Džejms Kegni
Neka imena u ovom članku nisu transkribovana. Ako umete, kliknite na karticu uredi i transkribujte imena data u izvornom obliku. |
Džejms Kegni (engl. James Cagney; Njujork, 17. jul 1899 — Stanford, 30. mart 1986) bio je američki glumac poznat po raznovrsnim ulogama, uključujući prekretnu u filmu Državni neprijatelj.[1] Prvobitno je bio poznati vodvilj izvođač, koji je osvojio Oskar za najboljeg glumca u glavnoj ulozi[2] za portret plesača i pevača u filmu Jenki Dudl Dendi 1942, ali najpoznatiji je po ulogama 'čvrstih momaka'.[3] Kao i Džejms Stjuart, Kegni je postao poznat publici pa su ga obično zvali „Džimi” Kagni - iako ni u jednom filmu nije tako potpisan.[4]
| Džejms Kegni | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 U trejleru za film Love Me or Leave Me (1955) | |||||||||
| Lični podaci | |||||||||
| Puno ime | Džejms Fransis Kegni mlađi | ||||||||
| Datum rođenja | 17. jul 1899. | ||||||||
| Mesto rođenja | Njujork, SAD | ||||||||
| Datum smrti | 30. mart 1986. (86 god.) | ||||||||
| Mesto smrti | Stanford, Njujork, SAD | ||||||||
| Porodica | |||||||||
| Supružnik | Fransis Kegni (1922—1986) | ||||||||
| Veza do IMDb-a | |||||||||
| |||||||||
Američki filmski institut proglasio ga je 1999. osmom najvećom muškom filmskom zvezdom svih vremena.[5]
Kegni je bio među omiljenim glumcima Stenlija Kjubrika,[6] a Orson Vels ga je proglasio „verovatno najvećim glumcem koji se ikad pojavio ispred kamere.”[7] Vorner bros je organizovao privatno prikazivanje Kegnijevih filmova za Vinstona Čerčila.[8]
Zaradio je nadimak 'profesionalni kontraš', a nekoliko je puta napuštao veliki studio Vorner bros, vraćajući se svaki put pod poboljšanim ličnim i umetničkim uslovima. U dva mandata je bio predsednik Ceha filmskih glumaca, a tokom Drugog svetskog rata je u mnogo navrata odlazio na turneje za podizanje morala.
Biografija uredi
Mladost uredi
Kegni je rođen na Nižoj istočnoj strani, delu Menhetna u Njujorku u porodici Džejmsa Kagneja starijeg, Amerikanca irskog porekla koji je radio kao barmen i amaterski bokser, i Karolin Nelson;[4] njegova baka s majčine strane bila je norveška kapetanica broda,[1] dok mu je deda s majčine strane bio Amerikanac irskog porekla.[9] Kegni je bio drugo od sedmoro dece, od kojih je dvoje umrlo nekoliko meseci nakon rođenja; sam Kegni je ozbiljno oboleo kao dete, u toj meri da se njegova majka bojala da će umreti pre krštenja, što je bio rezultat nivoa siromaštva u kojem su odrastali.[10][11] Sva deca su odgojena kao katolici, i svi su primili pričest i bili su kršteni.[10]
Crvenokosi, plavooki Kegni maturirao je u srednjoj školi Stujvesant u Njujorku 1918. te je nakon toga pohađao Univerzitet Kolumbija,[12] gde je nameravao da diplomira umetnost.[4] Uzimao je i časove nemačkog i pridružio se studentskoj vojnoj obuci.[13] Odustao je nakon jednog semestra i vratio se kući nakon smrti oca u epidemiji španskog gripa.[4]
U ranom životu se bavio raznim poslovima, sve kako bi doprineo kućnom budžetu: pomoćnik arhitekte, preslikavač u novinama The New York Sun, čuvar u Njujorškoj javnoj biblioteci, nosač u hotelu, crtač i noćni portir.[4] Kegni je verovao u teški rad: „Bilo je to dobro za mene. Žao mi je dečaka kojima je u to vreme sve bilo lagodno. Odjednom se moraju suočiti sa životnim stvarnostima bez mame ili tate da misle umesto njih.”[4]
Kao dečak je vežbao stepovanje (što je veština koja će mu pomoći da osvoji Oskara), a imao je nadimak Kegni podrumskih vrata zbog svoje navike da pleše po položenim podrumskim vratima. Bio je dobar ulični borac, boreći se u ime svog starijeg brata Harija studenta medicine kad je to bilo potrebno,[10] ponekad sa svim napadačima.[11] Počeo je da se bavi amaterskim boksom, a osvojio je naslov viceprvaka u perolakoj kategoriji u državi Njujork. Bio je dovoljno dobar da su ga treneri ohrabrivali da se okuša kao profesionalac, ali majka mu nije to dopustila.[14] Igrao je poluprofesionalni bejzbol za lokalni klub,[4] a bio je dovoljno dobar da je počeo da maštati o igranju u MLB ligi.[14]
