Australijska antarktička teritorija
Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
Australijska antarktička teritorija (engl. Australian Antarctic Territory) je međunarodno nepriznata teritorija na Antarktiku. Australija smatra pomenuti prostor svojom „spoljnom teritorijom“. Nema stalnih stanovnika, osim oko 1.000 istraživača u naučnim stanicama.
| Australijska antarktička teritorija Australian Antarctic Territory | |
|---|---|
.svg) | |
| Glavni grad | Stanica Dejvis |
| Vladavina | |
| Oblik države | Australijska spoljna teritorija |
| Istorija | |
| | |
| Geografija | |
| Površina | |
| — ukupno | 5.896.500 km2 (*) |
| Stanovništvo | |
| — 2009. | 1.000 (*) |
| — gustina | 0 st./km2 |
| Ekonomija | |
| Ostale informacije | |
| Vremenska zona | UTC |
| Pozivni broj | +672 |
*Teritorija nije međunarodno priznata. | |
Geografija
urediTeritorija koju Australija smatra svojim posedom na Antarktiku zahvata 5.896.500 km i prostire se od Zemlje Kraljice Mod do Rosovog lednika, sa izuzetkom jednog manjeg dela koji Francuska smatra svojim (Adelina zemlja). Taj prostor obuhvata kopno i sva ostrva južno od 60° jgš i između 45° i 160° igd. Australijska teritorija nalazi se u regionu Velikog Antarktika, gde se pružaju i brojni lednici (Emeri, Šekltonov, Zapadni).
Tlo je u potpunosti prekrigenom debelim slojem snega i leda. Najviša tačka je 4.572 metra na Transantarktičkim planinama. Klima je izuzetno surova i hladna. Temperature se kreću u rasponu —30°C do —70°C, sa apsolutnim minimumom od —89,2°C (Stanica Vostok). Duvaju snažni vetrovi velike brzine. Živi svet čine neke vrste lišajeva i mahovina, dok je fauna raznovrsnija (pingvini, foke, kitovi i dr).
Administrativna podela
urediU administrativnom pogledu, australijski posed se može podeliti u devet regiona: Enderbijeva zemlja, Kempova zemlja, Mek Robertsonova zemlja, Zemlja princeze Elizabete, Zemlja kralja Viljema II, Vilksova zemlja, Zemlja Džordža V i Outsova zemlja. Privremeni stanovnici raspoređeni su po istraživačkim stanicama, a najveći deo je u ruskoj stanici Vostok, dok je manji broj stacioniran u stanicama Moson, Dejvis, i Kejsi.
Istorija
urediVelika Britanija je prisvojila Viktorijinu zemlju 9. januara 1841. godine, a Enderbijevu zemlju tokom 1930. Već 1933. sva ovlašćenja prenela je Australiju, predavši joj prostor između 45° i 160° igd. Spor oko Adeline zemlje sa Francuskom rešen je 1938. godine. Trinaestog februara 1954. godine Australija je na Antarktiku uz obalu Indijskog okeana u Enderbijevoj zemlji osnovala prvi sopstvenu istraživačku stanicu — Moson. Antarktičkim sporazumom iz 1959. godine potpisanim u Vašingtonu zamrznuti su svi teritorijalni zahtevi država, a zabranjena je svaka privredna i vojna delatnost južno od 60° jgš.
Vidi još
urediLiteratura
uredi- Šabić, D. (2009): Antarktik — kontinent okovan ledom, Geografski fakultet, Beograd
Spoljašnje veze
uredi
- Administrativna podela Teritorije (jezik: engleski)
- Mape Teritorije (jezik: engleski)