Википедија

Grad Niš

град у Србији и јединица локалне самоуправе Републике Србије

Grad Niš je grad u južnoj Srbiji. Nalazi se u središnjem delu Niške kotline i administrativno je središte Nišavskog upravnog okruga, u kojem se pored Niša nalaze opštine Aleksinac, Gadžin Han, Doljevac, Merošina, Ražanj i Svrljig. Grad Niš je od 2004. administrativno podeljen na pet opština. Središte je gradsko naselje Niš koji predstavlja administrativni, kulturni, privredni, ekonomski, politički i verski centar kako opštine tako i samog okruga. Grad Niš obuhvata površinu od 596,73 km2.

Grad Niš

Zgrada Skupštine grada Niša

Grb Niša
Grb

Zastava Niša
Zastava
Osnovni podaci
Država  Srbija
Upravni okrug Nišavski
Sedište Niš
Stanovništvo
Stanovništvo Pad 249.501 (2022)
Geografske karakteristike
Nadmorska visina 192 m
Površina 596.73 km2


Ostali podaci
Vremenska zona UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Gradonačelnik Dragana Sotirovski (SNS)
Poštanski broj 18000
Pozivni broj 018
Registarska oznaka NI
Veb-sajt www.ni.rs

Demografija uredi

Prema podacima sa poslednjeg popisa 2022. godine u gradu je živelo 249.501 stanovnik[1] (prema popisu iz 2011. bilo je 260.273 stanovnika).

Lokalna samouprava uredi

Prema teritorijalnoj organizaciji Republike Srbije, Niš je jedan od njena 24 grada.

Skupština grada uredi

Glavni članak: Skupština grada Niša

Skupština grada Niša je predstavnički organ koji vrši osnovne funkcije lokalne vlasti utvrđene Zakonom i Statutom grada. Skupština ima 61 odbornika koji se biraju na lokalnim izborima. Mandat odbornika traje četiri godine. Skupština grada sastaje se po potrebi, a najmanje jednom u tri meseca.[2]

Gradonačelnik uredi

Glavni članak: Spisak gradonačelnika Niša

Gradonačelnik Niša predstavlja i zastupa grad i obavlja izvršnu funkciju u Gradu Nišu.

Gradonačelnik se bira istovremeno kad i odbornici Skupštine grada neposrednim tajnim glasanjem na četiri godine. Gradonačelnik ne može biti odbornik u Skupštini grada, niti obavljati bilo koju drugu službenu funkciju.

Trenutna gradonačelnica Niša je Dragana Sotirovski, član Srpske napredne stranke.

Gradsko veće uredi

Gradsko veće je organ grada Niša koji usklađuje ostvarivanje funkcija gradonačelnika i skupštine grada i vrši kontrolno-nadzornu funkciju nad radom gradske uprave.

Gradsko veće čine gradonačelnik, zamenik gradonačelnika i devet članova. Članove gradskog veća bira na četiri godine skupština grada na predlog gradonačelnika.

Gradska uprava uredi

Gradska uprava obavlja upravne poslove u okviru prava i dužnosti grada Niša i određene stručne poslove za potrebe skupštine grada, gradonačelnika i gradskog veća.

Načelnik gradske uprave, koga postavlja skupština grada na predlog gradonačelnika, rukovodi radom gradske uprave. Načelnik gradske uprave može imati zamenika koji se postavlja i razrešava na isti način kao i načelnik.

Gradske uprave Niša:

  • Uprava za građanska stanja i opšte poslove
  • Uprava za finansije, izvorne prihode lokalne samouprave i javne nabavke
  • Uprava za dečju, socijalnu i primarnu zdravstvenu zaštitu
  • Uprava za obrazovanje
  • Uprava za kulturu
  • Uprava za omladinu i sport
  • Uprava za komunalne delatnosti, energetiku i saobraćaj
  • Uprava za planiranje i izgradnju
  • Uprava za imovinu i inspekcijske poslove
  • Uprava za privredu, održivi razvoj i zaštitu životne sredine
  • Uprava za poljoprivredu i razvoj sela

Gradske opštine uredi

 
Karta niških opština

Gradska opština je deo teritorije grada Niša u kojoj se vrše određeni poslovi lokalne samouprave utvrđeni Statutom grada. Građani učestvuju u vršenju poslova gradske opštine preko izabranih odbornika u skupštini gradske opštine, putem građanske inicijative, zbora građana i referenduma, u skladu sa Ustavom, Zakonom, Statutom grada i aktima gradske opštine.

Opština Medijana se nalazi u gradskom jezgru. Opština Crveni Krst i Pantelej se prostiru na desnoj strani reke Nišave.

