Dejan Stojanović
Dejan Stojanović (Peć, 11. mart 1959) srpsko-američki je pesnik, publicista i bivši novinar.
| Dejan Stojanović | |
|---|---|
 Stojanović u Čikagu, 2000. godine | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 11. mart 1959. |
| Mesto rođenja | Peć, NR Srbija, FNR Jugoslavija |
| Zanimanje | Pesnik, esejista, publicista |
| Književni rad | |
| Najvažnija dela |
|
| Zvanični veb-sajt | |
| Vebsajt Dejana Stojanovića | |
Biografija uredi
Rođen je u Peći, u tadašnjoj Autonomnoj kosovsko-metohijskoj oblasti, 11. marta 1959. godine. Preselio se sa porodicom u Sutomore, 1972. godine. Stojanović je završio prava na Univerzitetu u Prištini.
Rane 1978. počeo je da piše poeziju. Objavio je svoje prve radove u nekim od najznačajnijih listova i časopisa u bivšoj Jugoslaviji – zagrebačkom Oku i Jedinstvu i Stremljenjima u Prištini. Ranih osamdesetih, postao je sekretar, pa zatim predsednik Književnog kluba Karagač u Peći. Napravio je nekoliko intervjua sa značajnim kosovskim umetnicima. Njegova prva knjiga pesma, Krugovanje, objavljena je 1993.
Kao mlad pisac, 1986. bio je nagrađen na literarnom festivalu, Oktobarska svitanja, u Boru u konkurenciji od oko 200 pesnika iz cele bivše Jugoslavije.[1] Kasnih osamdesetih prošloga veka postao je član Upravnog odbora Književne omladine Srbije.
Godine 1990. osnovao je kompaniju Metoh i planirao izdavačku delatnost, ali od toga nije ispalo ništa. Tokom poslednjih nekoliko godina, Stojanović je počeo da piše na engleskom.
Spaljeni rukopisi i biblioteka uredi
Nekoliko stotina stranica njegovih rukopisa, zajedno s bibliotekom od preko hiljadu knjiga, spalili su militantni Albanci posle završetka rata na Kosovu 1999. u poslovnim prostorijama njegovog brata u centru Peći.[2]
Kritika uredi
| „ | Stojanovićev pesnički koncept upravo ukazuje na jednu misaonu osnovu koja ima filozofske i poetičke reference.... U poeziji niza srpskih pesnika, čak i onih koji pripadaju krugu takozvanih čistih liričara (Crnjanski) nailazimo na elemente pojedinih filozofskih sistema ili pravaca koji su postali pesničke, čulne činjenice, kao što se ovo dešava i u poeziji naglašeno čulnih, metafizičkih pesnika (Branko Miljković). Zato se može reći da pominjanje „atoma“, „nečujne melodije“, „elemenata“ ... u Stojanovićevoj poeziji nesumnjivo upućuje na predsokratovsku misao, ili onu prvu, izvornu filozofiju, u kojoj Biće i mišljenje još uvek nisu bili odvojeni. Atomisti, pitagorejci, filozofija praelemenata, ili Zenonove aporije – to su uporišta Stojanovićeve poezije.[3] | ” |
| — Miloslav Šutić | ||
Osamdesetih godina prošloga veka, Alek Vukadinović svoje mišljenje o Stojanoviću i njegovoj poeziji iskazao je ovim rečima:
| „ | Specifičan, iznenađujuće originalan, izvan tokova kolektivno negovanih senzibiliteta i pomodnih trendova, Stojanović je izrazit primer stvaralačkog individualizma u generaciji koja je taj individualizam najmanje negovala. Zato je njegova knjiga Krugovanje ne samo primer izrazitog pesničkog dometa, koji predstavlja snažan prilog i podsticaj izuzetno značajnom toku našeg pesništva, nego i objava jednog moralnog i duhovnog projekta. Projekta koji pripada tradiciji srpske duhovnosti u najboljem i najizvornijem smislu te reči … i u kontekstu savremenog pesništva najviše se približava modernom klasicizmu.[4] | ” |
| — Alek Vukadinović | ||
Novinarstvo uredi
Početkom 1990. Stojanović je počeo je da piše za prvi opozicioni list u Srbiji, Pogledi.[5] U ovom periodu intervjuisao je neke od najpoznatijih srpskih pisaca u Beogradu, među kojima i Moma Kapora, Aleka Vukadinovića, i Nikolu Miloševića. Tokom svoje druge posete Parizu u maju i junu 1990. intervjuisao je nekoliko poznatih srpskih slikara – Ljubu Popovića, Petra Omčikusa, i Miloša Šobajića, kao i francuskog matematičara i pesnika Žaka Kloda Vilara.[6] U decembru 1990. otišao je u Ameriku kao strani dopisnik.
Za knjigu intervjua Razgovori dobio je nagradu Rastko Petrović Udruženja književnika Srbije i Matice iseljenika Srbije.[7] U knjizi su se našli, pored već pomenutih intervjua, i intervjui s nekoliko velikih američkih pisaca, uključujući Sola Beloua, Čarlsa Simića i Stiva Tešiča.
