Milan Ćurčin
Ovaj članak sadrži spisak literature (štampane izvore i/ili veb-sajtove) korišćene za njegovu izradu, ali njegovi izvori nisu najjasniji zato što ima premalo izvora koji su uneti u sam tekst. Molimo vas da poboljšate ovaj članak tako što ćete dodati još izvora u sam tekst (inlajn referenci). |
Milan Ćurčin (Pančevo, 14. novembar 1880 — Zagreb, 20. januar 1960) bio je jugoslovenski i srpski pesnik, književni kritičar, publicista i prevodilac.[1]
Milan Ćurčin | |
|---|---|
| Datum rođenja | 14. novembar 1880. |
| Mesto rođenja | Pančevo, Austrougarska |
| Datum smrti | 20. januar 1960. |
| Mesto smrti | Zagreb, FNRJ |
Biografija uredi
Poticao je iz imućne pančevačke trgovačke porodice. Njegov otac Vasa Ćurčin bio je suvlasnik poznate trgovačke firme "Ćurčin i Stojanović".[2] Slavni komediograf Branislav Nušić bio je kao dečak trgovački kalfa u toj radnji - "samo tri dana" (1876). Osnovnu školu učio je u Pančevu, a gimnaziju u Novom Sadu. U Novom Sadu privatno ga je učio Jovan Grčić. Započeo je 1900. godine studije germanistike i slavistike u Beču.[3] U mladosti on je pesnik osobenjak, dekadent i individualista. Jedan je od predstavnika srpske moderne i značajan književni istoričar, a radio je i kao docent Beogradskog univerziteta (1906-1914)[4] na Katedri za nemački jezik i književnost, obrađujući južnoslovensko-nemačke literarne veze. Tada izdaje i uređuje dve knjige Srpskohrvatskog almanaha (Beograd – Zagreb, 1910. i 1911). Ćurčin je 1904. doktorirao germanistiku i slavistiku u Beču sa tezom Srpska narodna poezija u nemačkoj literaturi.[5] Teza je naredne godine objavljena u Lajpcigu, da bi na naš jezik bila prevedena 1987. povodom dvestote godišnjice Vukovog rođenja. Za vreme Prvog svetskog rata bio je član Jugoslovenskog odbora u Londonu, gde je delovao u jugoslovenskom duhu. U periodu od 1920. do 1941. u Zagrebu izlazi časopis ”za kulturna, politička i društvena pitanja” pod nazivom "Nova Evropa", koji uređuje i izdaje Ćurčin.[6] Drugi svetski rat proveo je prikriven u Splitu. Bavio se i prevođenjem (sa nemačkog, na engleski, francuski, rumunski, češki, italijanski...). Pedesetih godina 20. veka (od 1950) on je redaktor Leksikografskog zavoda u Zagrebu. Penzionisan je 1954. godine. Umro je u Zagrebu 1960, ali su mu posmrtni ostaci preneti u Pančevo i sahranjeni u porodičnoj grobnici.[7]
Književni rad uredi
Književnošću se počeo baviti kao student. Prvu pesmu Veče u vrtu objavio je u Brankovom kolu. Kasnije pesmama, književnim studijama i kritikom sarađivao je u Carigradskom glasniku, Srpskom književnom glasniku, Srijemskim novinama i drugim, u to vreme, prestižnim časopisima. Javivši se u književnoj javnosti na kraju 19. i početkom 20. veka, neposredno posle Vojislava, a u isto vreme sa Rakićem, Dučićem i Disom, ovaj srpski modernista razlikovao se od prethodnog, ali i svog vremena. Donosi novo viđenje poezije i stvaralaštva u tekstu O mojim pesmama, koji se smatra manifestom moderne u našoj književnosti. Ovaj tekst se pojavio dvadeset godina pre tekstova Miloša Crnjanskog i Stanislava Vinavera. Kao sledbenik avangardne struje, ustaje protiv tradicionalizma i normativizma, zalažući se za autentičnost u stvaranju.
“U pesmi zakoni ćute, pustite osećaj!”, pevao je Ćurčin, unoseći slobodan stih, humor i prozaizme - osobine kojima razara ozbiljnu, formalnu stranu parnaso-simbolističke tradicije. Navedeni elementi došli su do izražaja u njegovoj prvoj zbirci Pesme iz 1906. godine.[8] U ovoj zbirci čitav prvi ciklus posvetio je ljubavnoj lirici. Te pesme su često ironične, bez povezivanja ljubavi sa apsolutnim i duhovnim, a težeći ovozemaljskom (“Moja je ljubav od ovoga sveta…”). O njoj govori površno, bez unošenja u emociju, lepršavo i lako, zbog čega su se brojne polemike ticale ove knjige. Druga knjiga “Pesme” izašla je 1911. u samo šezdeset primeraka. I pored svega, njegove najpoznatije pesme Bogdan Popović je uvrstio u Antologiju novije srpske lirike, a kritičar Jovan Skerlić o njima govori u Istoriji nove srpske književnosti.[5]
U zbirci Draga moja... objavljene su najlepše pesme Milana Ćurčina. Mladi pesnik ih je ispisivao na ilustrovanim dopisnicama i najčešće ih je slao sestri Soki u rodno Pančevo. Te dopisnice, kakvih više nema, od svojih predaka je prikupila i za štampu priredila Fedora Bikar.
Bibliografija uredi
- Pesme, 1902-1905, Beograd, 1906.
- Nemačka romantika, Beograd, 1906.
- Gete i gospođa Štajn, Beograd, 1908.
- Versifikacija Milana Rakića, Beograd, 1912.
- Druge pesme, Beograd, 1912.
- Jampski stil u srpskom pesništvu, Beograd, 1914.
- Ivan Meštrović, studija, London, 1919.
- Obračun sa M. Krležom, Zagreb, 1928.
- Jedan prijedlog za nacrt Ustava, sa prijateljima, Zagreb, 1937.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. 1984. str. 128.
- ^ "Politika", Beograd 30. april 2012.
- ^ "Brankovo kolo", Sremski Karlovci 1906.
- ^ Vaso Milinčević: "Velika škola i veliki profesori", Beograd 2006.
- ^ a b Ćurčin, Milan. Gete u esejima Milana Ćurčina. Pančevo : Mali Nemo, 2012. str. 137. ISBN 978-86-7972-080-1.
- ^ „Nova Evropa”. Hrvatska enciklopedija, mrežno izdanje. Leksikografski zavod Miroslav Krleža. Pristupljeno 23. 11. 2020.
- ^ Novosti (2016-12-08). „„Slovo o pohodu Igorovom“ u novom prevodu”. Bookvar (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-31.
- ^ "Nova iskra", Beograd 1. novembar 1906.
Literatura uredi
- Radojević, Mira (2010). „Nekoliko slika iz saradnje Milana Rakića i Milana Ćurčina”. Hrvatsko-srpska saradnja u politici i kulturi u 20. veku (PDF). Novi Sad-Golubić: Centar za istoriju, demokratiju i pomirenje; Udruga za povijest, suradnju i pomirenje. str. 9—27. Arhivirano iz originala (PDF) 27. 07. 2018. g. Pristupljeno 27. 07. 2018.
Spoljašnje veze uredi
