5. kozarska laka pješadijska brigada

Peta kozarska laka pješadijska brigada je bila pješadijska brigada Vojske Republike Srpske. Kao jedinica rezervnog sastava JNA, mobilisana je tokom avgusta i septembra 1991. i poslata u zapadnu Slavoniju. Komandant brigade je bio pukovnik Pero Čolić, načelnik štaba major Ostoja Barašin. Štab brigade bio je u kasarni Benkovac na istoimenom vrhu, na planini Kozari.

Peta kozarska laka pješadijska brigada
Grb 5. klpbr.
Postojanje1992—1995.
Formacijabrigada
Jačina850[1]
po formaciji: 850[1]
prosečno: 800 (kraj 1992)[1]
DeoVojske Republike Srpske
Angažovanje
OdlikovanjaOrden Nemanjića
Komandanti
Komandantpukovnik Pero Čolić
Načelnik štabaOstoja Barašin

Organizacija

uredi

Brigada je imala četiri pešadijska bataljona, jednu bateriju minobacača 82 mm i jednu bateriju minobacača 120 mm, te niz drugih jedinica podrške.

Ratni put brigade

uredi

1991.

uredi

U 50-mjesečni rat i slavu brigada je krenula 18. septembra 1991. godine, prelaskom mosta na rijeci Savi u Gradišci. Cilj je bio izlazak na auto-put ZagrebBeograd u Okučanima, te čišćenje Lipika i Pakraca od hrvatske paravojske.

1992.

uredi

Jedinica se vraća u Prijedor u martu 1992. godine, gdje su borci uzeli učešća u protivnapadu na Zelene beretke 30. maja 1992.

Brigada je potom učestvovala u jednoj od najvećih akcija Vojske Republike Srpske, u operaciji Koridor, u borbama oko Bijelog Brda, Kostreša i ustaškog uporišta Plehan u Derventi, te kod Jakeša i Šamca. Operacija Koridor je okončana odlučnom srpskom pobjedom.

Neki od bataljona učestvovali su u borbama na Grabežu i Vlašiću, te oslobađanju Jajca u operaciji Vrbas 92.

1993. i 1994.

uredi

Sredinom naredne godine, brigada učestvuje u proširivanju brčanskog koridora, u operaciji Sadejstvo. Krajem 1993. brigada učestvuje u oslobađanju Srbobrana (Donji Vakuf). Početkom 1994. brigada se vraća u Posavinu, raspoređena na linije duž Save. Treći bataljon učestvuje u operaciji Breza.

1995.

uredi

Tokom proleća 2. bataljon brigade brani širi rejon Donjeg Vakufa. Glavnina brigade je razmeštena kod Brčkog, gde u maju i junu mesecu zaustavlja više pokušaja ARBiH da zauzme Brčko. U jesen, brigada učestvuje u odbrani zapadnih granica Republike Srpske od Armije RBiH i HVO-a, u sklopu operacije Vaganj, prilikom pada zapadno-krajiških opština 1995. Jedna je od rijetkih brigada koja nije razbijena tokom borbi u zapadnoj Krajini.

Čitav svoj ratni put brigada je prešla zajedno sa 43. prijedorskom motorizovanom brigadom, koja joj je služila kao oslonac.

Priznanja

uredi

5. kozarska brigada je jedna od rijetkih brigada u sastavu Vojske Republike Srpske koja je dobila Orden Nemanjića, najveće i najpoznatije priznanje koje se moglo dobiti u Vojsci Republike Srpske i Srpskoj vojsci Krajine.

Album „Junaci kozarskiRokija Vulovića iz 1994. godine posvećen je Petoj kozarskoj brigadi i njenim borcima. Prihod od prodaje kasete bio je namijenjen u humanitarne svrhe.

U borbama su se posebno istakli izviđačko-diverzantski odred „Cigo“ Momčila Radanovića, jurišna četa „Suva rebra“ i Ljubijski bataljon komandanta Rade Bilbije.

Reference

uredi
  1. ^ a b v Pregled popune ljudstvom za 1992. godinu (prilog br. 8): „Analiza aktivnosti po elementima borbene gotovosti u 1992. godine. Komanda 1. Krajiškog korpusa. Prilog br. 8”. icr.icty.org. Pristupljeno 21. 4. 2019. [mrtva veza]

Vidi još

uredi

Spoljašnje veze

uredi