Jovan Marjanović (istoričar)
Jovan Marjanović (Beograd, 10. april 1922 — Beograd, 1981) bio je istoričar, učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SR Srbije i redovni profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu.
| jovan marjanović | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Lični podaci | ||||||
| Datum rođenja | 10. april 1922. | |||||
| Mesto rođenja | Beograd, Kraljevstvo SHS | |||||
| Datum smrti | 1981. (58/59 god.) | |||||
| Mesto smrti | Beograd, SFR Jugoslavija | |||||
| Profesija | istoričar | |||||
| Delovanje | ||||||
| Član KPJ od | aprila 1941. | |||||
| Odlikovanja |
| |||||
Biografija uredi
Rođen je 10. aprila 1922. godine u Beogradu, gde je završio osnovnu školu i Drugu beogradsku gimnaziju. Godine 1941. pripremao se za upis studija elektrotehnike na Tehničkom fakultetu u Beogradu, ali je njegove planove omeo početak Drugog svetskog rata u Jugoslaviji.
Aprila 1941. postao je član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) i od iste godine bio učesnik Narodnooslobodilačkog rata. Po odluci Centralnog komiteta KP Jugoslavije, krajem rata je otišao na školovanje na Višoj partijskoj školi u Moskvi i na rad pri Centralnom komitetu SKP(b). Nakon donošenja Rezolucije Informbiroa, 1948. vratio se u Jugoslaviju. Od 1948. do 1950. bio je načelnik Istorijskog odeljenja CK KPJ i istovremeno profesor na Višoj partijskoj školi Đuro Đaković od 1948. do 1953. godine. Direktor Državnog arhiva FNRJ bio je od 1953. do 1957. godine.[1]
Završio je ekonomiju i istoriju na Univerzitetu u Beogradu, gde je 1962. doktorirao na temu Ustanak i Narodnooslobodilački pokret u Srbiji 1941. Od 1958. bio je saradnik i rukovodilac Istorijskog odeljenja Instituta društvenih nauka. Od 1962. je bio vanredni, a od 1968. redovni profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu. Predavao je Istoriju 20. veka na Katedri za istoriju, a 1979. je bio osnivač Katedre za Istoriju Jugoslavije, gde je radio kao predavač. Zajedno sa dr Vasom Čubrilovićem bio je saradnik na Balkanološkom institutu.[2]
Biran je za član Centralnog komiteta Saveza komunista Srbije i njegovog Izvršnog komiteta. Aprila 1968. na proširenoj sednici Izvršnog komiteta CK SK Srbije, prilikom rasprave o nacionalnom pitanju, zajedno sa književnikom Dobricom Ćosićem, kritikovao je nacionalnu politiku SKJ zbog stvaranja novih nacija. Nedugo nakon toga, zajedno sa Ćosićem je isključen iz Centralnog komiteta SKS.
Bio je dugogodišnji urednik Jugoslovenskog istorijskog časopisa i časopisa Naša stvarnost. Istraživao je istoriju Drugog svetskog rata, naročito ustanak u Srbiji 1941. i Ravnogorski pokret Draže Mihailovića, pri čemu se njegova doktorska disertacija smatra prekretnicom u istoriografiji o Drugom svetskom ratu u Jugoslaviji.[3]
Umro je 1981. godine u Beogradu posle duge bolesti.
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — * Orden zasluga za narod drugog reda, Orden bratstva i jedinstva drugog reda, Orden za hrabrost i Orden partizanske zvezde trećeg reda.[1]
Spisateljski rad uredi
Radio je i kao uređivač i priređivač leksikona, enciklopedija i školskih udžbenika. Objavio je veliki broj knjiga i radova na temu Narodnooslobodilačkog pokreta u Jugoslaviji 1941-1945, a najznačajnije su:
- Narodnooslobodilački pokret u Srbiji 1941, Beograd, 1961.
- Prilozi za istoriju sukoba NOP i četnika - Zbornik radova za Istoriju XX veka, Beograd, 1962.
- Ustanak i NOB u Srbiji 1941-1945, Beograd, 1963.
- Oslobodilački rat i narodna revolucija, Beograd, 1964.
- Četničko-nemački pregovori 1941. u selu Divci, Zbornik radova Filozofskog fakulteta u Beogradu, Beograd (1968). str. 497-516.
- Političke stranke i moderne države, Beograd, 1970.
- Drugi svetski rat, Beograd, 1973.
- Tajna i javna saradnja četnika sa okupatorom-Arhivska građa, Beograd, 1978.
- Draža Mihailović između Britanaca i Nemaca (prvi tom), Beograd, 1979.
Reference uredi
- ^ a b Ko je ko 1957, str. 418.
- ^ Ko je ko 1970, str. 606.
- ^ „Jovan Marjanović”. pisi.co.rs. n.d.
