Albanci u Srbiji

Albanci u Srbiji
Shqiptarët në Serbi
Ukupna populacija
	61.687 (popis Srbije 2022) bez Kosmeta; 1.616.869 (popis Kosova 2011)
Regioni sa značajnom populacijom
	Kosovo i Metohija, Preševo, Bujanovac i Medveđa
Jezici
	srpski i albanski
Religija
	pretežno islam, mali vroj hrišćana
Srodne etničke grupe
	Albanci

Albanci su druga po veličini etnička grupa u Srbiji, posle Srba. Prema popisu iz 2022. godine, 61.687 Albanaca živi na prostoru centralne Srbije i Vojvodine, dok ih na Kosovu i Metohiji ima 1.616.869, gde čine etničku većinu. Govore albanskim jezikom i najveći deo je islamske veroispovesti. Albanski je, pored srpskog, službeni jezik na Kosovu i Metohiji.

Istorija uredi

Fašistički okupator tokom Drugog svetskog rata na teritoriju Kosova i Metohije naseljava do 72.000 Albanaca iz Albanije.^[4]

Januara 2024. grupa građana Kuršumlije je u centru mesta protestovala i zatražila zaštitu državnih organa zbog učestalih upada naoružanih bandi Albanaca sa Kosova i Metohije, koji kradu drva, privatnu i državnu imovinu.^[5]^[6]

Popisi Srbije uredi

1948: 532.011
1953: 565.513
1961: 699.772
1971: 984.761
1981: 1.303.034
1991: 78.281
2002: 61.647
2011: 5.809 (vidi Popis stanovništva 2011. na Kosovu)
2022: 61.687

Popis 1991. bojkotovan je od strane albanske nacionalne zajednice, dok popisi 2002, 2011. i 2022. godine nisu sprovedeni na teritoriji AP Kosovo i Metohija, dok je onaj iz 2011. u opštinama Preševo i Bujanovac bojkotovala većina Albanaca.^[7]

Vidi još uredi

Napomene uredi

^ Popis 2022. nije sproveden u AP Kosovo i Metohija, uz napomenu da je ovo već četvrti po redu popis stanovništva za koji nije bilo omogućeno prikupljanje podataka u južnoj srpskoj pokrajini. Poslednji popis stanovništva na Kosovu i Metohiji u kome su učestvovali pripadnici albanske nacionalne manjine obavljen je još 1981. godine. Albanci na Kosovu i Metohiji bojkotovali su popis 1991. godine, a podaci za tu godinu dobijeni su procenom. Popise 2002. i 2011. godine takođe nije bilo moguće sprovesti na teritoriji Kosova i Metohije. Pomenute okolnosti bitno se odražavaju na mogućnost praćenja sveukupnog etnodemografskog stanja u Srbiji.^[2]

Reference uredi

^ Stanovništvo prema nacionalnoj pripadnosti Arhivirano 2013-04-16 na sajtu Archive.today, Republički zavod za statistiku Srbije, 2011.
^ “Etnokonfesionalni i jezički mozaik Srbije”, Republički zavod za statistiku Srbije
^ „Arhivirana kopija” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 03. 01. 2014. g. Pristupljeno 27. 08. 2015.
^ Vickers, Miranda (1998). Between Serb and Albanian: a history of Kosovo. Hurts and co. str. 123.
^ https://www.juznevesti.com. „Sa protesta u Kuršumliji zatražena veća bezbednost za imovinu i ljude u tom kraju”. Južne vesti (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-29.
^ „Protest građana u Kuršumliji: Zaštitite nas | Srbija”. Direktno (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-29.
^ „2011 Census of Population, Households and Dwellings in the Republic of Serbia” (PDF). Statistical Office of the Republic of Seriba. Pristupljeno 8. 3. 2013.

Literatura uredi

Barjaktarović, Mirko R. (1950). „Dvovjerske šiptarske zadruge u Metohiji”. Zbornik radova Etnografskog instituta. 1: 197—209.
Bataković, Dušan T. (1991). Kosovo i Metohija u srpsko-arbanaškim odnosima: Studije i članci. Priština-Gornji Milanovac: Jedinstvo, Dečje novine.
Dimić, Ljubodrag; Borozan, Đorđe (1998). Jugoslovenska država i Albanci. 1. Beograd: Službeni list SRJ, Arhiv Jugoslavije, Vojno-istorijski institut.
Dimić, Ljubodrag; Borozan, Đorđe (1999). Jugoslovenska država i Albanci. 2. Beograd: Službeni list SRJ, Arhiv Jugoslavije, Vojno-istorijski institut.
Jagodić, Miloš (2009). Srpsko-albanski odnosi u Kosovskom vilajetu (1878-1912). Beograd: Zavod za udžbenike.
Maliković, Dragi (2005). Kačački pokret na Kosovu i Metohiji 1918-1924. Leposavić-Kosovska Mitrovica: Institut za srpsku kulturu, Filozofski fakultet.
Nikolić, Kosta; Cvetković, Srđan (2014). Srbi i Albanci na Kosovu i Metohiji u 20. veku (1912-1990). Beograd: Institut za savremenu istoriju.
Stojančević, Vladimir (1994). Kosovo i Metohija u srpsko-arbanaškim odnosima u XIX veku (1804-1878). Beograd: Srpska akademija nauka i umetnosti.

[3] Popis 2022. nije sproveden u AP Kosovo i Metohija, uz napomenu da je ovo već četvrti po redu popis stanovništva za koji nije bilo omogućeno prikupljanje podataka u južnoj srpskoj pokrajini. Poslednji popis stanovništva na Kosovu i Metohiji u kome su učestvovali pripadnici albanske nacionalne manjine obavljen je još 1981. godine. Albanci na Kosovu i Metohiji bojkotovali su popis 1991. godine, a podaci za tu godinu dobijeni su procenom. Popise 2002. i 2011. godine takođe nije bilo moguće sprovesti na teritoriji Kosova i Metohije. Pomenute okolnosti bitno se odražavaju na mogućnost praćenja sveukupnog etnodemografskog stanja u Srbiji.^[2]

[automatski_generisano1-1] Stanovništvo prema nacionalnoj pripadnosti Arhivirano 2013-04-16 na sajtu Archive.today, Republički zavod za statistiku Srbije, 2011.

[2] “Etnokonfesionalni i jezički mozaik Srbije”, Republički zavod za statistiku Srbije

[4] „Arhivirana kopija” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 03. 01. 2014. g. Pristupljeno 27. 08. 2015.

[5] Vickers, Miranda (1998). Between Serb and Albanian: a history of Kosovo. Hurts and co. str. 123.

[6] ttps://www.juznevesti.com. „Sa protesta u Kuršumliji zatražena veća bezbednost za imovinu i ljude u tom kraju”. Južne vesti (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-29.

[7] „Protest građana u Kuršumliji: Zaštitite nas | Srbija”. Direktno (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-29.

[pop2011-8] „2011 Census of Population, Households and Dwellings in the Republic of Serbia” (PDF). Statistical Office of the Republic of Seriba. Pristupljeno 8. 3. 2013.

[1]

[a]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[2]