Banski dvor
Banski dvor je kulturni centar u Banjoj Luci. Izgrađen je u periodu 1931−32. godine, kao sjedište bana Vrbaske banovine Kraljevine Jugoslavije. Do rekonstrukcije Palate Republike Srpske, 2008. godine, služio je i kao sjedište Predsjednika Republike Srpske.
| Banski dvor | |
|---|---|
 Banski dvor | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Banja Luka |
| Entitet |  Republika Srpska |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Koordinate | 44° 46′ 21.6″ N 17° 11′ 31.7″ E / 44.772667° S; 17.192139° I |
  Banski dvor Banski dvor na karti Bosne i Hercegovine | |
| Vrsta spomenika | Kulturni centar |
| Vreme nastanka | 1931—32. |
| banskidvor | |
.svg)
Gradnja uredi
Kada je formirana Vrbaska banovina 1929. godine i kada je za prvog bana postavljen Svetislav Tisa Milosavljević, osjećala se potreba za izgradnjom jednog reprezentativnog sjedišta. Početkom 1931. godine raspisan je konkurs u beogradskoj Politici i sarajevskom Narodnom jedinstvu, za izradu idejnih skica za Bansku palatu i Banski dvor, a prvu nagradu su dobili arhitekti iz Beograda Jovanka Bončić Katerinić, Anđelija Pavlović i Jovan Ž. Ranković. Potom je oglašena i ofertna licitacija u Banjoj Luci za zidarske i pokrivačke radove Banskih dvora u Banjoj Luci i posao je ustupljen preduzimaču ing. Kosti Šijačkom iz Beograda. Pred mladim arhitektom Brankom Jovanovićem bio je ozbiljan zadatak da nadgleda izgradnju i uređenje zahtjevnih eksterijera i enterijera Dvora i usaglasi rad više pozvanih izvođača radova, majstorskih radionica, umjetničkih stolara, vajara, likorezaca, majstora različitih struka i da insistira na vrhunskoj zanatskoj spretnosti, otmjenosti oblika i kompozicije. Za umjetničko ukrašavanje fasade i unutrašnjosti dvora bio je zadužen akademik Đorđe Jovanović.[1] Radovi na Banskom dvoru počeli su u martu 1931, dok je svečano otvaranje zdanja bilo 8. novembra 1932. godine. Banski dvor je imao sale za sjednice, salone za prijeme, vijećnicu, stan bana sa apartmanom za visoke goste, prostorije centralnog grijanja, kuhinje, sanitarije, garderobe i druge prostorije.[2]
Arhitektura uredi
Niže zone ogledaju se renesansnim uticajem i akademskim klasicizmom, dok su elementi srednjovjekovne arhitekture prisutni u višim zonama. Značaj se pridaje i folklornim elementima Balkanskog poluostrva.
Arhitektonska riješenja objekta sa blokovskim sistemom, sa svjetlarnicima, gdje je jedan od dominantnih dijelova centralno postavljeno stepenište, istovremeno zadovoljavaju praktične potrebe i estetski izgled.[3]
Istorija uredi
U svrhu rezidencije bana Vrbaske banovine, korišćen je do 1941. godine. Tokom Drugog svjetskog rata unutrašnjost objekta je devastirana, pa je veći dio skupocijenog namještaja, slika i drugih predmeta nepovratno izgubljen. Po završetku rata, dvor je korišćen kao vojno i političko sjedište. Od 1955. godine, odlukom koju su donijele tadašnje gradske vlasti, zgrada se daje na upravljanje Domu kulture, a od 1998. godine zvanično postaje javna kulturna ustanova pod nazivom Kulturni centar Banski dvor. Osnivanjem Republike Srpske 9. januara 1992, Banski dvor je postao sjedište predsjednika.[4]
Banski dvor danas uredi
Osnovna djelatnost je multimedijalnog karaktera i obuhvata: koncerte, izložbe, monodramske predstave, video projekcije, tribine, predavanja, književne manifestacije, kao i aktivnosti klubova i ateljea. Enterijeri Banskog dvora su veoma reprezentativni, a neki od njih, kao što su Koncertna dvorana, Vijećnica i Svečani salon, sačuvali su autentičan izgled. Posebnu pažnju treba skrenuti na veliku Koncertnu dvoranu koja svojim izgledom, a posebno svojom akustičnošću, plijeni pažnju kako publike tako i umjetnika. Tokom godine se u ovim prostorima održi preko trideset koncerata klasične muzike, renomiranih umjetnika i ansambala iz zemlje i svijeta, veći broj izložbi domaćih i gostujućih umjetnika, književnih promocija, poetskih i monodramskih večeri. Manifestacije se priređuju najmanje dva do tri puta sedmično ali Kulturni centar zapravo, svakodnevno nudi različite kulturne sadržaje.[5]
