Википедија

Darmštat

Darmštat (nem. Darmstadt) grad je i opština u nemačkoj saveznoj državi Hesen. Ima 142.310 stanovnika (2010). Poznat je po visokoj tehnologiji, univerzitetu i brojnim institutima. U Darmštatu je dosad otkriveno šest novih hemijskih elemenata.

Darmštat
Darmstadt
Lujzenplac, glavni trg u Darmštatu
Zastava
Zastava
Grb
Grb
Administrativni podaci
Država Njemačka
Savezna država Hesen
Stanovništvo
Stanovništvo‍
 — 142.310[1]
 — gustina1.166 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate49° 52′ 00″ S; 8° 39′ 00″ I / 49.86667° S; 8.65° I / 49.86667; 8.65
Vremenska zonaUTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST)
Aps. visina144 m
Površina122,1 km2
Darmštat na karti Nemačke
Darmštat
Darmštat
Darmštat na karti Nemačke

Položaj grada u okrugu
Ostali podaci
GradonačelnikJochen Partsch (Savez 90/Zeleni)
Poštanski broj64283–64297
Pozivni broj06151, 06150, 06159
Registarska oznakaDA
Veb-sajt
www.darmstadt.de

Istorija uredi

 
Darmštaš 1909. godine

Ime Darmštat pojavljuje se krajem 11. veka kao Darmundeštat. Doslovce prevedeno ime grada bi značilo crevni grad. Darmšat je 1330. dobio povelju od cara Svetog rimskog carstva Ludviga Bavarskog kao grad grofova Kacenelnbogen. Kada su grofovi 1479. ostali bez naslednika grad je postao deo Hesena i bio je sedište vladajućih landgrofova (1567—1806), a posle toga do 1918. vladali su vojvode od Hesena. Grad je u 19. veku rastao, tako da se od 10.000 stanovnika početkom 19. veka došlo do 72.000 stanovnika. U gradu je 1877. osnovana politehnička škola, koja je kasnije prerasla u Tehnički univerzitet.

Početkom 20. veka Darmštat je bio značajan centar umetničkog pokreta poznatog kao Jugendstil, nemačke varijante Art Nuvo. Godišnja arhitektonska takmičenja dovela su do gradnje mnogih arhitektonskih vrednosti u tom periodu. Tokom toga perioda u Darmštatu je nemački hemičar Anton Koliš je radeći za farmaceutsku kompaniju Merk prvi sintetizovao MDMA (ekstazi). Darmštat je bio prvi grad u Nemačkoj koji je prislio Jevreje da zatvore svoje radnje početkom 1933, kratko nakon dolaska Hitlera na vlast. Tad je to zatvaranje radnji trajalo samo jedan dan. Preko 3.000 Jevreja iz Darmštata je 1942. poslano u koncentracioni logor, gde je većina njih ubijena. Prvo savezničko bombardovanje Darmštata bilo je 30. jula 1940. Stari grad Darmštat je uništen u savezničkom bombardovanju 11. septembra 1944. U tom napadu ubijeno je između 11.000 i 12.500 stanovnika. Ukupno je bilo 35 bombardovanja, a 66.000 do 70.000 stanovnika ostalo je bez krova nad glavom.

U 19. i 20. veku u gradu je bilo mnogo tehnoloških kompanija i istraživačkih instituta, a od 1997. promoviše se kao grad nauke. Poznat je po centru visokih tehnologija nedaleko od frankfurtskog aerodroma. Značajne su aktivnosti u istraživanju svemira. Tu je Evropski centar za svemirska istraživanja. Značajna su istraživanja u hemiji, farmaciji, informacionim tehnologijama, biotehnologiji i telekomunikacijama. Tehnički univerzitet Darmštat je jedan od značajnih tehničkih instituta u Nemačkoj i veoma je poznat po istraživanjima.

Građevine i atrakcije uredi

  • Vojvodska palata se nalazi u centru grada. Najpre je bila sedište grofova od Hesena-Darmštata, a kasnije velikih vojvoda od Hesena
  • dvorac Frankenštajn na Langenbergu je dvorac grofova od Hesena-Darmštata. Potiče iz 13. veka. Grofovi su ga dobili 1662. Pre nego što je napisala roman o Frankenštajnu Meri Šeli je prošla kroz to područje, pa je moguće da je po imenu dvorca uzela ime za lik iz svog romana.
  • Šumska spirala (Valdspirale nem. Waldspirale) je kompleks građevina za stanovanje, koje je izgradio Fridensrajh Hundertvaser. Građene su od 1998. do 2000. Predstavaljaju surrealne zgrade, međunarodno poznate po gotovo apsolutnom odbacivanju pravougaonih oblika, sve do toga da svaki prozor ima različit oblik.
  • Lujzenplac je najveći trg i čini centar grada. Danas je okružen modernim građevinama. Na sredini trga se nalazi 33 metra visoki stup izgrađen 1844, na kome je statua Ludviga I, prvog vojvode od Hesena

Tehnologija uredi

U gradu se nalazi Darmštatov tehnološki univerzitet i Darštatov univerzitet za primenjene nauke. Čuven je po Institutu za teškojonska istraživanja (GSI, nem. Gesellschaft für Schwerionenforschung ). Tu su otkriveni mnogi novi elementi. U Darmštatu su otkriveni sledeći hemijski elementi

Darmštatijum je 2003. imenovan po gradu Darmštatu.

Centar za evropska svemirska istraživanja (ESOK) Evropske svemirske agencije nalazi se u Darmštatu. Darmštat je i centar farmaceutske i hemijske industrije, tako da Merk, Rem i Šenk Rotek imaju tu glavne fabrike.

Geografija uredi

 
Vodeni toranj sadrži umetničke galerije i restoran

Opština se nalazi na nadmorskoj visini od 144 metra. Površina opštine iznosi 122,1 km². U samom mjestu je, prema procjeni iz 2010. godine, živjelo 142.310 stanovnika. Prosječna gustina stanovništva iznosi 1.166 stanovnika/km². Posjeduje regionalnu šifru (AGS) 6411000.

Međunarodna saradnja uredi

Mjesto Država Vrsta saradnje Od
Trondhajm Norveška partnerstvo 1968.
Libau Letonija partnerstvo 1993.
Breša Italija partnerstvo 1991.
Segedin Mađarska partnerstvo 1990.
Đenk Mađarska partnerstvo 1990.
Česterfild Ujedinjeno Kraljevstvo partnerstvo 1959.
Troa Francuska partnerstvo 1958.
Užgorod Ukrajina partnerstvo 1992.
Logronjo Španija partnerstvo 2002.
Bursa Turska partnerstvo 1971.
Saanen-Gstaad Švajcarska partnerstvo 1991.
Plock Poljska partnerstvo 1988.
Grac Austrija partnerstvo 1968.
Alkmar Holandija partnerstvo 1958.
Izvor[2]

Reference uredi

  1. ^ Broj stanovnika po nem. Saveznom zavodu za statistiku. Stanje 30. 6. 2010.
  2. ^ Savjet opština i regiona Evrope - Pregled međuopštinske saradnje, Pristupljeno 30. 6. 2010.

Spoljašnje veze uredi

 
Darmštat na Vikimedijinoj ostavi.
 
Potražite Darmštat u Vikirječniku, slobodnom rječniku.

Značajne institucije uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Дармштат&oldid=26931338”