Njegova veza s filmom počela je na dosta neobičan način; kad je posećivao tetku u Bruklinu koja je živela preko puta Vitagraf Studija, Kegni bi preskočio ogradu kako bi gledao filmove Džona Banija.[4] Uključio se u amatersku dramsku sekciju, počevši kao rekviziter za kineskog pantomimičara u naseljeničkoj kući na London hilu gde je njegov brat, Hari nastupao u pozorištu. Bio je zadovoljan radeći iza pozornice, nije se zanimao za glumu. Međutim, jedne noći je zamenio Harija koji je bio bolestan. Džejms nije bio dobar učenik, ali mu je fotografsko pamćenje proba omogućilo da zameni brata bez pravljenja grešaka.[15] Nakon toga se okušao kao izvođač, nastupivši u mnoštvu uloga u sklopu raznih glumačkih družina.[4]
Filmografija uredi
| God. | Srpski naziv | Originalni naziv | Uloga |
|---|---|---|---|
| 1930. | The Doorway to Hell | Steve Mileaway | |
| Sinners' Holiday | Harry Delano | ||
| 1931. | How I Play Golf | Himself | |
| Blonde Crazy | Bert Harris | ||
| Smart Money | Jack | ||
| The Millionaire | Schofield, Insurance Salesman | ||
| Državni neprijatelj broj 1 | The Public Enemy | Tom Powers | |
| Other Men's Women | Ed 'Eddie' Bailey | ||
| 1932 | Winner Take All | Jim 'Jimmy' Kane | |
| The Crowd Roars | Joe Greer | ||
| Taxi! | Matt Nolan | ||
| 1933. | Lady Killer | Dan Quigley | |
| Footlight Parade | Chester Kent | ||
| The Mayor of Hell | Richard 'Patsy' Gargan | ||
| Picture Snatcher | Danny Kean | ||
| Hard to Handle | Myron C. 'Lefty' Merrill | ||
| 1934 | The St. Louis Kid | Eddie Kennedy | |
| The Hollywood Gad-About | Himself | ||
| Here Comes the Navy | Chester 'Chesty' J. O'Conner | ||
| He Was Her Man | Flicker Hayes, aka Jerry Allen | ||
| Jimmy the Gent | 'Jimmy' Corrigan | ||
| 1935. | Pobuna na brodu Baunti | Mutiny on the Bounty | Extra |
| A Midsummer Night's Dream | Bottom, the weaver | ||
| The Irish in Us | Danny O'Hara | ||
| G Men | 'Brick' Davis | ||
| Devil Dogs of the Air | Thomas Jefferson 'Tommy' O'Toole | ||
| Trip Thru a Hollywood Studio | Himself | ||
| A Dream Comes True | Himself | ||
| Frisco Kid | Bat Morgan | ||
| 1936. | Great Guy | Johnny 'Red' Cave | |
| Ceiling Zero | Dizzy Davis | ||
| 1937. | Something to Sing About | Terrence 'Terry' Rooney | |
| 1938. | Anđeli garava lica | Angels with Dirty Faces | Roki Salivan |
| Boy Meets Girl | Robert Law | ||
| For Auld Lang Syne | Himself - Introducing arriving celebrities | ||
| 1939. | Burne dvadesete | The Roaring Twenties | Eddie Bartlett |
| Each Dawn I Die | Frank Ross | ||
| Hollywood Hobbies | Himself | ||
| Oklahoma Kid | The Oklahoma Kid | Jim Kincaid | |
| 1940. | City for Conquest | Danny Kenny (Young Samson) | |
| Torrid Zone | Nick 'Nicky' Butler | ||
| The Fighting 69th | Jerry Plunkett | ||
| 1941. | The Bride Came C.O.D. | Steve Collins | |
| The Strawberry Blonde | T. L. 'Biff' Grimes | ||
| 1942. | Jenki Dudl Dendi | Yankee Doodle Dandy | George M. Cohan |
| Captains of the Clouds | Brian MacLean (bush pilot) | ||
| 1943. | Johnny Come Lately | Tom Richards | |
| You, John Jones! | John Jones | ||
| 1944. | Battle Stations | Narrator | |
| 1945. | Blood on the Sun | Nick Condon | |
| 1947. | 13 Rue Madeleine | Robert Emmett 'Bob' Sharkey aka Gabriel Chavat | |
| 1948. | The Time of Your Life | Joseph T. (who observes people) | |
| 1949. | Belo usijanje | White Heat | Arthur 'Cody' Jarrett |
| 1950. | The West Point Story | Elwin 'Bix' Bixby | |
| Kiss Tomorrow Goodbye | Ralph Cotter | ||
| 1951. | Starlift | Himself | |
| Come Fill the Cup | Lew Marsh | ||
| 1952. | What Price Glory? | Capt. Flagg | |
| 1953 | A Lion Is in the Streets | Hank Martin | |
| 1955. | Mister Roberts | Capt. Morgan | |
| The Seven Little Foys | George M. Cohan | ||
| Love Me or Leave Me | Martin Snyder | ||
| Run for Cover | Matt Dow | ||
| 1957. | Short-Cut to Hell | Himself | |
| Man of a Thousand Faces | Lon Chaney | ||
| 1956. | These Wilder Years | Steve Bradford | |
| Tribute to a Bad Man | Jeremy Rodock | ||
| 1959. | Shake Hands with the Devil | Sean Lenihan | |
| Never Steal Anything Small | Jake MacIllaney | ||
| 1960. | The Gallant Hours | Fleet Admiral William F. Halsey Jr. | |
| 1961. | One, Two, Three | C.R. MacNamara | |
| 1968. | Arizona Bushwhackers | Narrator | |
| 1981. | Ragtime | Commissioner Rheinlander Waldo |
Reference uredi
- ^ a b Gregory Speck: From Tough Guy to Dandy: James Cagney, 1986, str. 319
- ^ „Best Actor”. FilmSite.org. Pristupljeno 17. 10. 2008.
