Ćićevac

Ćićevac
Ćićevac;
	Ćićevac
	Grb
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Rasinski
Opština	Ćićevac
Stanovništvo
— 2011.	4667
Geografske karakteristike
Koordinate	43° 43′ 08″ S; 21° 26′ 27″ I / 43.718833° S; 21.440833° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	215 m
	Ćićevac Ćićevac na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	37210
Pozivni broj	037
Registarska oznaka	KŠ

Ćićevac je gradsko naselje i sedište istoimene opštine koja se nalazi u Rasinskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 4667 stanovnika.^[1]

Istorija uredi

Ćićevac se smatra veoma starim naseljem, a ime je dobio po starosedeocima plemena Ćićena, koji su naseljavali ovu sredinu baveći se stočarstvom. Predanje kaže da se ovo mesto najpre zvalo Ćićenac. A da je kasnije dobilo ime Ćićevac, po ugledu susedni Kruševac. Dolaskom Slovena u Pomoravlje Ćićeni su bili potisnuti i sa svojim stadima selili su se iz mesta u mesto. Rasprsli su se na više strana širom Balkana, a jedna grupa je otišla najdalje pod planinu Učku, na poluostrvo Istru, gde se ceo tamošnji kraj prozva Ćićarija. Po Ćićenima Ćićevcu ostao je današnji naziv.^[2]

Ćićevac je skoro u celini doseljeničko naselje. Samo se za deo stanovnika čije su kuće locirane na okolnom pobrđu smatra da su starosedeoci. Prvi doseljenici sa Kosova su Petkovići koji su došli 1710. godine a ostali su dolazili mnogo kasnije od druge polovine 18. veka pa sve do današnjih dana.

Posle pada Kruševca u turske ruke 1455. godine i područje Ćićevca je doživelo istu sudbinu. Ćićevac je prvi put oslobođen u Prvom srpskom ustanku januara 1806. godine kada su njegovi stanovnici masovno pristupali Karađorđevoj vojsci. Ustankom u ovom kraju je rukovodio knez Tomić Milić, poreklom iz Ražnja. On je posle propasti Karađorđeve države ubijen na brdu Mečka kod Ražnja 1813. godine. Pomoravski kraj od Stalaća do Paraćina je ostao u Niškom pašaluku pod turskom vlašću tako da nije bio direktno zahvaćen Drugim srpskim ustankom, međutim veliki broj pojedinaca je ipak učestvovao u borbama.^[3]

Hatišerifom iz 1833. godine ćićevački kraj je ušao u sastav Miloševe Srbije i time konačno oslobođen od Turaka.

Velike borbe u ovom kraju su vođene 1876. godine u Srpsko-turskom ratu. Posle povlačenja srpske vojske, Turci su spalili selo Trubarevo, čije se stanovništvo povuklo u zbeg po Mojsinjskim planinama.

U Balkanskim i Prvom svetskom ratu veliki broj mladića sa ovog područja je izgubio život o čemu govore spomen obeležja u gotovo svim mestima.

Posle brzog sloma Jugoslavije u Aprilskom ratu 1941. vojnici su se žurno vraćali kućama, ali je veliki broj njih zarobljen i odveden u logore ili prinudni rad u Nemačkoj. U leto 1941. u Ćićevcu je formirana četnička četa Koste Pećanca koja je tu ostala do 1942. godine. Sledeće godine u Ćićevac su došli četnici Dragoljuba Mihailovića i tu uspostavili jaku lokalnu vlast. Partizanski odredi su u ovom kraju uglavnom izvodili diverzantske akcije najpre na mostu kod Braljine, a zatim i na pružnom mostu na Jovanovačkoj reci. Pobeda partizana nad četnicima 1944. na Bukoviku je umanjila ugled četničkog pokreta, pa mnogo boraca iz njihovih redova prelazi u partizanske jedinice.^[4]

Posle Drugog svetskog rata, Ćićevac je pripao Ražanjskom srezu. Poslednja administrativna podela je izvršena jula 1957. donošenjem novog zakona po kome Ćićevac postaje sedište opštine koja pored Ćićevca obuhvata i sledeća naseljena mesta: Pločnik, Pojate, Lučina, Stalać, Grad Stalać, Mrzenica, Braljina, Trubarevo i Mojsinje.

