Jugoslovenska nacionalna stranka
Ovaj članak sadrži spisak literature (štampane izvore i/ili veb-sajtove) korišćene za njegovu izradu, ali njegovi izvori nisu najjasniji zato što ima premalo izvora koji su uneti u sam tekst. Molimo vas da poboljšate ovaj članak tako što ćete dodati još izvora u sam tekst (inlajn referenci). |
Jugoslovenska nacionalna stranka je bila politička stranka u Kraljevini Jugoslaviji između 1931. i 1941.
Jugoslovenska nacionalna stranka Jugoslovenska nacionalna stranka | |
|---|---|
| Lideri | Petar Živković, Nikola Uzunović, Bogoljub Jevtić. |
| Osnovana | 1931. |
| Raspuštena | 1941. (10 god.) |
| Prethodnik | Jugoslovenska radikalna seljačka demokratija |
| Sedište |  Kraljevina Jugoslavija |
| Ideologija | Autoritarizam Rojalizam Centralizacija Anti-federalizam Konzervativizam Jugoslovenski nacionalizam |
Dana 6. januara 1929. kralj Aleksandar I Karađorđević je raspustio Narodnu skupštinu, ukinuo Ustav i zabranio sve političke partije. Godine 1931. kralj uvodi novi Ustav i formalno vraća političku slobodu, iako je de facto, veliki deo političke moći ostajao njemu i vladi.
Pod vođstvom premijera Petra Živkovića 1931. godine formirana je Jugoslovenska radikalna seljačka demokratija, kao režimska stranka u zemlji. Sastavni delovi JRSD su bili prorežimski kadrovi Narodne radikalne stranke, Demokratske stranke i desno katoličko krilo Slovenačke narodne stranke.
U junu 1933, JRSD menja ime u Jugoslovenska nacionalna stranka i postaje zastupnik centralizacije i jugoslovenskog nacionalizma. Od 1932. do 1935, general Petar Živković, Milan Srškić i Nikola Uzunović su bili premijeri dok je JNS bila na vlasti.
Smrt kralja Aleksandra i raspisivanje novih izbora su bili ozbiljan udarac JNS-u i njenom lideru Bogoljubu Jevtiću. Posle izbora (koje je ipak pobedila JNS) Milan Stojadinović (bivši član JNS) je formirao novu stranku, pod nazivom Jugoslovenska radikalna zajednica, zajedno sa Slovenačkom narodnom strankom i Jugoslovenskom muslimanskom organizacijom i postao premijer, izbačivši JNS sa političke scene.[1]
JNS je prešla u opoziciju. Na čelo stranke je došao Petar Živković. Živković se oslanjao na namesnike Radenka Stankovića i Iva Perovića, koji su kao masoni bili protivnici Korošecove klerikalne politike.[2] Jugoslovenska nacionalna stranka nije učestvovala na izborima 1938, iako dobar deo članova JNS bio na listi opozicionog Bloka narodne sloge.
Posle Aprilskog rata 1941. JNS je raspuštena.
Vidi još Uredi
Reference Uredi
- ^ Petranović 1988, str. 264.
- ^ Petranović 1988, str. 284.
Literatura Uredi
- Dimić, Ljubodrag (2001). Istorija srpske državnosti. 3. Novi Sad: Ogranak SANU.
- Petranović, Branko (1980). Istorija Jugoslavije 1918-1978. Beograd: Nolit.
- Petranović, Branko (1988). Istorija Jugoslavije 1918-1988. 1. Beograd: Nolit.