- ^ McGilligan 1975
- ^ a b v g d đ e ž z McGilligan 1975, str. 14–28
- ^ „America's Greatest Legends” (PDF). AFI's 100 Years...100 Stars. American Film Institute. 2005. Arhivirano iz originala (registration required) 16. 07. 2011. g. Pristupljeno 17. 10. 2008.
- ^ Lobrutto, Vincent (1999). Stanley Kubrick: A Biography. ISBN 978-0306809064. Pristupljeno 1. 11. 2007.[mrtva veza]
- ^ Parkinson, BBC
- ^ French, Phillip (1. 6. 2008). „No 18: James Cagney 1899-1986”. Philip French's screen legends. The Observer. Pristupljeno 17. 10. 2008.
- ^ McCabe, John. „Cagney”. New York Times. Arhivirano iz originala 28. 09. 2013. g. Pristupljeno 1. 11. 2007.
- ^ a b v Cagney 1976, str. 2–19
- ^ a b Warren & Cagney 1986, str. 3–11 harvnb greška: više ciljeva (2×): CITEREFWarrenCagney1986 (help)
- ^ Flint, Peter (31. 3. 1986). „James Cagney Is Dead at 86; Master of Pugnacious Grace”. New York Times. Pristupljeno 1. 11. 2007.
- ^ Cagney, James. Cagney by Cagney. Doubleday. str. 22—38. ISBN 978-0-385-52026-3.
- ^ a b Warren & Cagney 1986, str. 21–30 harvnb greška: više ciljeva (2×): CITEREFWarrenCagney1986 (help)
- ^ Warren & Cagney 1986, str. 30–37 harvnb greška: više ciljeva (2×): CITEREFWarrenCagney1986 (help)
Literatura uredi
- Cagney, James. Cagney by Cagney. Doubleday. str. 22—38. ISBN 978-0-385-52026-3.
- Warren, Doug; Cagney, James (1986). Cagney: The Authorized Biography (Mass Market izd.). New York: St. Martin's Press. str. 3—11. ISBN 978-0-312-90207-0.
- McCabe, John. Cagney. New York Times. Arhivirano iz originala 28. 09. 2013. g. Pristupljeno 1. 11. 2007.
- Lobrutto, Vincent (1999). Stanley Kubrick: A Biography. ISBN 978-0306809064. Pristupljeno 1. 11. 2007.[mrtva veza]
- James, Florence (2013). Fists Upon a Star: A Memoir of Love, Theater, and Escape from McCarthyism. University of Regina Press. str. 44—46. ISBN 9780889772601. Arhivirano iz originala 5. 10. 2013. g.
- Gallagher, Brian. „Some Historical Reflections on the Paradoxes of Stardom in the American Film Industry, 1910–1960: Part Six”. Pristupljeno 3. 3. 2008.
- McCabe, John (2002). Cagney (Paperback izd.). London: Aurum Press. ISBN 978-1-85410-833-3.
- McGilligan, Patrick (1975). Cagney: The Actor as Auteur. New York: A. S. Barnes and Co., Inc. ISBN 978-0-498-01462-8.
- Warren, Doug; Cagney, James (1986) [1983]. Cagney: The Authorized Biography (Mass Market izd.). New York: St. Martin's Press. ISBN 978-0-312-90207-0.
Spoljašnje veze uredi
- Džejms Kegni na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Džejms Kegni na sajtu TCMDb (jezik: engleski)
- Džejms Kegni na sajtu AllMovie (jezik: engleski)
- James Cagney na sajtu Rotten Tomatoes (jezik: engleski)
- Džejms Kegni na sajtu Find a Grave (jezik: engleski)
- FBI Records: The Vault - James Cagney at fbi.gov
- Photographs and literature
- James Cagney in the 1900 US Census Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. april 2012), 1905 NY Census Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. april 2012), 1910 US Census Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. april 2012), 1920 US Census Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. april 2012), 1930 US Census Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. april 2012), and the Social Security Death Index Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. april 2012).
