Mahmut Ibrahimpašić Mašo
Mahmut Ibrahimpašić Mašo (Bjelaj, kod B. Petrovca, 1922 — Popovići, kod Sopota, 19. oktobar 1944), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
mahmut ibrahimpašić | |
---|---|
Lični podaci | |
Datum rođenja | 1922. |
Mesto rođenja | Bjelaj, kod B. Petrovca, Kraljevina SHS |
Datum smrti | 19. oktobar 1944.21/22 god.) ( |
Mesto smrti | Popovići, kod Sopota, Srbija |
Profesija | učenik |
Delovanje | |
Član KPJ od | 1942. |
Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
Služba | NOV i PO Jugoslavije 1941—1944. |
Čin | major |
U toku NOB | politički komesar Pete krajiške brigade |
Heroj | |
Narodni heroj od | 14. novembra 1944. |
Biografija
urediRođen je 1922. godine u selu Bjelaj, kod Bosanskog Petrovca. Potiče iz zemljoradničke porodice, njegov otac Hasan imao je još četiri sina i dve ćerke. Osnovnu školu je završio u rodnom selu. Posle završene niže gimnazije u Bihaću, Mašo je pošao u banjalučku Učiteljsku školu. Tu se uključio u omladinski revolucionarni pokret i učestvovao u svim akcijama i demonstracijama.[1]
Posle okupacije Kraljevine Jugoslavije, aprila 1941. godine, vratio se u rodno mesto gde se javno deklarisao protiv Nezavisne Države Hrvatske (NDH) i najoštrije osuđivao progone Srba, čime je navukao gnev ustaške vlasti. U svom selu formirao je skojevski aktiv, koji je imao značajnu ulogu u pripremama ustanka. Odmah po izbijanju ustanka, Mašu su uhapsile ustaše, osudivši ga na smrt[1] i zatvorile u zloglasnu Bihaćku kulu, odakle se, u jesen 1941. godine, pod srećnim okolnostima i akcijom ilegalaca, oslobodio i krenuo u Bihaćku partizansku četu. Mašo se već posle prvih borbi istakao kao hrabar borac, pa je početkom 1942. godine primljen u Komunističku partiju Jugoslavije (KPJ) i izabran za političkog komesara Omladinske čete.
Posle oslobođenja Bihaća, novembra 1942. godine, bio je u Štabu Četvrtog bataljona Osme krajiške udarne brigade. U prvoj žestokoj borbi koju je bataljon vodio na Lipi, za vreme neprijateljske ofanzive na Grmeč, januara 1943. godine, Mašo se istakao ličnim primerom prilikom juriša na mitraljesko gnezdo. Kao zamenik političkog komesara Četvrtog bataljona Osme krajiške udarne brigade, išao je na čelu delova bataljona koji su jurišali i izvršili proboj. Ponovilo se to i na Manjači, u borbi s četnicima, i u drugim borbama na neprijateljskim uporištima od Bihaća i Bosanske Krupe do Banje Luke i Sanskog Mosta.
Jula 1944. godine postavljen je za političkog komesara Pete krajiške kozarske udarne brigade. Forsirajući reku Bosnu na Manjači, kod Žepca, kada je brigada počela da savlađuje prve prepreke na maršu prema Srbiji, Kozarčani su se sukobili s jakim nemačkim snagama. U jednom jurišu u prvim borbenim redovima poginuo je Rade Kondić, narodni heroj, komandant brigade. Mašo nije hteo da ostavi mrtvog komandanta, već je s bombašima izvukao telo poginulog druga.
Oktobra 1944. godine na prilazima Ljutoj strani, u zaseoku Popovići, zapadno od Ripnja prema Avali, ušančilo se 2.000 nemačkih vojnika. Napadale su ih Peta i Dvanaesta brigada Jedanaeste krajiške divizije, pod komandom Miloša Šiljegovića. U ovoj borbi Mašo je poginuo 19. oktobra 1944. godine.
Mahmut Ibrahimpašić Mašo sahranjen je na Groblju oslobodilaca Beograda 1944., između Branka Neradića i Momčila Milanovića, koji su poginuli zajedno s njim. Cela porodica Ibrahimpašić je učestvovala u Narodnooslobodilačkoj borbi, Mašov brat i sestra Devleta, takođe su poginuli.
Ukazom Predsedništva Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ), 14. novembra 1944. godine, među prvim borcima Narodnooslobodilačke vojske, proglašen je za narodnog heroja Jugoslavije.
Reference
uredi- ^ a b BOSANSKI PETROVAC U NOB — Zbornik sjećanja, knjiga VII;znaci.org, 1974
Literatura
uredi- Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.