Episkop šumadijski Jovan
Jovan (svetovno Jovica Mladenović; Dobrače kod Arilja, 11. septembar 1950) episkop je šumadijski. Bivši je episkop zapadnoamerički (1994—2002) i vikarni episkop tetovski (1993).
| Jovan (Mladenović) | |
|---|---|
 Vladika Jovan, 2014. | |
| Osnovni podaci | |
| Pomesna crkva | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Eparhija šumadijska |
| Čin | episkop |
| Titula | episkop šumadijski |
| Sedište | Kragujevac |
| Godine službe | od 2002. |
| Prethodnik | Sava (Vuković) |
| Prethodna eparhija | Eparhija zapadnoamerička |
| Godine službe | 1994—2002. |
| Prethodnik | Hrizostom (Stolić) |
| Naslednik | Maksim (Vasiljević) |
| Lični podaci | |
| Svetovno ime | Jovica Mladenović |
| Datum rođenja | 11. septembar 1950. |
| Mesto rođenja | Dobrače, kod Arilja, FNR Jugoslavija |
Godine njegove službe obeležili su uređenje crkvenih opština u Severnoj Makedoniji, završavanje radova na hramovima širom Šumadije, ali od 2007. i nekolicina incidenata i izgreda koji su ispraćeni u srpskim medijima.
Biografija uredi
Rođen je u porodici oca Radojka i majke Stane, koji su imali četrnaestoro dece.[1] Osnovnu školu je završio u rodnom selu. Sa jedanaest godina odlazi u manastir Sv. Arhangeli u Klisuri u kojem ostaje kao iskušenik. Krajem 1963. godine prelazi u manastir Studenicu gde ostaje trideset godina. Godine 1969. završava Monašku školu SPC u manastiru Ostrogu sa odličnim uspehom, a zatim odlazi na služenje vojnog roka u Sloveniju u Vipavu. U manastiru Studenici 1971. godine prima monaški postrig. Tu ga episkop žički dr Vasilije (Kostić) rukopolaže u čin đakona i postavlja za sabrata manastira Studenice. Iste godine se upisuje se u petorazrednu Bogosloviju Svetog Save u Beogradu, koju završava 1974. godine sa odličnim uspehom. Bogoslovski fakultet upisuje iste godine, a diplomira 1980. godine i 25. jula postaje studenički iguman gde je od 1983. do 1989. godine prošao zvanja od sinđela, protosinđela i arhimandrita.
Na zasedanju Svetog arhijerejskog sabora SPC u proleće 1993. godine izabran je za vikarnog episkopa tetovskog i poverena mu je dužnost administratora za sve eparhije SPC u Republici Makedoniji.[2] Arhijerejsku hirotoniju je 25. jula 1993. godine u manastiru Studenici izvršio patrijarh srpski Pavle uz učešće 24 episkopa. Nakon toga, episkop Jovan je kao administrator pokušao da poseti eparhije SPC u Makedoniji, ali rad na tom području mu je bio onemogućen. Stoga je privremeno boravio u manastiru Prohor Pčinjski i odatle je vršio svoje administratorske dužnosti. Uprkos otežanim uslovima, uspeo je da uredi dvanaest crkvenih opština u Makedoniji i postavio je trojicu sveštenika.
Naredne godine izabran je za episkopa zapadnoameričkog, a osam godina kasnije (2002), posle smrti episkopa Save Vukovića postaje episkop šumadijski. Dok je bio u SAD izgradio je i obnovio crkve u Moragi, Los Anđelesu, Džeksonu, Judžinu itd. Postarao se da se objave dela vladike Nikolaja na engleskom jeziku. Trenutno je na čelu jedne od eparhija koja ima najviše vernika u SPC gde se takođe stara o izgradnji i završavanju velikog broja hramova i izdavačkom delatnošću. Na Svetom arhijerejskom saboru 2004. godine održanom u manastiru Žitomislić izabran je u Sveti arhijerejski sinod Srpske pravoslavne crkve.
