Patrijarh srpski Joanikije III
Joanikije III Karadža (grč. Ιωαννίκιος Γ΄) bio je arhiepiskop pećki i patrijarh srpski u vremenu od 1739. do 1746. godine. Poreklom Grk, fanariot, postavljen je od strane Carigradske patrijaršije na čelo Srpske patrijaršije u Peći. Kasnije je postao carigradski patrijarh, ali na tom položaju se održao kratko, od 1761. do 1763. godine.[1]
| Patrijarh srpski Joanikije III | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1700. |
| Datum smrti | 1793. |
| Mesto smrti | manastir Svetog Georgija, |
| Arhiepiskop pećki i patrijarh srpski | |
| Godine | (1739-1746) |
| Prethodnik | Arsenije IV |
| Naslednik | Atanasije II |
| Arhiepiskop carigradski i vaseljenski patrijah | |
| Godine | 26. mart 1761 — 21. maj 1763. |
| Prethodnik | Serafim II |
| Naslednik | Samuilo I |
Posle prelaska srpskog patrijarha Arsenija IV u Ugarsku, Carigradska patrijaršija je 1739. godine postavila Joanikija Karadžu, protosinđela Velike crkve u Carigradu, rodom iz istog grada iz poznate fanariotske porodice, za novog srpskog patrijarha.
Patrijarh Joanikije III pokušao je da se sastane sa svojim izbeglim prethodnikom i sa novim mitropolitima raškim i niškim, ali do sastanka nije došlo. Za vreme upravljanja Karlovačkom mitropolijom patrijarh Arsenije nije imao nikakve veze sa patrijarhom Joanikijem III koga su Turci postavili na tron Pećke patrijaršije. Međutim, patrijarh Atanasije je održavao veze sa crkvama i manastirima kao i sa Srbima koji su ostali pod turskom upravom. Tada su ukinute u Karlovačkoj mitropoliji i pećke kutije za skupljanje priloga u korist Pećke patrijaršije, sa kojom su prekinute i duhovne veze.
Poznato je da je patrijarh Joanikije III za vreme svoje uprave posetio manastir Dobrićevo, Smederevo i Sarajevo, gde se zatekao na sahrani mitropolita dabrobosanskog Meletija 5. januara 1741. godine, a iduće godine je posetio i manastir Pivu.
Patrijarh Joanikije III nije ostao u srpskom narodu u dobroj uspomeni, jer je prilikom svojih kanonskih poseta hodao sa sultanovim ukazom, mučio narod i na silu mu uzimao novac. Sit briga, natezanja i nevolja, on je već 1746. godine napustio prezaduženu Pećku patrijaršiju.
Posle odlaska iz Peći patrijarh Joanikije III je jedno vreme bio mitropolit halkidonski. Uspeo je da ga izaberu za patrijarha carigradskog 26. marta 1761. godine umesto patrijarha Serafima II, i upravlja je Carigradskom patrijaršijom do 21. maja 1763. godine kada se povukao u manastir Svetog Georgija na Halki, gde je ostao do smrti 1793. godine.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Vuković 1996, str. 233-234.
Literatura uredi
- Vuković, Sava (1996). Srpski jerarsi od devetog do 20. veka. Beograd: Evro.
- Kašić, Dušan Lj. (1960). „Stanje u Pećskoj patrijaršiji posle emigracije patrijarha Arsenija IV” (PDF). Bogoslovlje. 19 (1-2): 16—30.
- Kiminas, Demetrius (2009). The Ecumenical Patriarchate: A History of Its Metropolitanates with Annotated Hierarch Catalogs. Wildside Press.
- Mirković, Mirko (1965). Pravni položaj i karakter Srpske crkve pod turskom vlašću (1459-1766). Beograd: Zavod za izdavanje ucbenika.
- Runciman, Steven (1968). The Great Church in Captivity: A Study of the Patriarchate of Constantinople from the Eve of the Turkish Conquest to the Greek War of Independence (1. izd.). Cambridge: Cambridge University Press.
- Samardžić, Radovan (1986). „Srpska crkva u Turskom carstvu 1690-1766”. Istorija srpskog naroda. 4 (1). Beograd: Srpska književna zadruga. str. 531—552.
- Slijepčević, Đoko M. (1962). Istorija Srpske pravoslavne crkve. 1. Minhen: Iskra.
- Šuletić, Nebojša (2021). „Imenovanja pećkih patrijaraha (1691-1766)” (PDF). Zbornik Matice srpske za istoriju. 104: 51—71.
Spoljašnje veze uredi
