Marko Vujačić
Marko Vujačić (Rastovac, kod Nikšića, 14. januar 1889 — Nikšić, 2. oktobar 1974) bio je crnogorski i jugoslovenski političar i književnik, učesnik Balkanskih ratova, Prvog svetskog rata i Narodnooslobodilačke borbe. Od 1943. do 1945. bio je potpredsednik AVNOJ-a, a od 1945. do 1953. potpredsednik Prezidijuma Narodne skupštine FNRJ.
| marko vujačić | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 Marko Vujačić (drugi sleva) sa Titom i članovima Prezdijuma Narodne skupštine FNRJ | ||||||
| Lični podaci | ||||||
| Datum rođenja | 14. januar 1889. | |||||
| Mesto rođenja | Rastovac, kod Nikšića, Knjaževina Crna Gora | |||||
| Datum smrti | 2. oktobar 1974. (85 god.) | |||||
| Mesto smrti | Nikšić, SR Crna Gora, SFR Jugoslavija | |||||
| Profesija | političar | |||||
| Delovanje | ||||||
| Učešće u ratovima | Balkanski ratovi Prvi svetski rat Narodnooslobodilačka borba | |||||
| Odlikovanja |
| |||||
Biografija uredi
Rođen je 14. januara 1889. u selu Rastovac, kod Nikšića, u porodici Andrije Mašanova. Od najranijeg detinjstva, od oca i njegovi ratnih drugova, slušao je priče o crnogorsko-turskim ratovima, koje su bile nadahnute pojmovima o čojstvu, junaštvu, poštenju, ponosu, ljubavi prema zemlji i ljudima.[1]
Godine 1907. ukljuio se u politiku na strani liberalne Narodne stranke, koja se zalagala za demokratizaciju Knjaževine Crne Gore i za ujedinjenje sa Srbijom. Usled nepovoljne političke klime, morao se 1910, sa grupom drugova, preseliti u Beograd, gde je završio Trgovačku akademiju.[1]
Nakon početka Prvog balkanskog rata, 1912. kralj Nikola dao je amnestiju svim političkim izbeglicama, pa se Vujačić vratio u Kraljevinu Crnu Goru i kao vojnik učestvovao u oba Balkanska rata, a nakon njih i u Prvom svetskom ratu. Nakon austrougraske okupacije Crne Gore, od juna 1916. do oktobra 1918. nalazio se u zarobljeništvu u Mađarskoj, u logorima Boldogasonj i Nežider. Nakon izlaska iz zarobljeništva, boravio je u Budimpešti, gde je imao priliku da upozna mađarskog komunističkog revolucionara Belu Kuna.[1]
Nakon povratka u novoformiranu Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca, gde je od 1919. do 1923. radio kao referent Ministarstva finansija za Crnu Goru u Beogradu. Godine 1923. priključio se Zemljoradničkoj stranci, nakon čega je radio na njenoj organizaciji na području Crne Gore, Boke kotorske, Sandžaka i Metohije. Od 1924. do Drugog svetskog rata, bio je član Glavnog odbora Zemljoradničke stranke u Beogradu. Godine 1927. je biran za poslanika Oblasne skupštine na Cetinju, a 1937. je imenovan za člana Senata Kraljevine Jugoslavije.[1]
Još u međuratnom razdoblju se povezao sa članovima tada ilegalne Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Kada je 11. septembra 1938. otvarana železnička pruga Nikšić—Bileća, koju je trebalo da otovori predsednik Vlade Milan Stojadinović, opozicione stranke su organizovale masovan narodni zbor kojim su onemogućile Stojadinovića da govori. Kao naordni poslanik, Vujačić je na predlog nekih članova KPJ, određen za govornika koji se obratio okupljenoj masi koja je protestvovala protiv eksploatacije, socijalnog i nacionalnog ugnjetavanja.[2]
Početak Aprilskog rata i šestoaprilsko bombardovanje, 1941. zatekli su ga u Beogradu, odkale se odmah uputio u Nikšić, gde ga je zatekla okupacija Jugoslavije. Nakon povezivanja sa članovima Komunističke partije, uključio se u organizovanje Trinaestojulskog ustanka u nikšićkom kraju. Nakon sloma ustanka, radio je na jačanju Narodnooslobodilačkog pokreta (NOP), a februara 1942. radio je na organizovanju Ostroške skupštine crnogorskih i bokeljskih rodoljuba.[3]
Novembra 1943. bio je izabran za člana Inicijativnog odbora za saziv skupštine ZAVNO Crne Gore i Boke. Kao većnik AVNOJ-a, bio je izabran za jednog od njegovih potpredsednika na Drugom zasedanju.
Posle rata, 1945. i 1949. godine bio je biran za narodnog poslanika Narodne skupštine FNRJ, a do 1953. bio je potpredsednik Prezidijuma Narodne skupštine FNRJ.
Umro je 2. oktobra 1974. godine u Nikšiću.
Odlikovanja uredi
Pre Drugog svetskog rata je odlikovan sledećim odlikovanjima:[4]
Nakon Drugog svetskog rata odlikovan je sledećim odlikovanjima:[4]
Dela uredi
Objavio je sledeće knjige:[4]
- Znameniti crnogorski i hercegovački junaci I—IV, 1950—1958.
- Znamenite Crnogorke, 1962.
- Vojvoda Mirko Petrović, 1969.
Reference uredi
- ^ a b v g Mirković 1978, str. 15.
- ^ Mirković 1978, str. 16.
- ^ Mirković 1978, str. 17.
- ^ a b v Ko je ko 1970, str. 1157.
