Iraklion
Ovaj članak sadrži spisak literature (štampane izvore i/ili veb-sajtove) korišćene za njegovu izradu, ali njegovi izvori nisu najjasniji zato što ima premalo izvora koji su uneti u sam tekst. Molimo vas da poboljšate ovaj članak tako što ćete dodati još izvora u sam tekst (inlajn referenci). |
Iraklion ili Heraklion ili Iraklio (grč. Ηράκλειο, ital. Candia) je glavni grad istoimenog okruga Iraklion u okviru periferije Krit. To je najveći grad južne Grčke i njenog najvećeg i najznačajnijeg ostrva Krita.
| Iraklion, Heraklion Ηράκλειο | |
|---|---|
 Luka u Iraklionu | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Grčka |
| Periferija | Krit |
| Okrug | Iraklion |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2001. | 137.711 |
| — gustina | 109,03 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 35° 20′ 00″ S; 25° 08′ 00″ I / 35.3333333333° S; 25.1333333333° I |
| Vremenska zona | UTC+2 (EET), leti UTC+3 (EEST) |
| Aps. visina | 0-33 m |
| Površina | 1.263 km2 |
  Iraklion, Heraklion Iraklion, Heraklion na karti Grčke | |
| Poštanski broj | 70x, 71h, 720 |
| Registarska oznaka | HK, HP; |
Položaj uredi
Iraklion se smestio na severnoj obali Krita, na Egejskom moru. Područje grada spada u nizijska za veoma brdoviti Krit i predstavlja najpogodniji deo ostrva za život.
Istorija uredi
U blizini današnjeg Irakliona nalaze se ostaci palate u Knososu, jednog od glavnih središta Minojske civilizacije, koja se ovde razvijala u 2. milenijumu pre nove ere. Ovi ostaci danas predstavljaju prvorazredno arheološko nalazište. Smatra se da je današnji Iraklion u ovo vreme bio luka date palate, ali istraživanja nisu vršena.[1]
Grad na današnjem mestu nastao je 824. godine od strane Saracena, koji su bili proterani iz tadašnje mavarske Andaluzije. Oni su zauzeli Krit i osnovali grad sa namerom da bude jedno od njihovih uporišta. Zbog toga su od grada napravili utvrđenje okruženo jarkom. Saraceni iz gradske luke pomagali gusarenje u okolnim vodama, naročito protiv Vizantije. Zbog toga, vizantijska vojska pod upravom Nićifora Foke preduzela je protivkorake i 961. godine zauzela saracenski grad i razrušila ga. Uskoro se uvideo značaj njegovog položaja, pa je grad ponovo izgrađen pod nazivom Handaks (Chandax). On će biti u vizantijskim rukama sledeće 243. godine.
1204. godine došlo je krstaškog zauzimanja Carigrada i većeg dela Vizantije. Ostrvo Krit zaposela je Mletačka republika sa namenrom da se na njemu dobro utvrdi. Mleci su započeli izgrdnju ogromne tvrđave sa odbrambenim kulama, dugim jarkovima i zidinama debelim i do 40 m. U okviru trvđave sagrađen je i pristan. Grad Handaks menja ime u „proitalijansko“ Kandija, koje će se očuvati sve do današnjih dana. Kandija postaje sedište mletačkog Vojvode od Kandije, nadležnog za vlast na Kritu, a grad se počinje razvijati doseljavanje mletačkog stanovništva, pa ovo mešanje mesne grčke kulture sa italijanskom kasnije dati tzv. "Kritsku renesansu".
Kandijskim ratom (1645-69.) grad je posle 22godišnje opsade pripao Osmanskom carstvu. Turci su zadržali mletački naziv grada i čak ga proširili na celo ostrvo. Međutim, grad je postepeno počeo propadati zbog zagušivanja luke muljem, pa je središte života na Kritu premešteno u drugi po veličini grad Kaniju.
1897. godine osnovana je republika Krit, poluzavisna od Osmanskog carstva i pod nadzorom Grčke. U stvarnosti ostrvo je bilo pod upravom Velikih sila. ova " politička tvorevina“ konačno je pripala Grčkoj 1913. godine. Tada je i grad Kandija preimenovan u Iraklion, postajući privredno i upravno središte ostrva Krita.
Saobraćaj uredi
Iraklion, kao jedan od najvećih gradova u Grčkoj, ima razvijen gradski i međugradski prevoz.
Grad ima značajnu luku, koja grad povezuje sa okolnim ostrvima poput Rodosa, Santorinija, ali i sa Izraelom i Egiptom.
Drumski saobraćaj je razvijen i Iraklion je jedno od mesta na evropskom koridoru E75. Ovaj koridor prolazi kroz sve značajne gradove na Kritu.
Grad poseduje i Međunarodni aerodrom „Nikos Kazancakis“, koji se nalazi 5 km istočno od grada. To je treći aerodrom u državi po prometu, najviše zahvaljujući brojnim turističkim odredištima na Kritu i u okolini. Glavna poteškoća u vezi sa aerodromom je njegova blizina gradu, zbog čega se u gradu često čuje buka od aviona.
Stanovništvo uredi
| 1991. | 2001. | 2011. |
|---|---|---|
| 115.270 | 130.914 | 140.730[2] |
Gradske zanimljivosti uredi
- Palata u Knososu - Antičke iskopine udaljena svega 5 km južno od grada.
- Mletačka tvrđava - zvaničan naziv je Rocca al Mare, ali je češći Kules (grčki: Κούλες). To je najveći istorijski spomenik u gradu, građen još od 13. v.
- Pravoslavna katedrala sv. Mine
- Pravoslavna crkva sv. Titusa
- Pravoslavna crkva sv. Ekatarine Sinajske
- Katolička bazilika sv. Marka
- Arheološki muzej u Iraklionu
- Morozini fontana iz 17. v.
- Kritski univezitet
Reference uredi
- ^ „HERAKLION NA KRITU – MESTO U KOJE ĆETE SE ZALJUBITI”. Turizam i putovanja. Pristupljeno 23. 1. 2019.
- ^ „Detailed census results 2011”. Arhivirano iz originala 16. 10. 2015. g. Pristupljeno 7. 5. 2015.
Spoljašnje veze uredi
- www.heraklion-city.gr (na grčkom i engleskom jeziku)