Grb Ime Površina (km²) Stanovništvo (1991) Stanovništvo (2002) Stanovništvo (2011) Stanovništvo (2022)
  Medijana 16 88.602 87.405 85.969 82.360
  Palilula 117 73.610 72.165 73.801 70.081
  Crveni Krst 181 34.062 33.452 32.301 29.822
  Pantelej 141 43.371 42.137 53.486 54.462
  Niška Banja 147 15.325 15.359 14.680 13.091
  Grad Niš 597 254.970 250.518 260.237 249.816
Izvor: Republički zavod za statistiku[3][1]

Gradska vlast uredi

 
Palata pravde

Podaci o sastavu gradske skupštine (izbori 2008):[4]

Predsednik skupštine grada je prof. dr Mile Ilić (SPS).

Sudska vlast uredi

Prema Zakonu o sedištima i područjima sudova i javnih tužilaštva .[5] Republike Srbije, Niš je centar Prekršajnog, Osnovnog, Višeg, Privrednog i Apelacionog suda kao i Osnovnog, Višeg i Apelacionog javnog tužilaštva. U Nišu se nalaze i odeljenja Višeg prekršajnog i Upravnog suda Republike Srbije. Od vojnih sudova postoji Prvostepeni vojni disciplinski sud[6]

Praznici i nagrade uredi

 
„11. januarska nagrada grada Niša“ kojom gradska uprava na Praznik grada Niša, nagrađuje istaknute ustanove i pojedince.

Praznik grada se slavi 11. januara, kao sećanje na dan kada je Niš 1878. oslobođen od Turaka. Taj datum nosi i najveće gradsko priznanje — Nagrada „11. januar“, koja se dodeljuje kolektivima i pojedincima za izuzetne uspehe u radu.[7] Do 1998. godine kao Dan grada slavio se 14. oktobar, dan kada je Niš 1944. godine oslobođen od nemačke okupacije. Danas se 12. (oslobođenje Niša u Prvom svetskom ratu), 14. oktobar i 1. septembar (Dan mladih) obeležavaju kao Značajni datumi grada.[7][8] Ovi praznici se obeležavaju radno i svečano, polaganjem venaca na spomen obeležja i održavanjem manifestacija.[7]

Nagrada Branko Miljković je jedna od prestižnijih nagrada koju za knjigu pesama dodeljuje Skupština grada Niša od 1971. godine.

Nagradu Stevan Sremac za knjigu proze svake godine dodeljuje Niški kulturni centar za najbolji roman ili knjigu priča na srpskom jeziku.

Slava grada je Sveti car Konstantin i carica Jelena koja se obeležava 3. juna kao neradni dan. U Hramu Svetog cara Konstantina i carice Jelene održava se arhijerejska liturgija, rezanje slavskog kolača i litija.[7]

Gradske opštine uredi

Gradska opština Dan opštine Slava opštine
Medijana 11. oktobar Sveta Petka (27. oktobar)
Palilula Sabor srpskih svetitelja[9]
Pantelej Sveti Pantelejmon (9. avgust)[10]
Crveni Krst 24. decembar Markovdan (8. maj)[11]
Niška Banja Sveti Ilija (2. avgust)[12]

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ a b „Konačni rezultati popisa stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. (knjiga 1, nacionalna pripadnost opštine i gradovi)” (PDF). popis2022.stat.gov.rs. Pristupljeno 9. 7. 2023. 
  2. ^ „Statut grada Niša” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 15. 8. 2010. g. Pristupljeno 13. 10. 2011. 
  3. ^ „Republički zavod za statistiku — Stanovništvo”. Webrzs.stat.gov.rs. Pristupljeno 5. 5. 2012. 
  4. ^ „Odbornici u Skupštini Grada Niša”. Ni.rs. Arhivirano iz originala 9. 3. 2009. g. Pristupljeno 13. 10. 2011. 
  5. ^ „Zakon o sedištima i područjima sudova i javnih tužilaštva”. Sr.wikisource.org. 6. 10. 2011. Pristupljeno 13. 10. 2011. 
  6. ^ „Zakon o Vojsci Srbije, Glava XIII — Odgovornost pripadnika Vojske Srbije, Disciplinska odgovornost, Član 161”. Sr.wikisource.org. Pristupljeno 13. 10. 2011. 
  7. ^ a b v g „Odluka o prazniku, slavi i značajnim datumima Grada Niša (prečišćen tekst)” (PDF). Zurbnis.rs. 23. 12. 2009. Pristupljeno 5. 5. 2012. 
  8. ^ „B92: Niš više datuma slavi kao svoj dan?”. B92.net. 20. 11. 2009. Pristupljeno 13. 10. 2011. 
  9. ^ „Palilula: Manifestacije G. O. Palilula”. Palilula.eu. Arhivirano iz originala 6. 9. 2012. g. Pristupljeno 13. 10. 2011. 
  10. ^ „Pantelej: Opštinska slava”. Pantelej.org.rs. Pristupljeno 13. 10. 2011. 
  11. ^ „Crveni Krst: Opštinska slava”. gocrvenikrst.rs. Pristupljeno 20. 01. 2021. 
  12. ^ „Niška Banja: Informator o radu Gradske opštine Niška Banja”. Goniskabanja.org.rs. januar 2011. Pristupljeno 5. 5. 2012. [mrtva veza]

Spoljašnje veze uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Град_Ниш&oldid=27517062”