Adam Pribićević
Adam Pribićević (Kostajnica, 24. decembar 1880 — Vindzor, 7. februar 1957) bio je srpski političar i publicista. Bio je mlađi brat Svetozara Pribićevića i pripadnik desnog krila Samostalne demokratske stranke. Krajem 1943. godine prišao organizaciji Dragoljuba Mihailovića i postao član Centralnog nacionalnog komiteta. Avgusta 1944. godine je izbegao u Italiju. Posle završetka Drugog svetskog rata ostao je u emigraciji u Kanadi, gde je i umro.
| Adam Pribićević | |
|---|---|
 Pribićević u trećoj deceniji dvadesetog veka | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 24. decembar 1880. |
| Mesto rođenja | Kostajnica, Austrougarska |
| Datum smrti | 7. februar 1957. (76 god.) |
| Mesto smrti | Vindzor, Kanada |
| Politička karijera | |
| Politička stranka | Samostalna demokratska stranka |
Biografija uredi
Gimnaziju je završio u Sremskim Karlovcima, studije prava u Zagrebu. Političku delatnost započinje u Srpskoj samostalnoj stranci, piše u njenim listovima Srbobranu i Srpskom kolu.
Sledbenik Tomaša G. Masarika, po svojim političkim stavovima Adam Pribićević je sasvim blizak bratu Svetozaru Pribićeviću, te s njim neprekidno tesno sarađuje stavljajući najjači akcenat na okupljanje i prosvećivanje seljaštva. Godine 1908. bio je optužen u veleizdajničkom procesu zbog veze s bratom Milanom Pribićevićem, oficirom i Valerijanom Pribićevićem, profesorom, za saradnju na izradi i sprovođenju revolucionarnog programa protiv Austrougarske. Zbog toga je s bratom Valerijanom (Vasom) osuđen na 12 godina teške tamnice. Godine 1910. proces je aboliran, a Pribićević oslobođen.
U cilju razvoja sela, okupljanja i prosvećivanja seljaštva, osnovao je društvo za kulturno i ekonomsko unapređenje srpskog sela pod imenom Seljačko kolo.
Do izbijanja Prvog svetskog rata bio je urednik Srpskog kola; njegova misija u Beogradu 1913. i razgovori s Nikolom Pašićem prethodili su odluci Koalicije o kompromisu sa vladom u Budimpešti.
Posle izbijanja rata Pribićević je uhapšen i 1915. upućen na front u Galiciju. Posle 1918. neko vreme živi u Beogradu, gde izdaje „Narod”, „list za seljake”. Od 1924. živi u Nedakovcu kod Vučitrna, na Kosovu. Opredeljen za Samostalnu demokratsku stranku, javlja se u njenim listovima („Riječ”, i „Reč”) člancima o problematici sela i seljaštva.[1] Preselio se u Batajnicu 1940.[2]
Istrajao je do kraja uz brata Svetozara, a posle njegove smrti 1936, bio je izabran za predsednika SDS. Zahvalio se na predsedništvu stranke aprila 1938.[3] Od avgusta 1944. živeo je u emigraciji, jedno vreme u Londonu, a zatim u Kanadi. U emigrantskim danima aktivno je radio u organizacijama Srba u dijaspori, a jedan je od osnivača Udruženja srpskih pisaca u inostranstvu 1951. godine.[1]
Sa grupom autora 1950. godine upućuje generalnom sekretaru Ujedinjenih nacija promemoriju: Memorandum on Crimes of Genocide Committed against the Serbian People by the Government of the Independent State of Croatia during World War II. Objavio je Naseljavanje Srba po Hrvatskoj i Dalmaciji i memoare Moj život i Od gospodina do seljaka.
Izvršio je samoubistvo 7. februara 1957. godine u Vindzoru.[1] Sahranjen je na Batajničkom groblju.[4]
Od 2008. godine ulica Nova 16. u Busijama, prigradskom naselju Beograda, nosi ime po Adamu Pribićeviću.[5]
Reference uredi
- ^ a b v Adam Pribićević Srbin iz Hrvatske (strana 5)
- ^ "Politika", 24. mart 1940
- ^ "Politika", 12. april 1938
- ^ Batajničko groblje
- ^ „Službeni list” 02/2008
Literatura uredi
- Krestić, Vasilije (1991). Istorija Srba u Hrvatskoj i Slavoniji 1848-1914. Beograd: Politika.