Tokom novembra 2017, Banski dvor je priredio kulturni program povodom 85 godina svog postojanja.[6] Sredinom marta 2019. godine, predstavljena je aplikacija za mobilne uređaje koje pokreće operativni sistem Android.[7] Sredinom iste godine, završena je rekonstrukcija spoljašnjeg dela Banskog dvora, koja je predstavljala najveći poduhvat sanacije tog dela zdanja u poslednjih nekoliko decenija.[8] Radovi su trajali oko osam meseci, dok je njihova vrednost procenjena na više od konvertibilnih maraka.[9] Istovremeno, najavljen je nastavak radova unutar samog objekta, kao i ulaganje u novu klimatizaciju prostorija.[10]
Republika Srpska — Glas koji se čuje uredi
Povodom 20. godina od osnivanja Republike Srpske, na fasadi Banskog dvora je prikazana trodimenzionalna mulimedijalna projekcija pod nazivom „Republika Srpska — Glas koji se čuje“.[11] Projekcija je prikazana u večernjim satima 9. januara 2012. na Dan Republike Srpske. Sama projekcija je poklon predsednika Republike Srpske Milorada Dodika. Događaj je javno emitovala Radio-televizija Republike Srpske.[12]
Galerija uredi
-
Banski dvor, unutrašnjost -
Banski dvor, unutrašnjost -
Banski dvor, unutrašnjost -
Banski dvor, unutrašnjost -
Banski dvor, spoljašnji izgled -
Banski dvor, spoljašnji izgled -
Banski dvor, spoljašnji izgled -
Banski dvor, spoljašnji izgled -
Banski dvor, ulaz iz ulice Kralja Petra I Karađorđevića -
Arhitektura renesanse; klasicizam obojen folklornim motivima -
Pogled iz obližnjeg parka -
Ulaz iz ulice Veselina Masleše -
Banski dvor, spoljašnji izgled -
.jpg)
.jpg)
_2.JPG)
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ M, M. „Kulturni centar Banski dvor”. blinfo.info. Arhivirano iz originala 6. 7. 2013. g. Pristupljeno 9. 12. 2019.
- ^ Stanić, Siniša (25. 7. 2019). „Ovo možda niste znali o Banskom dvoru FOTO, VIDEO”. mondo.ba. Arhivirano iz originala 9. 12. 2019. g. Pristupljeno 9. 12. 2019.
- ^ „Zgrada Gradske palate i Banskog dvora”. banjaluka-tourism.com. Arhivirano iz originala 09. 12. 2019. g. Pristupljeno 9. 12. 2019.
- ^ Đuran, Goran (15. 4. 2013). „Nekoliko crta o Banskom dvoru”. Glas Srpske. Arhivirano iz originala 14. 12. 2019. g. Pristupljeno 9. 12. 2019.
- ^ „JKU „Banski dvor – Kulturni centar“”. Grad Banja Luka. Arhivirano iz originala 12. 5. 2018. g. Pristupljeno 9. 12. 2019.
- ^ „Banski dvor obilježava 85. godišnjicu - pogledajte šta su spremili”. Alternativna TV. 1. 11. 2017. Arhivirano iz originala 4. 11. 2017. g. Pristupljeno 14. 12. 2019.
- ^ M, M. (19. 3. 2019). „Predstavljena aplikacija “Banski dvor””. Glas Srpske. Arhivirano iz originala 14. 12. 2019. g. Pristupljeno 9. 12. 2019.
- ^ „Banski dvor u novom sjaju od 25. jula”. Nezavisne novine. 11. 7. 2019. Arhivirano iz originala 14. 12. 2019. g. Pristupljeno 9. 12. 2019.
- ^ „Banski dvor ponovo sija punim sjajem”. Radio-televizija Republike Srpske. 23. 7. 2019. Arhivirano iz originala 14. 12. 2019. g. Pristupljeno 9. 12. 2019.
- ^ „ULAGANJA U BANSKI DVOR Iduće godine klimatizacija, neophodno 800.000 KM”. Srpska Info. banjaluka.net. 31. 8. 2019. Arhivirano iz originala 14. 12. 2019. g. Pristupljeno 14. 12. 2019.
- ^ Čigoja, Marina (2. 12. 2011). „Republika Srpska - Glas koji se čuje”. Glas Srpske. Arhivirano iz originala 14. 12. 2019. g. Pristupljeno 9. 12. 2019.
- ^ Marić, Boro (9. 1. 2012). „Republika Srpska je nezaobilazan faktor u odlučivanju u BiH”. Politika. Arhivirano iz originala 14. 12. 2019. g. Pristupljeno 9. 12. 2019.
