Milanko Vitomir
Milanko Vitomir (Đedovci, kod Sokolca, 1916 — Rogatica, 23. oktobar 1941), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
| milanko vitomir | |
|---|---|
 Milanko Vitomir | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1916. |
| Mesto rođenja | Đedovci, kod Sokolca, Austrougarska |
| Datum smrti | 23. oktobar 1941. (24/25 god.) |
| Mesto smrti | Rogatica, ND Hrvatska |
| Profesija | zemljoradnik |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1940. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 20. decembra 1951. |
Biografija uredi
Rođen je 1916. godine u selu Đedovci, kod Sokolca. Poticao je iz siromašne zemljoradničke porodice, zbog čega je odmah nakon završetka osnovne škole u Han Stjenici, počeo da radi kao nadničar na imanjima bogatijih seljaka. Težak nadničarski život ga je opredelio da veoma rano postane aktivan u političkom životu. Godine 1937. je počeo da se druži sa revolucionarnom omladinom na Glasincu, a potom i sa komunistima pa je 1940. godine postao član tada ilegalne Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).[1]
Okupacija Jugoslavije, 1941. godine ga je zatekla u rodnom kraju. Po direktivi Komunističke partije, ubrzo nakon okupacije se uključio u rad na sakupljanju oružja i municije, a počeo je i da radi na pripremanju naroda za ustanak. Jula 1941. godine je bio jedan od prvih boraca tada formirane udarne grupe Romanijskog partizanskog odreda. Potom je bio komandir grupe boraca koja je bila upućena na sektor Mesići—Vražalice—Goražde sa zadatkom da prikupljaju i prebacuju oružje na Romaniju, da okupljaju nove borce i vrše napade na neprijateljska uporišta.[2]
Zadatak na ovom sektoru Milanko je uspešno obavio i na Romaniju se vratio sa većom grupom boraca, pa je zbog toga bio postavljen za komandira Prve romanijske čete. Kao komandir se isticao hrabrošću u borbama, pa je brzo stekao poverenje svojih boraca. Zbog uspeha u borbama, narod Romanije i Glasnica je počeo da peva pesme o njemu i njegovim borcima. Posebno se istakao hrabrošću u borbama protiv Nemaca na Romaniji, 16. avgusta 1941. godine, kada su ubijena 22 nemačka vojnika, uništena tri kamiona i zaplenjena veća količina municije i oružja.[2]
Nako ove uspešne akcije nemačke jedinice se nisu pojavljivale na Romaniji, sve do početka Druge neprijateljske ofanzive u januaru 1942. godine, a o ovoj uspešnoj akciji se pričalo po okupiranom Sarajevu. Najveći deo odeće i obuće, kao i oružja, koje je bilo zaplenjeno u ovoj borbi, komandant Romanijskog odreda Slaviša Vajner Čiča podelio je borcima Milankove Prve romanijske čete, jer su se oni najviše istakli u borbi i doprineli ovoj velikoj pobedi.[2]
Desetak dana kasnije, 26. avgusta 1941. godine Milenko i borci njegove čete su se istakli u borbi za oslobođenje Sokolca. Prilikom napada na ovo mesto, njihov zadatak je bio da zauzmu zgradu bivše žandarmerijske stanice. Milanko je bio na čelu boraca i zajedno sa Slavišom Vajnerom Čičom je prišao do zidina kasarne i kroz prozor ubacio unutra nekoliko bombi. Ovo je izazvalo paniku među žandarmima i ustašama, koji su počeli da beže. Tada je bio zarobljen komandir žandarmerijske stanice sa celom posade, dok su ustaše uspele da pobegnu. Nakon ove borbe, Čiča Romanijski je Milanka javno pohvalio pred svim borcima, koji se nakon ove akcije isticao i u drugim borbama na Han Stjenicama, Kramer Selu, na Romaniji, kao i u borbama za oslobođenje Rogatice, početkom septembra 1941. godine.[2]
Prilikom drugog napada na Rogaticu, oktobra 1941. godine, u borbama koje su trajale desetak dana i noći, Milanko je sa borcima svoje čete izvršio nekoliko juriša na ustaše, koje su se u gradu uporno branile. Od komandanta Štaba sarajevske oblasti Slobodana Principa Selje i komandanta Romanijskog odreda Slaviše Vajnera je dobio zadatak da po svaku cenu mora upasti u grad, koji se mora zauzeti. Zajedno sa svojim borcima, Milanko je učestvovao u novom jurišu u kome je 23. oktobra 1941. godine bio smrtno pogođen. Istog dana Rogatica je bila po drugi put oslobođena.[2]
Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine Federativne Narodne Republike Jugoslavije, 20. decembra 1951. godine, proglašen je za narodnog heroja.[2]
Nepunu godinu nakon Milankove pogibije, rođen je sin njegovog brata — pesnik Milanko Vitomir Mali, koji je poneo stričevo ime, a takođe u znak sećanja na strica je dobio i nadimak Mali, jer ga je narod prozvao Milenko Mali.[3]
Reference uredi
- ^ Narodni heroji 1982, str. 318.
- ^ a b v g d đ Narodni heroji 1982, str. 319.
- ^ „Poznati Sokočani”. slavicnet.com. n.d. Arhivirano iz originala 22. 04. 2019. g. Pristupljeno 04. 05. 2019.
Literatura uredi
- Narodni heroji Jugoslavije tom II. Beograd: Narodna knjiga. 1982.