Opština Ćićevac danas pripada Rasinskom okrugu sa sedištem u Kruševcu zajedno sa opštinama Brus, Aleksandrovac, Trstenik i Varvarin.

Ovde se nalaze Železnička stanica Ćićevac i Amatersko pozorište Ćićevac. Ovde se nalazi više zapisa među kojima su: Zapis dud Violete Petrović (Ćićevac - grad), Zapis Topalovića hrast (Ćićevac), Zapis hrast na groblju - severni (Ćićevac), Zapis hrast na groblju - južni (Ćićevac), Zapis Radoševački dud (Ćićevac - grad), Zapis Radoševački jasen (Ćićevac - grad).

Demografija uredi

U naselju Ćićevac živi 4116 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,4 godina (40,1 kod muškaraca i 42,6 kod žena). U naselju ima 1608 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,17.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[5]
Godina	Stanovnika
1948.	4.410
1953.	4.598
1961.	4.952
1971.	5.143
1981.	5.520
1991.	5.398	5.316
2002.	5.094	5.320

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[6]

Srbi	4.943	97,03%
Romi	88	1,72%
Jugosloveni	10	0,19%
Crnogorci	8	0,15%
Makedonci	7	0,13%
Hrvati	6	0,11%
Rumuni	6	0,11%
Bugari	3	0,05%
Slovenci	1	0,01%
Slovaci	1	0,01%
Rusi	1	0,01%
Muslimani	1	0,01%
Mađari	1	0,01%
Bošnjaci	1	0,01%
nepoznato	10	0,19%

Stanovništvo prema polu i starosti^[7]


	m	ž
?	10	15
80+	56	94
75—79	67	128
70—74	111	148
65—69	162	195
60—64	138	160
55—59	118	124
50—54	187	205
45—49	238	204
40—44	195	186
35—39	161	140
30—34	151	161
25—29	145	157
20—24	156	155
15—19	168	174
10—14	138	142
5—9	153	134
0—4	106	112
Prosek :	40,1	42,6

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	1.002	1.121	1.269	1.427	1.597	1.559	1.608

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	271	391	285	341	160	118	31	4	6	1	3,17

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	2.063	591	1.294	106	67	5
Ženski	2.246	414	1.292	425	108	7
UKUPNO	4.309	1.005	2.586	531	175	12

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	1.049	82	1	38	397
Ženski	691	32	0	5	244
UKUPNO	1.740	114	1	43	641
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	9	43	145	37	68
Ženski	1	7	122	25	15
UKUPNO	10	50	267	62	83
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	5	8	73	18	19
Ženski	11	12	40	57	77
UKUPNO	16	20	113	75	96
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	26	0	0	80
Ženski	14	1	0	28
UKUPNO	40	1	0	108

Galerija uredi

Trg u Ćićevcu, zgrada Narodne biblioteke

Reference uredi

^ „Ćićevac - opština”. Agro media. Pristupljeno 1. 2. 2019.
^ „Ćićevac”. cicevac-razanj.com. Pristupljeno 20. 1. 2022.
^ „Ćićevac”. Srbija superodmor. Arhivirano iz originala 02. 02. 2019. g. Pristupljeno 1. 2. 2019.
^ „Istorija Ćićevca”. agromedia.rs. Pristupljeno 20. 1. 2022.
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze uredi

[1] „Ćićevac - opština”. Agro media. Pristupljeno 1. 2. 2019.

[2] „Ćićevac”. cicevac-razanj.com. Pristupljeno 20. 1. 2022.

[3] „Ćićevac”. Srbija superodmor. Arhivirano iz originala 02. 02. 2019. g. Pristupljeno 1. 2. 2019.

[4] „Istorija Ćićevca”. agromedia.rs. Pristupljeno 20. 1. 2022.

[5] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[6] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[7] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]