Dana 30. januara 2015. dobio je Zlatnu povelju i postao redovni član Srpske kraljevske akademije naučnika i umetnika.[3]
Konflikti uredi
Vladika Jovan je 2007. godine suspendovao Nebojšu (Stevića), paroha crkve u selu Venčane kod Aranđelovca. U pozadini njihovog razlaza bilo je teološko pitanje, budući da se venčanski sveštenik nije pridržavao pojedinih novoustanovljenih pravila u crkvenom pojanju i služenju liturgije.[4] Seoska crkva bila je zaključana na praznik Cveti, i ostala zaključana sve do posle Uskrsa.[5] Smena popa Nebojše izazvala je u selu višednevne proteste nekoliko hiljada meštana Venčana i okolnih sela, koji se nisu slagali sa odlukom episkopa, kome su skandirali da je novotarac (da uvodi novotarije).[6] Vladika Jovan je izazvao bes meštana rekavši da su oni ustavši na njega, ustali i na Crkvu Hristovu, i da su grešnici ako ne slušaju svoga episkopa.[4]
Iste godine, u susednom selu Tulež, a prilikom osvećenja crkve, vladika je došao u sukob sa crkvenim horom, koji određene deonice nije pevao onako kako je vladika naložio.[7] Mladenović je prekinuo liturgiju, i hor izbacio napolje, uzvikujući marš! marš!.[7] Isti motiv bio je povod za svađu sa sestrinstvom manastira Grnčarica kod Batočine, ali su u ovoj prilici monahinje ostale čvrste u svojoj odluci da neće uvoditi novine u svoju višedecenijsku praksu crkvenog pojanja.[7]
Vladika se zamerio i parohijanima Lapova, kada je izrazio javno negodovanje što na spomeniku Draži Mihailoviću četnički general ne drži krst u ruci. Meštani su objasnili da su Dražu držali za ratnika, a ne za sveca.
Godine 2008. Udruženje sveštenika srpske pravoslavne crkve uputilo je otvoreno pismo mitropolitu Amfilohiju (Radoviću), u kome su episkopa Jovana Mladenovića optužili za šverc droge preko šumadijske eparhije, kao i za podvođenje maloletnih devojaka.[8]
Deset godina posle incidenta u Venčanama, sličan se dogodio u naselju Beloševac kod Kragujevca, kada je zabranio činodejstvovanje svešteniku Saši (Ognjanoviću), i uputio ga na crkveni sud.[9][10] Vladika je oca Sašu još optužio da ne poznaje tipik. I ova odluka izazvala je proteste nekoliko hiljada ljudi, kojima je smetalo i to što je novi sveštenik bio sin vladikinog blagajnika.[10] Meštani, koji su verovali da je eparhija svešteniku najviše zamerila to što nema tarifu,[11][12] za dan su sakupili više od dve hiljade potpisa za njegovo vraćanje u službu.[13][14]
Reference uredi
- ^ Administrator. „Biografija - Eparhija Šumadijska”. eparhija-sumadijska.org.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-08-17.
- ^ Puzović 1999, str. 171.
- ^ „Zlatna povelja SKANU Episkopu šumadijskom Jovanu (SPC, 5. februar 2015)”. Arhivirano iz originala 08. 04. 2015. g. Pristupljeno 05. 02. 2015.
- ^ a b „Čekaju se odluke Sabora SPC”. Danas. Pristupljeno 27. 2. 2022.
- ^ „Posle Vaskrsa novi protest”. Danas. Pristupljeno 2. 8. 2022.
- ^ „Ne daju oca Nebojšu”. Politika. Pristupljeno 2. 8. 2022.
- ^ a b v „Vladika ne voli kako pop peva”. Novinar. Pristupljeno 27. 2. 2022.
- ^ „Otvoreno pismo”. Novinar. Pristupljeno 28. 2. 2022.
- ^ Kartalović, Brane. „Crkveni raskol u Kragujevcu”. Politika. Pristupljeno 2. 8. 2022.
- ^ a b „Novotarci ne veruju u Boga”. Borba za veru. Pristupljeno 27. 2. 2022.
- ^ „Tragom pobune parohijana u Kragujevcu”. Telegraf. Pristupljeno 2. 8. 2022.
- ^ „Sveštenik otpušten jer premalo naplaćuje”. Mondo. Pristupljeno 2. 8. 2022.
- ^ „Ko nam ruši crkvu?”. Borba za veru. Pristupljeno 27. 2. 2022.
- ^ „Vernici brane sveštenika od vladike”. Al Džazira. Pristupljeno 2. 8. 2022.
Literatura uredi
- Puzović, Predrag (1999). „Raskol u Srpskoj pravoslavnoj crkvi - makedonsko crkveno pitanje (The Rift in the Serbian Orthodox Church - The Macedonian Church Issue)”. Vardarski zbornik (1): 155—173.
Spoljašnje veze uredi
- Petnaestogodišnjica arhijerejskog služenja Vladike Jovana Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. decembar 2017)
- Dokumentarna emisija o Episkopu Šumadijskom Gospodinu Jovanu iz 2015. godine
