Ljubomir Klerić
Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
Ljubomir Klerić (nem. Julius Kleru; Banatska Subotica, 29. jun 1844 — Beograd, 3. februar 1910) bio je srpski matematičar, profesor mehanike na Velikoj školi, ministar prosvete i privrede Srbije, pronalazač i akademik Srpske kraljevske akademije od osnivanja 1887.
| Ljubomir Klerić | |
|---|---|
 Ljubomir Klerić oko 1868. godine | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 29. jun 1844. |
| Mesto rođenja | Banatska Subotica, Austrijsko carstvo |
| Datum smrti | 3. februar 1910. (65 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, Kraljevina Srbija |
Biografija uredi
Rođen je u porodici nemačkih doseljenika. Nakon osnovne škole prešao sa porodicom u Beograd, gde je promenio prezime Kler u Klerić, a ime Julius u Ljubomir. Godine 1862. godine završio je Prvu mušku beogradsku gimnaziju i upisao se na Tehnički fakultet Velike škole, gde je završio dve godine studija. Nakon studija stipendiran je od strane države kao „državni pitomac“ da bi se školovao u Rudarskoj akademiju u Frajburgu, Nemačka. U zimskom semestru prešao je na Politehniku u Cirihu, Švajcarska, gde je izučavao mašinsku struku, nakon čega se vratio u Frajburg, završio školovanje u Rudarskoj akademiji i diplomirao. Klerić je prvi srpski diplomirani inženjer - stručnjak u oblastima za koje se školovao. Godine 1869. otišao je u Berlin, i u Rudarskoj akademiji završio specijalističke kurseve iz rudarstva.
Delo uredi
Inženjerska delatnost uredi
Radio je u Rudarskom odeljenju Ministarstva finansija Kneževine Srbije, na istraživanju gvožđa u Africi i rudišta na Rudniku i Kosmaju, a posle srpsko-turskog rata 1878. kao član ekipe rudara ratnika, predvođene R. Hofmanom, odlazi u oslobođene krajeve na geološka istraživanja terena. Na Avali (Šuplja stena) 1882. pronašao ležište žive i sa Đorđem Vajfertom i dr. akcionarima osnovao akcionarsko društvo za eksploataciju žive.
Patenti uredi
Patentovao je više naprava sa primenom u rudarstvu (razmernik, bušilica za duboke bušotine, naprava za lomljenje kamena...). Izumeo je polarni pantograf (1875), traktoriograf (1892), aparat za crtanje krivih linija drugog reda (1899). Sa traktoriografom je mehaničkim putem konstrusao iracionalne, transcendantne brojeve π i e. Bavio se proučavanjem „telemetra“ i tom prilikom je konstruisao, ispitao i izradio novi tip telemetra i podesio ga „za merenje odstojanja na bojnom polju“.
Knjige uredi
Baveći se teorijskom mehanikom, napisao više naučnih radova i univerzitetski udžbenik Teoriska mehanika I-III. Objavio je 48 knjiga i radova iz mehanike i matematke (potpuniji spisak u katalozima Narodne biblioteke Srbije, odn. Univerzitetske biblioteke „Svetozar Marković“ u Beogradu).
Politička delatnost uredi
Za ministra prosvete i crkvenih dela postavljen 1895, za ministra narodne privrede 1897, a nešto kasnije i za člana Državnog saveta.
Priznanja, odlikovanja uredi
Godine 1872. izabran je za redovnog člana Srpskog učenog društva u čijem Glasniku je objavljivao svoje radove. Nakon osnivanja Srpske kraljevske akademije (SKA) 1891. postaje sekretar Odbora za prirodne nauke SKA.
U srpsko-turskom ratu učestvovao je kao miner i nagrađen je Medaljom za hrabrost i Takovskim krstom, a belgijski kralj Leopold II ga je nagradio Leopoldovim ordenom.
Zanimljivost uredi
Klerić je predložio Nikolu Teslu za dopisnog člana Srpske kraljevske akademije, 1894.
Umro je kao državni savetnik u penziji 21. januara/3. februara 1910. u Beogradu, i sahranjen na Novom groblju.
Literatura uredi
- Enciklopedija srpskog naroda, Beograd : Zavod za udžbenike, 2008, 501.
