Vila Bled

Vila Bled je ekskluzivni hotel koji posećuju i međunarodni gosti, kao i starija i mlađa generacija Slovenaca, na primer, tokom venčanja. Smešten je pored Bledskog jezera, u mirnom okruženju, sa negovanim baštenskim terenima.

Vila Bled
Vila Bled, ulaz, Bled, Slovenija
Opšte informacije
Mesto	Bled
Država	Slovenija
Nadležna ustanova za zaštitu	Vlada Republike Slovenije

Istorija

Austrijski aristokrata, vojvoda Ernest Vindišgrac je između 1883. i 1885. sagradio veliku dvoetažnu vilu na mestu gde danas stoji Vila Bled. Oto, Ernestov sin, oženio se 1902. Elizabet, unukom austro-ugarskog cara. Prvo zaustavljanje na medenom mesecu bio je Bled, gde su proveli nekoliko dana u vili. Vila je bila vlasništvo porodice Vindišgrac do 1922. godine, nakon čega ju je kupio Aleksandar Karađorđević, mladi, tek oženjeni kralj nove Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Njegova supruga, kraljica Marija i njihovo troje dece, posebno su voleli ovo mesto gde su provodili leta. Najmlađi, princ Andrej, rođen je u vili. Vila je preimenovana u letnjikovac Suvobor u spomen na važnu pobedu srpske vojske nad Austrougarskim carstvom.

Jugoslovenska kraljevska porodica planirala je izgradnju nove vile koja bi trebalo da bude sagrađena u blizini dvorca Suvobor. Planove za ovu novu kraljevsku rezidenciju osmislio je poznati slovenački arhitekta Jože Plečnik. Međutim, u vreme smrti kralja Aleksandra 1934. godine, izgrađeni su samo 30-metarski stubovi iznad jezera, na kojima danas stoji paviljon Belvedere. Stara zgrada, Suvoborski dvor, srušena je pred kraj 1939. i na njenom mestu je započeta izgradnja nove vile. Planove za ovu vilu osmislio je arhitekta Furst. Međutim, to je prekinuto zbog Drugog svetskog rata.

Izgradnju nedovršene zgrade posle Drugog svetskog rata preuzeo je arhitekta Vinko Glanc. Prvobitni planovi su malo prilagođeni. Zgrada je završena 1947. godine i služila je kao letnja rezidencija predsednika Tita tokom mnogih godina, gde je bio domaćin brojnim zvaničnim državnim posetama. Tito je u vili dočekao mnoge eminentne dostojanstvenike, uključujući etiopskog cara Haila Selasija, lidera Sovjetskog Saveza Nikitu Hruščova, kralja Jordana Huseina, indijskog premijera Džavaharlala Nehrua, njegovu ćerku i indijsku premijerku Indiru Gandi, egipatskog predsednika Gamala Abdela Nasera, premijerku Šri Lanke Sirimavo Bandaranaike, [Indonezija|indonezijskog]] predsednika Sukarna, predsednika Zambije Keneta Kaundu, japanskog cara Akihita, i dr.

Pogled na Vilu Bled sa jezera

Vila Bled otvorena je kao hotel 1984. godine. Njeni savremeni posetioci uključuju kancelara Nemačke Helmuta Kola, britanskog princa Čarlsa (kasnijeg kralja Čarlsa III), princa Monaka Alberta II, španskog kralja Huana Karlosa, Vilijama Perija, Pola Makartnija, Vilijama Herta, Evu Hercigovu, Loru Buš, kao i brojne slovenačke i strane državnike. Godine 2012, Vila Bled je promenila menadžment i počela sa radom pod direktnim upravljanjem Vlade Republike Slovenije – službe protokola.

Vila Bled, pristupni put

Sećanja

U cilju očuvanja istorijskih činjenica, i kao turistička atrakcija, sačuvan je Titov apartman, na 3. spratu, do koga se stiže originalnim privatnim liftom. Apartman se sastoji od tri sobe: salon, kancelarija i spavaća soba sa elegantnim kupatilom. U radnoj sobi se nalazi Titov portret, pored koga je njegov sto sa starinskim crnim telefonom. U prizemlju se nalazi koncertna dvorana koju je Tito koristio za prijeme delegacija i druge događaje. Takođe je bio i njegov privatni bioskop, gde je voleo da uveče sedi i puši cigare. Njegovi omiljeni filmovi bili su vesterni. Koncertna dvorana je poznata i po svojim muralima.

Murali

Mural u Koncertnoj dvorani, oslikan 1947, delo je Slavka Pengova. Slavko Pengov je takođe bio tvorac freske u bledskoj župnoj crkvi Svetog Martina, kao i murala u slovenačkom parlamentu, koji prikazuje istoriju Slovenaca. Mural u Vili Bled prikazuje Drugi svetski rat u Jugoslaviji, od početka do oslobođenja. U levom gornjem uglu je prikazano bombardovanje Parlamenta u Beogradu. Sledi okupljanje prvih partizanskih trupa. Prema nekim objašnjenjima, vojnik čija su leđa okrenuta prema gledaocu i čije se lice ne može videti je Tito. Mnoga lica se ponavljaju tokom murala jer je Slavko Pengov tražio od tadašnjih radnika Vile Bled i ratnih zarobljenika koji su pomogli u izgradnji posle završetka Drugog svetskog rata da postanu „modeli“. Sledeći je prikazan grad u Bosni, a sledi kapitulacija Italije (italijanski vojnik podiže ruke). Centralni deo murala prikazuje tri bitke: bitku na Neretvi, bitku na Sutjesci i Igmanski marš. Na kraju dužeg zida prikazano je oslobođenje, u desnom gornjem uglu je cvetajuća trešnja kao glasnik proleća. Na kraćem zidu prikazana je posleratna izgradnja. Fabrika u pozadini je ljubljanski Litostroj, ispred nje su mladi Jugoslavije: studenti, rudari, radnici, poljoprivrednici i tako dalje; jugoslovensku zastavu nosi žena iz Bosne. Na zastavi se nalaze kapci iza kojih su filmovi projektovani na suprotni zid.

Vila Bled

Ova jedinstvena dvorana često se koristi kao svadbeni dom. Ponekad, međutim, gosti žele da prikriju mural i da se ne suočavaju sa prošlošću.

Vila Bled

Nasledstvo Karađorđevića

Nedavna rehabilitacija princa Tomislava Karađorđevića otvorila je mogućnost njegovim naslednicima da od Slovenije zatraže čuvenu vilu Bled, pošto je to njegovo nasledstvo od majke, kraljice Marije. Međutim, po slovenačkom Zakonu o denacionalizaciji porodica Karađorđević je i dalje isključena iz prava na vraćanje nasledstva ili obeštećenje. Ukazom o oduzimanju državljanstva i imovine Karađorđevićima od 2.10.1947, koji je potpisao Edvard Kardelj, konfiskovana je vila Bled, kao i Donja i Gornja Radovna, i letovalište u Mezaljki („Andrejevo selo“).

Vidi još

• Bled