Lepa Nešić-Pijade
Leposava Lepa Nešić Pijade (rođ. Petrović; Kruševac, 1897 — Beograd, 1975) bila je profesor i prevodilac i učesnik Narodnooslobodilačke borbe.
| lepa nešić pijade | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1897. |
| Mesto rođenja | Kruševac,  Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 1. novembar 1975. (77/78 god.) |
| Mesto smrti | Beograd,  SR Srbija,  SFR Jugoslavija |
| Profesija | profesor |
| Porodica | |
| Supružnik | Vladimir Nešić Moša Pijade |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1920. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Odlikovanja |  |
Biografija uredi
Rođena je 1897. godine u Kruševcu. Osnovnu školu i gimnaziju je završila u rodnom mestu. Potom je otišla u Beograd gde je studirala na Filozofskom fakultetu.
Za vreme studija na Beogradskom univerzitetu se 1919. godine priključila Klubu studenata marksista, a ubrzo potom i Komunističkoj partiji Jugoslavije (KPJ). Bila je aktivna u Fondu za pomoć siromašnim studentima, kao i partijskoj organizaciji na Univerzitetu. Takođe je politički radila sa ženama radnicama. Godine 1920. se udala za istoričara Vladimira Nešića, jednog od vođa revolucionarnog studentskog pokreta na Univertitetu.
Posle donošenja „Obznane“, nastavila je partijski rad i pomagala suprugu koji je bio zadužen za rad tehnike Mesnog komiteta KPJ za Beograd. Tokom 1924. godine bila je izabrana u Sekretarijat sekcije žena Nezavisne radničke partije Jugoslavije (NRPJ). Bila je veoma aktivna u radu Crvene pomoći, jer je njen muž rukovodio ovom organizacijom. Avgusta 1929. godine, posle zavođenja Šestojanuarske diktature, policija je upala u stan njenog supruga, gde se nalazila ilegalna partijska štamparija. Tada su oboje uhapšeni. Pošto je njen muž Vlada bio ubijen na saslušanju i potom bačen kroz prozor, kako bi se smrt prikazala kao samoubistvo, Lepa je bila puštena.
Posle hapšenja, bila je otpuštena iz privatne škole u kojoj je radila, a posle je dobila državnu službu, ali je stalno bila premeštana iz škole u školu. Službovala je u Prilepu, Jagodini i Kruševcu. Godine 1932. po nalogu KPJ otišla je u Sovjetski Savez. Ona se tada zajedno sa ćerkom prijavila za odlazak na Sveslovenski sokolski slet, koji se održavao u Pragu i odatle se uz pomoć Crvene pomoći prebacila u Sovjetski Savez.
Tokom boravka u Sovjetskom Savezu radila je kao predavač na Komunističkom univerzitetu nacionalnih manjina Zapada (KUNMZ). Godine 1937. se vratila u Jugoslaviju, gde je nastavila sa partijskim radom. Bila je aktivna u radu Ženskog pokreta i Udruženju nezaposlenih profesora. Maja 1939. godine se venčala sa Mošom Pijade, koji baš tada izašao sa dugogodišnje robije.
Neposredno pred početak Drugog svetskog rata u Jugoslaviji, 1941. godine radila je u Ministarstvu poljoprivrede, gde je bila član partijske ćelije. Tokom prvih godina okupacije, boravila je u Beogradu, gde je prikupljala pomoć za zatočenike logora na Banjici, kao i pomoć - hranu, odeću, obuću, lekove i dr. za partizanske odrede.
Juna 1943. godine zajedno sa grupom partijskih radnika, napustila je okupirani Beograd i preko Srema otišla u istočnu Bosnu, gde se priključila partizanskim jedinicama. Ubrzo potom je stigla do Vrhovnog štaba NOV i POJ, gde je bio i njen suprug. U toku Narodnooslobodilačkog rata nalazila se na dužnostima - političkog instruktora u Pratećem bataljonu Prvog korpusa NOVJ, člana tehnike Telegrafske agencije nove Jugoslavije (Tanjug), tehničkog sekretara dela Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ) i dr.
Avgusta 1944. godine, sa grupom partijskih aktivista prebačena je u južnu Srbiju, gde je do dolaska u oslobođeni Beograd, oktobra 1944. radila u Propagandnom odeljenju Glavnog štaba NOV i PO Srbije.
Udavala se dva puta. Prvi put za Vladu Nešića, 1920. godine, sa kojim je 1925. dobila ćerku Jelenu. Posle smrti prvog supruga, 1939. godine se udala za Mošu Pijade.
Umrla je 1975. godine u Beogradu i sahranjena je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju.
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih odlikovanja.
Literatura uredi
- Slobodan Nešović Moša Pijade i njegovo vreme. „Prosveta“ Beograd i „Mladinska knjiga“ Ljubljana, 1968. godina.
- Žene Srbije u NOB. „Nolit“ Beograd, 1975. godina.