Ужичка република (film)
„Užička republika“ je naziv jugoslovenskog partizanskog filma iz 1974, koji prati nastanak i pad Užičke republike i ljubavnu vezu između španskog dobrovoljca Bore i učiteljice Nade. Režiser filma je Živorad Žika Mitrović, a scenaristi su Ana Marija Car, Arsen Diklić i Živorad Žika Mitrović.[1]
| Užička republika | |
|---|---|
 Filmski poster | |
| Izvorni naslov | Užička republika |
| Žanr | ratni drama |
| Režija | Živorad Mitrović |
| Scenario | Ana Marija Car Arsen Diklić |
| Producent | Boško Mitrović |
| Glavne uloge | Boris Buzančić Marko Nikolić Božidarka Frajt Aljoša Vučković Rade Šerbedžija Branko Milićević Milutin Mićović Neda Arnerić |
| Muzika | Zoran Hristić |
| Scenograf | Miodrag Nikolić |
| Snimatelj | Predrag Popović |
| Montaža | Katarina Stojanović |
| Producentska kuća | Ineks film - Beograd |
| Godina | 1974. |
| Zemlja | Jugoslavija |
| Jezik | srpskohrvatski |
| Sledeći | |
| IMDb veza | |
Radnja uredi
Nekoliko meseci nakon što je Vermaht primorao jugoslovensku kraljevsku vojsku na kapitulaciju u Aprilskom ratu, Boro, španski borac i prekaljeni komunista, dobije zadatak da organizuje ustanak u zapadnoj Srbiji. Organizovani otpor se pretvara u masovni ustanak protiv okupatorskih snaga. Partizani, predvođeni Komunističkom partijom Jugoslavije, uspevaju da isteraju Nemce sa velike teritorije koja će kasnije postati poznata pod imenom Užička republika. Narod se okuplja oko partizana i ubrzo su oslobođeni Bajina Bašta, Požega, Užice, Čačak. Vrhovni štab partizanske vojske dolazi na oslobođenu teritoriju. Međutim, snage odane kralju Petru II imaju drugačije planove.[2]
Uprkos napadima Nemaca, Užička Republika živi. Neprijatelj započinje veliku ofanzivu protiv slobodne teritorije. Na Kadinjači, radnici fabrike sa slobodne teritorije, telima i puškama, odupiru se silovitom napadu. Nemci do poslednjeg uništavaju hrabri odred. Evakuišući bolnicu i izbeglice iz Užica, omladinci na zidovima kuća ostavljaju poruku: "Mi ćemo se vratiti".[1]
Kritika uredi
Za razliku od većine jugoslovenskih ratnih drama, ovaj film ima više politički nego akcioni scenario. On prikazuje savez između partizana i četnika i postepen razlaz kada četnici odlučuju da pomognu Nemcima da zaustave širenje komunizma pre nego da oslobode svoju otadžbinu.
Film sadrži nekoliko spektakularnih akcionih scena smeštenih na različitim mestima. Neke borbe su na nivou zaseda sa malim brojem vojnika, zatim konjički juriš sličan onome iz filma bitka na Neretvi i konačno veliki finalni nemački juriš na Užice koji je uključivao desetine tenkova i aviona uz dosta spektakularnih eksplozija.
Film takođe sadrži i brojne scena masakara i brifinga uz naraciju, koji se često prebacuju sa igranog na „dokumentarni materijal“. Međutim, većina ovih scena nije pravi dokumentarni materijal, već crno-beli snimak istih glumaca koji smanjuju vrednost scena u kojima su korišteni.
Uloge uredi
Kulturno dobro uredi
Jugoslovenska kinoteka je, u skladu sa svojim ovlašćenjima na osnovu Zakona o kulturnim dobrima, 28. decembra 2016. godine proglasila sto srpskih igranih filmova (1911-1999) za kulturno dobro od velikog značaja. Na toj listi se nalazi i film "Užička republika".[3]
Reference uredi
- ^ a b „Užička republika”. Filmska banka. Pristupljeno 5. 2. 2020.
- ^ „Užička republika”. RTS. Pristupljeno 5. 2. 2020.
- ^ „Sto srpskih igranih filmova (1911-1999) proglašenih za kulturno dobro od velikog značaja”. Jugoslovenska Kinoteka. Pristupljeno 5. 2. 2021.
Spoljašnje veze uredi
- Užička republika na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Užička republika - filmska banka
