Donja Gradina
Donja Gradina (Gradina Donja) je naseljeno mjesto u opštini Kozarska Dubica,[1] Republika Srpska, BiH.
Donja Gradina | |
|---|---|
.jpg) Čamac na ušću reke Une u Savu | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Republika Srpska |
| Opština | Kozarska Dubica |
| Stanovništvo | |
| — 2013. |  164 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 15′ 52″ S; 16° 55′ 26″ I / 45.264346° S; 16.923802° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
  Donja Gradina Donja Gradina na karti Bosne i Hercegovine | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | 052 |
Geografija uredi
Smješteno je južno od ušća rijeke Une u rijeku Savu, a od grada je udaljeno 14 km. Preko Une i Save se graniči sa Republikom Hrvatskom, dok se južno graniči sa selima Ćuklincem i Glavincem.
Istorija uredi
Na prostoru naselja se nalazio logor Donja Gradina koji je poznat i kao „Logor VIII“ jasenovačkog sistema ustaških koncentracionih logora za masovno istrebljenje Srba, Jevreja i Roma u NDH od strane ustaških vlasti pod komandom Ante Pavelića.
Drugi svjetski rat uredi
Ovaj odeljak možda zahteva čišćenje i/ili prerađivanje kako bi se zadovoljili standardi kvaliteta Vikipedije. |
Uoči Savindana, 26, januara 1942. godine oko 4 sata po podne, ustaše su vozom sprovele u Jasenovac 495 žena i dece. Po njihovoj nošnji se moglo zaključiti da su odnekud iz Bosne. Još iste noći su proterani kroz mesto Jasenovac i prebačeni preko zaleđene Save na bosansku stranu, odvedeni u selo Gradinu, zatvoreni u jednu veliku zgradu koja je odmah zapaljena i svi su unutra izgoreli. „Mi smo čuli silno jaukanje žena i dece kada su goreli. Posle toga iz ovog sela dopirao je smrad od gorućih leševa još dugo vremena“.
Treći dan posle ovoga, u osam sati uveče odnekud je doterano 300 žena i dece. Svi su bili građanski obučeni. I njih su ustaše još iste večeri odvele u Gradinu, tamo ih zatvorile u jednu kuću i sve ih spalili. „I tada se u Jasenovcu čuo jauk iz Gradine, od nesretnih žena i dece“.[2]
Februara 1942. godine ustaše su u šest teretnih vagona doterali u Jasenovac 300 seljaka iz Bosne, odmah ih prevezli preko Save u selo Gradinu. Tamo su ih sve maljevima pobili a leševe bacili u jednu seljačku štalu pa je zapalili.[3]
Rat u BiH uredi
19. septembra 1995, tokom „operacije Una“, Hrvatska vojska je, u namjeri da zauzme prostor naseljen Srbima duž svoje granice, napala Donju Gradinu. Međutim, ovaj napad je odbranila Vojska Republike Srpske.
Stanovništvo uredi
| Sastav stanovništva – naselje Donja Gradina | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013.[4] | 1991.[5] | 1981.[6] | 1971.[7] | 1961.[8] | |||
| Ukupno | 164 (100,0%) | 289 (100,0%) | 304 (100,0%) | 329 (100,0%) | 336 (100,0%) | ||
| Srbi | 161 (98,17%) | 273 (94,46%) | 262 (86,18%) | 309 (93,92%) | 334 (99,40%) | ||
| Hrvati | 3 (1,829%) | 6 (2,076%) | 2 (0,658%) | – | 1 (0,298%) | ||
| Ostali | – | 6 (2,076%) | 1 (0,329%) | 1 (0,304%) | 1 (0,298%) | ||
| Jugosloveni | – | 4 (1,384%) | 39 (12,83%) | 18 (5,471%) | – | ||
| Bošnjaci | – | – | – | 1 (0,304%)1 | – | ||
- 1 Na popisima od 1971. do 1991. Bošnjaci su popisivani uglavnom kao Muslimani.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Statut Opštine Kozarska Dubica” (PDF). Opština Kozarska Dubica. Pristupljeno 20. 9. 2011.
- ^ Milan Mikić iz Jasenovca, Beograd 2.6.1942. god.
- ^ Stranjaković 1991.
- ^ „Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u Bosni i Hercegovini 2013 – Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik”. popis.gov.ba. Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. Arhivirano iz originala 7. 4. 2021. g. Pristupljeno 7. 4. 2021.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva Republike Bosne i Hercegovine 1991. (str. 19)” (PDF). fzs.ba. Pristupljeno 16. 4. 2016.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 16. 4. 2016.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 16. 4. 2016.
- ^ „Nacionalni sastav stanovništva FNR Jugoslavije 1961.” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 16. 4. 2016.
