Semjon Buđoni

Semjon Mihajlovič Buđoni (rus. Семён Михайлович Будённый;  izgovor ; Kuzorin, 25. april 1883 — Moskva, 26. oktobar 1973) je bio sovjetski vojni komandant, i saveznik sovjetskog vođe, Staljina.

Semjon Buđoni
Semjon Buđoni
Lični podaci
Puno ime	Semjon Mihajlovič Buđoni
Datum rođenja	(1883-04-25)25. april 1883.
Mesto rođenja	Kuzorin, Ruska Imperija
Datum smrti	26. oktobar 1973.(1973-10-26) (90 god.)
Mesto smrti	Moskva, Sovjetski Savez
Obrazovanje	, Vojna akademija M. V. Frunze
Vojna karijera
Vojska	Crvena armija
Učešće u ratovima	Rusko-japanski rat Prvi svetski rat Ruski građanski rat Drugi svetski rat

Biografija

Buđoni je rođen u siromašnoj seljačkoj porodici u južnoj Rusiji. Radio je na farmi do 1903, kada je regrutovan u vojsku Ruske Imperije, i postao konjanik. Služio je u Rusko-japanskom ratu 1905. Tokom Prvog svetskog rata služio je na zapadnom frontu, do 1916, kada je prebačen na Kavkaski front. Kada je u Ruskoj revoluciji 1917, zbačen caristički režim, Buđoni je postao vodeći član vojničkih saveta (sovjeta) u kavkaskoj oblasti.

Građanski rat je izbio 1918. i Buđoni je organizovao snage Crvene konjice u donskom regionu. Ove snage će kasnije postati 1. konjička armija. Ova armija je bila značajna za pobedu Boljševika u ratu. Buđoni je stupio u Boljševičku partiju 1919, i formirao je bliske odnose sa Staljinom i Klimentom Vorošilovim.

Godine 1920, Buđonijeva konjička armija je učestvovala u invaziji na Poljsku tokom Poljsko-boljševičkog rata. Prvobitno je bila prilično uspešna, izbacivši poljske snage iz Ukrajine i kasnije se probivši kroz poljske južne linije fronta. Međutim, kasnije su boljševičke snage pretrpele težak poraz u bici za Varšavu, uglavnom zato što se Buđonijeva armija zaglavila kod Lavova. Nakon što je njegova armija poražena u Komarovskoj bici (jedna od najvećih konjičkih bitaka u istoriji), Buđoni je poslat na jug da se bori protiv belogardejaca u Ukrajini i na Krimu. Uprkos porazu u Poljskoj, na kraju građanskog rata je postao jedan od vojnih heroja sovjetske Rusije.

Buđoni je smatran hrabrim konjičkim oficirom, ali je malo znao o modernom ratovanju, pogotovo o uticaju tenkova. Bio je na poziciji konjičkog inspektora Crvene armije, i na sličnim dužnostima, i kao jednom od Staljinovih bliskih saradnika, uticaj mu je rastao kako se Staljin uzdizao kao neprikosnoveni diktator Sovjetskog Saveza.

Godine 1935, Buđoni je bio jedan od prvih pet maršala Sovjetskog Saveza. Trojica od ovih pet su kasnije ubijeni u Velikoj čistki kasnih 1930-ih, pa su preživeli samo Buđoni i Vorošilov. 1937. godine, Buđoni je komandovao Moskovskim vojnim okrugom, a tokom Sovjetsko-finskog rata je komandovao armijom, sa katastrofalnim rezultatima. Pa ipak, 1940. godine Buđoni je postavljen za zamenika narodnog komesara za odbranu.

Drugi svetski rat

Od jula do septembra 1941. Buđoni je bio glavnokomandujući (главком) sovjetskih oružanih snaga na Jugozapadnom pravcu (Jugozapadni i Južni frontovi) suočivši se sa nemačkom invazijom na Ukrajinu, koja je počela u junu. Ove snage su na kraju opkoljene tokom Umanske i bitke za Kijev. Ove katastrofe su koštale Sovjetski Savez 1,5 miliona vojnika poginulih ili zarobljenih, što je jedan od najvećih debakala u vojnoj istoriji.

Staljin je u septembru razrešio Buđonija dužnosti, a zamenio ga je Semjon Timošenko. Postavljen je na komandu Rezervnog fronta (septembar - oktobar 1941), glavnokomandujućeg trupa na Severnokavkaskom pravcu (april - maj 1942), komandira Severnokavkaskog fronta (maj - avgust 1942), i zastarele Sovjetske konjice (od 1943). Uprkos činjenici da je bio odgovoran (doduše delujući po Staljinovim naređenjima) za neke od najkatastrofalnijih sovjetskih poraza tokom Drugog svetskog rata, nastavio je da uživa Staljinove simpatije, i nije pretrpeo nikakvu kaznu. Nakon rata se penzionisao kao heroj Sovjetskog Saveza.

Semjon Mihajlovič Buđoni je takođe stvorio novu rasu konja, koja se i dalje gaji u Rusiji: Buđoni konj, koji je poznat po dobrim učincima u sportu i izdržljivosti. Budenovka, deo sovjetske vojne uniforme, je dobila ime po Buđoniju.