Stil uredi
Stojanovićeve knjige sačinjene su od ciklusa sažetih pesama, jednostavnih i u isto vreme kompleksnih u smislu pažljivo organizovane strukture, tako da ostavljaju utisak dugih poema ili spevova. Ovo se naročito odnosi na knjige Znak i njegova deca,[8]Oblik,[9] i Tvoritelj[10] u kojima je, s relativno malim brojem reči ponavljanim u različitim kontekstima, uspeo da stvori i razradi svoju sopstvenu kosmogoniju. Iz tog razloga jedan kritičar ga je opisao kao kosmosofistu.[11]
Dela uredi
,_1993.jpg)
- Krugovanje: 1978–1987, Narodna knjiga, Alfa, Beograd, 1993.
- Krugovanje: 1978–1987, drugo izdanje, Narodna knjiga, Alfa, Beograd, 1998.
- Sunce sebe gleda, Književna reč, Beograd, 1999.
- Znak i njegova deca, Prosveta, Beograd, 2000.
- Oblik, Gramatik, Podgorica, 2000.
- Tvoritelj, Narodna knjiga, Alfa, Beograd, 2000.
- Krugovanje, treće izdanje, Narodna knjiga, Alfa, Beograd, 2000.
- Ples vremena, Konras, Beograd, 2007.
Intervjui uredi
- Razgovori, Književna reč, Beograd, 1999
Galerija uredi
|
Reference uredi
- ^ Zoran Mišić, Pogledi, broj 159, avgust 1994, Kragujevac
- ^ D. S., Ples vremena, Napomene u vezi s knjigom prvom, str. 113, Konras, 2007, Beograd
- ^ Miloslav Šutić, Značajni dometi kratke lirske forme, Književna reč, broj 515, jul 2001.; Odzivi, str. 67, Konras, biblioteka Groš, 2002, Beograd
- ^ Pesnički krugovi Dejana Stojanovića, Krugovanje, Pogovor, str. 69, 1993, Beograd
- ^ Aleksandar Petrov, Pesnik pred otvorenim vratima, Amerikanski Srbobran, Književni dodatak, decembar 2000.
- ^ Aleksandar I. Popović, Razgovori, 1999
- ^ Dušan Vidaković, Umetnost intervjuisanja, Zbilja, broj 62/63, novembar/decembar 2000.
- ^ Miroslav Mirković Buca, Prkos tamnim silama, Ilustrovana politika, rubrika Čitati ili ne čitati, broj 2177, 7. X 2000.
- ^ Draginja Urošević, Borba, 2001, Beograd
- ^ Oliver Janković, Belina sveta i papira, Borba, 28, 29, 30. 11. 2000, Beograd
- ^ David Kecman Dako, Znakovi smisla, Borba, 15. 3. 2001, Beograd
Bibliografija uredi
- Branko Mikašinović, Sunce sebe gleda (engl. World Literature Today, A Literary Quarterly of the University of Oklahoma, Norman, Oklahoma, Volume 74, Number 2, Page 442, Spring 2000)
- Miloslav Šutić, Značajni dometi kratke lirske forme, Književna reč, broj 515, jul 2001.; Odzivi, str. 67, Konras, biblioteka Groš, 2002, Beograd
- Alek Vukadinović, Pesnički krugovi Dejana Stojanovića, Krugovanje, Pogovor, str. 69, 1993, Beograd
- Petar V. Arbutina, Sunce sebe gleda, Solarni krug istine, Pogovor, Književna reč, Beograd, 1999.
- Miroslav Mirković Buca, Prkos tamnim silama, Ilustrovana politika, rubrika Čitati ili ne čitati, broj 2177, 7. X 2000, Beograd
- Aleksandar Petrov, Pesnik pred otvorenim vratima, Amerikanski Srbobran, Književni dodatak, decembar 2000, Pitsburg
- Petar Arbutina, Znak i njegova deca, 2000, Beograd
- David Kecman Dako, Znakovi smisla, Borba, 15. 3. 2001, Beograd
- Oliver Janković, Belina sveta i papira, Borba, 28, 29, 30. 11. 2000, Beograd
- Nevena Vitošević, Simfonija znakova ili skladna porodica, Književna reč, broj 513, str. 49, februar 2001, Beograd
- Zoran Mišić, Pogledi, broj 159, avgust 1994, Kragujevac
- Dušan Vidaković, Umetnost intervjuisanja, Zbilja, broj 62/63, novembar/decembar 2000.
- Dušan Vidaković, Slabiji sastav dijaspore, intervju, Blic, rubrika Kultura, str. 15, 16, Broj 947, septembar 1999, Beograd
- Dušan Vidaković, Tužan svet plutokratije, robota i klovnova, intervju, Nedeljni dnevnik, rubrika Kultura, str. 29, godina IV, broj 153, 14. januar 2000, Novi Sad, Vojvodina
- Z. R., Četiri naša pisca, Politika, rubrika Kulturni život, 8. decembar 2000, Beograd
- R. Popović, Novo u knjižarskim izlozima, Pogled sa visine (Razgovori), Politika, 24. januar 2000, Beograd
- R. Popović, Novo u knjižarskim izlozima, Ovako je bilo (Sunce sebe gleda), Politika, 17. januar 2000, Beograd
- Dragan Bogutović, Pesme simboli, Sedam knjiga (Kultura, književnost, pozorište, film), Večernje novosti, str. 10, 15. avgust 1999, Beograd
- Zorica Novaković, Pitanja i nedoumice, Svet knjige, Borba, 30. mart 2000, Beograd
- Dušan Cicvara, Snovi iz dijaspore (Sunce sebe gleda), Beogradske novine, 17. septembar 1999, Beograd
