Prva skupština Srba u Osmanskom carstvu

Prva skupština Srba u Osmanskom carstvu održana je od 2. do 11. februara 1909. u Skoplju.^[1] Na toj skupštini donesene su rezolucije o političkim, ekonomskim i crkvenoškolskom prilikama. Tražilo se da se poštuju zakoni, a posebno slobode i ravnopravnost građana i da se slobodno upotrebljava srpsko ime.^[1] Osudili su i aneksiju Bosne i Hercegovine. U drugoj rezoluciji tražili su da srpski mitropoliti dobiju privilegije kakve su dobili grčki mitropoliti. Zahtevali su i da Srbi imaju prava i u eparhijama u kojima nema Srba mitropolita i da se selima ostavi za pravo da prime srpskoga ili bugarskoga sveštenika po svojoj želji.^[1] U trećoj rezoluciji su tražili da se Srbima vrate oteta imanja, kao i da se seljacima omogući otkup imanja od veleposednika.

Spisak poslanika za srpsku narodnu skupštinu uredi

Belo Polje: Rista Popović sveštenik za B. Polje i okolinu.
Berane: Milan Cemović učitelj za Berane i okolinu; Milić Dabetić učitelj za Berane i okolinu.
Bitolj: Jovan Ćirković sekret. Mitrop. za Bitolj i okol.; Rista Cvetković učitelj za Bitolj i okolinu; Gligorije Božović nastavnik za nastav. koleg. bit. gim.; Rista Stavrić učitelj za učiteljstvo.
Veles: Đorđe Stamenković trgovac; za Veles i okolinu.
Voden: Stojan Marković trgovac za Voden i okolinu.
Vučitrn: Živko Frtunić trgovac za Vučitrn i okolinu.
Gostivar: Sima Dimitrijevnć uprav. škola za Gostivar i okolinu.
Debar: Dr. Isailo Hadžijevski lekar za Debar i okolinu.
Drimkol: Matija Šumenković sveštenik za Drimkol i okol.
Dojran: Jovan K. Grošević učitelj za Dojran i okolinu.
Đevđelija: Stojan Ristić sveštenik za Đevđeliju i okol.
Kičevo: Janićije Đurić lekar za Kičevo i okolinu; Jovanče Tomić težak za Kičevo i okolinu.
Kratovo: Jovan Popović uprav. škola za Kratovo i okol.
Kruševo: Blaža Pašić težak za Kruševo i okolinu.
Kočani: Todor Jovanović uprav. škola za Kočane i okolinu.
Kumanovo: Jovan Aleksić nastavnik za Kumanovo i okolinu. Jovan Cakić učitelj za Kumanovo i okolinu.
Mala-Reka: Toma Ognjanović trgovac za M. Reku i okolinu.
Maleš: Sava Jergić sveštenik za Maleš i okolinu.
Mitrovica: Jovan Danilovnć trgovac za Mitrovicu i okol. Milutin Sterđević trgovac za Mitrovicu i okolinu.
Nova Varoš: Stevan Samardžić učitelj za N. Varoš i okol.; Vladislav Protić sveštenik za N. Varoš i okolinu.
Novi Pazar: Toma Protić sveštenik za N. Pazar i okol.; Josif Nićiforović težak za N. Pazar i okolinu.
Ohrid: Serafim Krstić sveštenik za Ohrid i okolinu.
Palanka: Antonije Todorović upravitelj škola za Palanku i okolinu.
Peć: Živko Rajević trgovac za Peć i okolinu.
Plevlje: Danilo Šiljak sveštenik za Plevlje i okolinu; Mihailo Kurtović učitelj za Plevlje i okolinu; Stevan Jovašević mehandžija za Plevlje i okolinu; Stojan Zafirović nastavnik za koleg. plevaljske gimn.
Poreč: Krsta Đorđević sveštenik za Poreč i okol.; Jovan Stojanović težak za Poreč i okolinu.
Preševo : Aćim Jelić uprav. škola za Preševo i okolinu.
Prizren: Petar Kostić sekretar Mitrop. za Prizren i okolinu; Andreja Grozdanović učitelj za Prizren i okolinu; Radomir Šabić sveštenik za Prizren i okolinu; Rista Skakaljević profesor za kolegijum prizr. bogosl.
Prijepolje: Sreten Vukosavljević učitelj za Prijepolje i okolinu; Dimitrije Zindović trgovac za Prijepolje i okolinu,
Prilep: Gligor Sokolović vojvoda za Prilep i okolinu; Petar Dimitrijević trgovac za Prilep i okolinu.
Priština: Stojan Kapetanović učitelj za Prištinu i okolinu; Apostol Popović sveštenik za Prištinu i okolinu; Josif Popović učitelj za učiteljstvo.
Resan: Gligorije Džambasović nastavnik za Resan i okolinu.
Rožaj: Nikola Veselinović sveštenik za Rožaj i okolinu.
Sjenica: Jovan Janković trgovac za Sjenicu i okolinu;Vuko Tubić handžija za Sjenicu i okolinu.
Skoplje: Dr. Aleksa Stanišić nastavnik za kolegijum skopske gimnazije; Mitar Šešlija učitelj za učiteljstvo; Aleksandar Ilić činovnik za Skoplje i okolinu; Dimitrije Popović učitelj za Skoplje i okolinu; Lazar Rajčić težak za Skoplje i okolinu.
Solun: Rista Ognjanović nastavnik za kolegijum solunske gimnazije; Nikola Golubović učitelj za učiteljstvo; Đorđe Denković činovnik za Solun i okolinu.
Tetovo: Ljubomir Aćimović učitelj za Tetovo i okolinu; Teofilo Apostolović težak za Tetovo i okolinu;
Ferizović: Damjan Prlinčević uprav. škola za Ferizović i okolinu.

Članovi privremenog Centralnog Odbora: Bogdan Radenković, David Dimitrijević, Velimir Prelić, Gliša Elezović, Jovan Šantrić, Sava Stojanović, Aleksandar Bukvić, Đorđe Hadži-Kostić, Vasa Jovanović.

Vojvodski: Đorđe Skopljanče vojvoda; Micko Krstić vojvoda; Jovan Stojković vojvoda.

Vidi još uredi

Reference uredi

^ ^a ^b ^v Narodna enciklopedija srpsko-hrvatsko-slovenačka, Beograd 1929, knjiga 4, 361.

Literatura uredi

Rad narodne skupštine otomanskih Srba. Od 2. februara do 11. februara 1909. god.
Jagodić, Miloš (2008). „Nufusko pitanje: Problem zvaničnog priznavanja srpske nacije u Turskoj 1894-1910” (PDF). Istorijski časopis (57): 343—353. Arhivirano iz originala (PDF) 24. 03. 2018. g. Pristupljeno 22. 08. 2017.
Jagodić, Miloš (2009). Srpsko-albanski odnosi u Kosovskom vilajetu (1878-1912). Beograd: Zavod za udžbenike.
Mikić, Đorđe (1983). „Pod mladoturcima”. Istorija srpskog naroda. knj. 6, sv. 1. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 330—348.

Spoljašnje veze uredi

[СЛО-1] v Narodna enciklopedija srpsko-hrvatsko-slovenačka, Beograd 1929, knjiga 4, 361.

[1]