Studentski trg
  Studentski
trg | |
|---|---|
  | |
| Opština | Gradska opština Stari grad (Beograd) |
| Početak | Uzun-Mirkova ul. i Vasina ul. |
| Kraj | ul. Vase Čarapića i ul. Braće Jugovića |
| Stvorena | početkom 19. veka |
| Stari nazivi | Kraljev trg |
 | |
|
Studentski trg sa Etnografskim muzejom u pozadini
 
| |
Studentski trg je najstariji gradski trg u Beogradu i zauzima prostor između ulice Vase Čarapića do Uzun-Mirkove.[1] U okviru Studentskog trga se nalazi i Univerzitetski park.
Antika uredi
Na platou ispred Filozofskog fakulteta su ustanovljena tri horizonta naselja: pleter i lep; kamena građevina (ca. 170-200); terme od opeka (3/4. st.). U Studentskom parku su otkrivene terme datirane u 3. vek. Na širem prostoru Studentskog trga su otkriveni brojni zidovi od opeka, ostaci podova i fresaka.[2]
Trg u XIX veku uredi
Za vreme Turske okupacije, ovde se nalazilo tursko groblje, koje se tu nalazilo do šezdesetih godina 19. veka.[3] Na mestu današnjeg Univerzitetskog parka, 1824. godine otvoreno je Pazarište, koje je kasnije preimenovano u Velika pijaca. Negde 1860-tih na istočnom delu su bili hotel "Makedonija", kafana kod "Tanaska Rajića", po jedna kolonijalno-bakalska radnja i furundžinica. Na krovu Velike škole je bila osmatračnica za požar.[4] Prilikom prerade urbanističkog plana 1869. Studentski trg je dobio pravilniji oblik. Na jednoj strani trga je ostala Velika pijaca, dok je na drugoj napravljen park.[5] Prepoznatljivost trgu daje Kapetan-Mišino zdanje, koje je bilo i ostalo mesto prepoznavanja ovog trga. Kad je naš veliki dobrotvor Miša Anastasijević 1863. godine poklonio ovaj objekat, Licej je bio pretvoren u Veliku školu.[6] Taj objekat danas koristi Rektorat Univerziteta u Beogradu.
Zapadno od Kapetan-Mišinog zdanja, preko puta ul. Vuka Karadžića, nalaze se zdanja pre rata poznata kao Novi univerzitet. Tu se 1840-tih nalazilo nekoliko kuća. Jedna od njih je bila kuća kapetana Miše Anastasijevića, u kojoj je živeo knez Aleksandar Karađorđević, pre nego što se preselio u kuću braće Simić na Terazijama, a ovde će "mnogo docnije" biti smešten Narodni muzej.[7]
Trg u XX veku uredi
Početkom 1920-tih na Velikoj pijaci se nalazilo "istočnjačko šarenilo, prljavština i metež", sa piljarskim barakama. Povodom kraljeve svadbe 1922. jedan deo pijace je regulisan kako bi bio stvoren skver pred univerzitetom.[8]
Godine 1927, je završeno sklanjanje Velike pijace, i tada je ceo prostor pretvoren u park. 1897. ovde je podignut spomenik Josifu Pančiću, a 1930. je prenet spomenik Dositeja Obradovića. Zgrada Berze je podignuta 1934, danas je u njoj Etnografski muzej. Spomenik Jovanu Cvijiću otkriven je 1953. godine. Ranije se u parku nalazila česma posvećena Aleksandaru Obrenoviću.
Pre Prvog svetskog rata na ivicama trga su se nalazila dva hotela - Makedonija (na uglu Vase Čarapića i Studentskog trga, ispod koga je pronađen bunar, navodno rimski[9]) i Imperijal (pored Kapetan-Mišinog zdanja, podignut na ruševinama "Turskog hana" koji je stajao do kasnih 1870-tih.[10]). Na uglu Studentskog trga i Uzun-Mirkove ulice se nalazila kafana Ujedinjenje, koja je srušena 1935. godine. Trgom su išli i tramvaji[11] (šine su uklonjene 1936[12]). Na mestu "Makedonije" je pred rat planirano podizanje zgrade od 13 spratova, koja bi bila najviša u gradu.[13] Na Kraljevom trgu 8, u maju 1939. osvećena je palata koja je trebala da služi kao glavni izvor prihoda crkvene opštine Saborne crkve.[14]
Studentski trg danas uredi
Danas je Studentski trg okružen sedištima više fakulteta - Filozofskim, Filološkim, Prirodno-matematičkim i Geografskim. U središtu trga se nalazi Univerzitetski park, koji je obnovljen tokom 2012. godine i predstavlja jedno od omiljenih mesta Beograđana za druženje i opuštanje.
Na Studentskom trgu se nalazi zgrada Kolarečvog narodnog univerziteta, Etnografskog muzeja, prostori Biblioteke grada Beograda u kojima su smešteni fond periodike i dečja biblioteka „Dragan Lukić”, kao i zgrada u kojoj se nalazi sedište Socijalističke partije Srbije (SPS).
Reference uredi
- ^ „Studentski trg - bg-info”. Arhivirano iz originala 25. 06. 2016. g. Pristupljeno 14. 04. 2016.
- ^ Pop-Lazić, Stefan. Nekropole rimskog Singidunuma. str. 11 (PDF str. 5), elibrary.matf.bg.ac.rs
- ^ Pominjanje Turskog groblja. - U: Beogradske opštinske novine, 1. novembar 1938.
- ^ "Politika", 9. dec. 1937
- ^ Vujović, Branko (2003). Beograd u prošlosti i sadašnjosti. Beograd: Izdavačka kuća Draganić. str. 153.
- ^ Veliki dobrotvor Miša Anastasijević. - U: Prosvetni glasnik, 1. decembar 1921.
- ^ "Politika", 4. avg. 1935
- ^ "Politika", 20. dec. 1922, str. 4
- ^ "Politika", 5. nov. 1936
- ^ Branislav Nušić. Beogradske kafane Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. april 2017). staribeograd.com
- ^ "Vreme", 6. okt. 1935
- ^ "Politika", 17. mart 1936
- ^ "Politika", 18. dec. 1938
- ^ "Politika", 31. maj 1939
