Cetina (Civljane)
Cetina je naseljeno mjesto u Dalmaciji. Pripada opštini Civljane, u Šibensko-kninskoj županiji, Republika Hrvatska. Prema preliminarnim podacima sa poslednjeg popisa 2021. godine u mestu je živelo 124 stanovnika.[1]
Cetina | |
|---|---|
 Crkva sv. Spasa | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Hrvatska |
| Županija | Šibensko-kninska |
| Opština | Civljane |
| Oblast | Cetinska Krajina |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  124 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 58′ 23″ S; 16° 25′ 48″ I / 43.972935° S; 16.429953° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 381 m |
  Cetina Cetina na karti Hrvatske | |
 Cetina Cetina na karti Šibensko-kninske županije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 22310 Kijevo |
| Pozivni broj | +385 22 |
| Veb-sajt | www |
Geografija uredi
Nalazi se 7 km severoistočno od Vrlike i 6 km od sedišta opštine Civljana, u podnožju i na obroncima planine Dinara, na izvorištu reke Cetine.
Selo Cetina nalazi se ispod same planine Dinare sa jedne, Kozjaka i Svilaje sa druge strane a u samom selu, pored mnoštva drugih izvora pitke vode, nalazi se i ono smaragdno vrelo koje nosi ime sela i reke koja kroz njega protiče. Grotlo vrela Cetina spušta se pod samu planinu a dubina njegovog okna je oko stotinu i trideset metara, mada do krajnje dubine, još uvek, nije niko stigao.[2]
Svi izvori obiluju čistom, pitkom vodom i neprocenjivo su prirodno bogatstvo za čitav cetinski kraj.[2]
Istorija uredi
Cetina se od raspada Jugoslavije do avgusta 1995. godine nalazila u Republici Srpskoj Krajini. Do teritorijalne reorganizacije u Hrvatskoj naselje se nalazilo u sastavu bivše opštine Knin.
Otac Jovan, sabrat manastira Dragović o životu u Cetini govori:[2]
| „ | Na žalost, posledice rata koji je zadesio ovaj kraj i danas su vidljive. Osnovni izvor prihoda, pa negde i najsigurniji za ovakve krajeve su poljoprivreda i stočarstvo. Za veliku većinu ljudi koji su pre dve decenije otišli, te dve delatnosti nisu i najprihvatljivije. Ne mogu reći da nema i drugih faktora koji ne idu na ruku narodu koji ovde živi, ali mislim da je to primarni razlog zbog kojeg se narod više ne vraća. Ovdašnje stanovništvo rasuto je po celom svetu, a kako je ovaj narod odrastao gorštački, otporan na sve, ti ljudi su se većinom dobro snašli tamo gde su danas. Uslovi su ovde kroz generacije surovi i za moge se odluka o povratku graniči istovremeno sa hrabrošću i ludošću. Oni koji su dospeli u neke zemlje, krajeve, gde se, uz neuporedivo manje muke, može pristojno živeti, negde je i razumljivo što se ne vraćaju, no ni oni nisu zaboravili svoj kraj, a to je ono što nas sve teši. Obnavljaju kuće, dovode decu u vreme praznika, i bar u tom letnjem periodu Dalmacija oživi. Ono što nam je jako važno jeste da svoju decu uče ko su, odakle potiču, gde su im koreni, a tome i sam mogu posvedočiti jer leti reke ljudi dolazeći ovde, dolaze i u naš manastir Dragović. Današnje stanje je tako, a kako će biti u budućnosti to sam Bog zna. | ” |
Kultura uredi
U Cetini se nalazi hram Srpske pravoslavne crkve Vaznesenja Gospodnjeg iz 1389. i novija istoimena srpska pravoslavna crkva iz 1940. godine.
Stanovništvo uredi
Prema popisu iz 1991. godine, Cetina je imala 853 stanovnika, među kojima je bilo 793 Srba, 41 Hrvat, 2 Jugoslovena i 17 ostalih. Prema popisu stanovništva iz 2001. godine, Cetina je imala 123 stanovnika.[3] Prema popisu stanovništva iz 2011. godine, naselje Cetina je imalo 195 stanovnika.[4]
| Nacionalnost[5] | 1991. | 1981. | 1971. | 1961. |
| Srbi | 793 | 795 | 1.007 | 1.056 |
| Hrvati | 41 | 67 | 82 | 90 |
| Jugosloveni | 2 | 82 | 6 | |
| ostali i nepoznato | 17 | 7 | 5 | |
| Ukupno | 853 | 951 | 1.100 | 1.146 |
| Demografija[5] | ||
|---|---|---|
| Godina | Stanovnika | |
| 1961. | 1.146 | |
| 1971. | 1.100 | |
| 1981. | 951 | |
| 1991. | 853 | |
| 2001. | 123 | |
| 2011. | 195 | |
Popis 1991. uredi
Na popisu stanovništva 1991. godine, naseljeno mesto Cetina je imalo 853 stanovnika, sledećeg nacionalnog sastava:
Prezimena uredi
- Batica — Pravoslavci, slave Sv. Jovana
- Barišić — Pravoslavci, slave Sv. Jovana
- Vranješ — Pravoslavci, slave Sv. Nikolu
- Vuković — Pravoslavci, slave Sv. Vračeve
- Gargenta — Pravoslavci, slave Đurđevdan
- Đukić — Pravoslavci, slave Sv. Jovana
- Kurobasa — Pravoslavci, slave Sv. Jovana
- Knežević — Pravoslavci, slave Sv. Jovana
- Marijan — Pravoslavci, slave Sv. Jovana
- Medić — Pravoslavci, slave Đurđevdan
- Milaš — Pravoslavci, slave Sv. Stefana
- Preočanin — Pravoslavci, slave Aranđelovdan
- Četnik — Pravoslavci, slave Sv. Stefana
- Škrbić — Pravoslavci, slave Časne verige Sv. apostola Petra
- Totić — Rimokatolici
Reference uredi
- ^ „Prvi rezultati popisa 2021. godine”. popis2021.hr. Arhivirano iz originala 14. 01. 2022. g. Pristupljeno 17. 1. 2022.
- ^ a b v Radulović, Vaska (2019-04-18). „U Cetini svega ima samo je naroda malo”. srbi hr (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-07-28.
- ^ Popis stanovništva 2001., Pristupljeno 21. 4. 2013.
- ^ „Popis stanovništva 2011.”. Državni zavod za statistiku RH. 2011. Pristupljeno 21. 4. 2013.
- ^ a b Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.
Spoljašnje veze uredi
- Tromeđa: Cetina Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. decembar 2020) (jezik: srpski)
Literatura uredi
- Gelo, Jakov (1998). Narodnosni i vjerski sastav stanovništva Hrvatske, 1880-1991: po naseljima. Zagreb: Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske. ISBN 978-953-6667-07-9.
