Краљић
Kraljić (lat. Regulus regulus) je ptica stanarica iz reda ptica pevačica koja naseljava četinarske i mešovite šume.
| Kraljić | |
|---|---|
| |
| Kraljić
| |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Tip: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Rod: | |
| Vrsta: | R. regulus
|
| Binomno ime | |
| Regulus regulus | |
| |
| Mapa rasprostranjenosti Kraljića
Leti u vreme gnežđenja
Stanarica - prisutna u toku cele godine Zimi | |
Opis uredi
_(25207928227).jpg)
Najmanja je ptica Evrope dužine tela od 8,5 do 9,5cm. Leđa su obojena svetlo zeleno dok je stomak prljavo bele boje. Na krilu se primećuje bela štrafta. Lice je sive boje sa velikim crnim okom koje podseća na zrno bibera, a na temenu se nalazi žuta štrafta koja je obrubljena crnim prugama sa obe strane. Zbog kratkog vrata i srazmerno velike glave ptica deluje zbijeno i okruglo. Kod mužjaka se nazire i narandžasta boja u prugi na temenu dok je kod ženki prisutna isključivo žuta boja, a kod mladih ptica glava je homogeno sivo obojena. Kreće se vrlo brzim i odsečnim pokretima i ne zadržava se dugo na jednom mestu. Oglašavanje je najčešće zov: tanko, visoko, piskavo „zri-zri-zri”. Uzbuna je oštro, visoko i ravno „cii”. Pev je ciklično ponavljanje visokih, ritmičkih „pitiitiliu”, koji završavaju malim ćurlikom nalik kratkokljunom puziću, „zizisuzriio”. Često ga starije osobe slabo čuju zbog visoke frekvencije zvuka koji proizvodi.[2]
Rasprostranjenje i stanište uredi
Rasprostranjen je u centralnoj i severnoj Evropi, delovima Balkanskog, Pirinejskog i Apeninskog poluostrva, U delovima Male Azije i južnim delovima Himalaja, na Kavkazu i u delovima umerenije, centralne i istočne Azije. Severne populacije se po zimi povlače prema jugu. Gnezdi se u četinarskim i mešovitim šumama sa smrčom, borom i jelom od ravničarskih predela do visokih planina.[3][1]
Biologija uredi
Gnezdi se monogamo. Mužjaci u sezoni parenja privlače ženke pevanjem i na taj način obeležavaju teritoriju. Sezona gnežđenja počinje krajem marta tokom koje oba roditelja učestvuju u izgradnji gnezda. Gnezdo je u obliku okrugle šolje, izgrađeno od mahovine, grančica, lišajeva, perja, dlaka i podeljeno je u tri sloja. Polaže 9-11 jaja. Najčešće ženka sedi na jajima, a mužjak je hrani. Često se gnezde dva puta godišnje stim da mužjak pravi gnezdo već kad se mladi izlegu, tako da kad mladi dovoljno porastu ženka prelazi u drugo gnezdo da inkubira jaja, a mužjak hrani mlade koji su još u prethodnom gnezdu dok ne izlete. Nakon izletanja mladih potpuno se posvećuje ženki. Kraljići su insektivori i hrane se sitnim zglavkarima sa mekom kutikulom i lutkama i jajima insekata i paukova. Vrlo često hvataju i leteće insekte u letu.[1]
Kraljić u Srbiji uredi
Rasprostranjenje je gotovo isključivo u planinskim četinarskim i mešovitim šumama. Tokom gnežđenja se retko viđa na nižim nadmorskim visinama po kulturama četinara. Glavna gnezdilišta se nalaze u Jugozapadnoj Srbiji, gde je prisutno više od 35% nacionalne populacije. Na Tari je jedna od najčešćih šumskih gnezdarica. Brojno se gnezdi na Staroj planini, Prokletijama i Šar-planini. Procenjuje se da je populacija u u poslednje tri decenije u malom porastu, pre svega zbog podizanja novih kultura četinara. Populacija u Srbiji se procenjuje da broji između 18.300 i 22.500 gnezdećih parova.[4][5]
Reference uredi
- ^ a b v BirdLife International (2018). „Regulus regulus”. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2019.2. International Union for Conservation of Nature. Pristupljeno 21. 8. 2019.
- ^ Mullerney, Killian; Svensson, Lars; Zetterström, Dan; Grant, Peter J. (2009). Collins Bird Guide The Most Complete Guide To the Birds of Britain and Europe. London: HarperCollins.
- ^ „Kraljić (Regulus regulus)”. Biološka raznovrsnost Srbije - bioras.petnica.rs. Arhivirano iz originala 29. 11. 2021. g. Pristupljeno 21. 08. 2019.
- ^ Puzović, S., Radišić, D., Ružić, M., Rajković, D., Radaković, M., Pantović, U., Janković, M., Stojnić, N., Šćiban, M., Tucakov, M., Gergelj, J., Sekulić, G., Agošton, A., & Raković, M. 2015. Ptice Srbije: procena veličina populacija i trendova gnezdarica 2008-2013. Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije i Prirodno-matematički fakultet, Departman za biologiju i ekologiju, Univerzitet u Novom Sadu, Novi Sad.
- ^ Šćiban, M., Rajković, D., Radišić, D., Vasić, V. i Pantović, U. (2015):Ptice Srbije - kritički spisak vrsta. Pokrajinski zavod za zaštitu prirode i Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije, Novi Sad.
Spoljašnje veze uredi
- Royal Society for the Protection of Birds
- Songs and sonagrams
- Videos, photos and sounds on the Internet Bird Collection