Gornji Strmac
Gornji Strmac (alb. Stërnaca e Epërme) je naselje u opštini Zubin Potok na Kosovu i Metohiji. Površina katastarske opštine Gornji Srmac na kojoj se nalazi atar naselja iznosi 1.162 ha.
Gornji Strmac | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Autonomna pokrajina | Kosovo i Metohija |
| Upravni okrug | Kosovskomitrovački |
| Opština | Zubin Potok |
| UNMIK | Zubin Potok |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  40 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 52′ 27″ S; 20° 43′ 25″ I / 42.8742° S; 20.7236° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 936 m |
.svg)  Gornji Strmac Gornji Strmac na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 40650 |
| Pozivni broj | +381 (0)28 |
| Registarska oznaka | KM |
Geografija
urediSelo je u izvorišnoj čelenci Kline, pritoke Beloga Drima, ali je u tešnjoj geografskoj vezi sa Kolašinom, u čijem je sastavu uvek bilo, nego sa Drenicom. Naselje je na blagoj strani koja je izložena jugozapadu. Oko njega su brda, preko kojih, kroz prevoje, Strmac održava vezu sa dolinom Ibra. Strmac je u šumovitom i vodom bogatom kraju. Sem Orlovića Potoka koji protiče sredinom, u selu ima i drugih voda: Vlašljiva Voda, Bačijište, Korito, Popovak (potok), Vodice, Pavinica. Nazivi pojedinih krajeva u ataru sela su: Banjičko Brdo (tu su držali ovce stočari iz metohiskog sela Banje), Debelo Brdo, Kula, Kruškovica, Perkovac, Rusce, Baštine, Vlaška (srpska) Livada. U nekim od ovih krajeva ranije su postojala naselja, na primer u Kuli, Ruscu i Perkovcu. Gornji Strmac je novo naselje i nastalo je na krčevinama šume na koje je došlo današnje stanovništvo. Selo obuhvata i zaselak Perkovac koji je nekad bio zasebno selo.[1]
Istorija
urediU Strmcu nema ostatka starijeg stanovištva, jer je selo postalo na krčevinama tek kada je došlo današnje stanovništvo. Međutim u zaseoku Perkovcu bila je stara crkvica „na svod“, koju je obnovilo stanovništvo Strmca. Isto tako u Ruscu, koje se pre 250 godina pominje kao selo, postoji staro srpsko groblje.[1]
Poreklo stanovništva po rodovima
urediStanovnici Strmca su:[2]
- Orlovići (33 kuće., slave Svetog Đorđa i Svetog Nikolu). Ovde su se oko 1750-ih godina naselili tri brata iz Crne Gore. Za jednog znaju da se zvao Mijat. Oni se između sebe, u selu, dele na: Vuksanoviće, Pantoviće, Jevtoviće, Vučiniće i Nešoviće. Inače se svi prezivaju po starom prezimenu Orlovići. Iseljenih Orlovića ima u Svinjaru, Obiliću i Vučitrnu (Kosovo), kod Plane, u Šipolju kod Mitrovice, u Srbici i Krligatima (Drenica). Orlovići su imali svoju zemlju, što je dokaz da su se među prvima naselili i zemlju iskrčili.
Druga naselja, od kojih neka sada ulaze u atar Strmca, kao Rusce, Perkovac i Tiniće, bila su zasebna sela, pa se iz njih stanovništvo iselilo u drugoj polovini XIX veka, osobito posle oslobođenja Toplice. Iz ovog Tinića je poreklom neki sveštenik Radosav, koji je dobio parohiju u selu Dmitrovci (danas K. Mitrovica), zatim; je „nužde radi arnautske“, prebegao u Drenču, gde je popovao 20 godina, a odatle prešao, 1733. godine u Kragujevac. U Ruscu su bili neki Šmigići, poznati po hrabrosti, a sada tamo žive Čukići (1 kuća., slava Sv. Arhanđeo i Sv. Aleksandar), koji su došli iz Mojstira u srezu štavičkom. U Perkovcu, u kojem sada nema nijedne kuće, ranije su živeli Cocići, Kolakovići i Bedovići. Ni u Tiniću, koje sada pripada Krligatima, takođe nema stanovnika, a ranije su tu živeli Devedžijići. Bedovići su iseljeni u Vuču kod Kuršumlije, a Cocići u susedna sela: Donji Strmac i Kotor (Drenica).[2]
Demografija
urediReference
uredi- ^ a b Lutovac 1954, str. 71.
- ^ a b Lutovac 1954, str. 72.
Literatura
uredi- Lutovac, Milisav (1954). Ibarski Kolašin : antropogeografska ispitivanja. Beograd: „Srpska akademija nauka”. str. 71. COBISS.SR 57657607 COBISS.RS 57657607
