Donje Varage

Donje Varage
Donje Varage;
Administrativni podaci
Država	Srbija
Autonomna pokrajina	Kosovo i Metohija
Upravni okrug	Kosovskomitrovački
Opština	Zubin Potok
Stanovništvo
— 2011.	260
Geografske karakteristike
Koordinate	42° 54′ 13″ S; 20° 44′ 09″ I / 42.9036° S; 20.7358° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	735 m
	Donje Varage Donje Varage na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	40650
Pozivni broj	+381 (0)28
Registarska oznaka	KM

Donje Varage (alb. Varragë e Poshtme) je naselje u opštini Zubin Potok na Kosovu i Metohiji. Atar naselja se nalazi na teritoriji katastarske opštine Varage površine 444 ha.

Geografija

Selo se nalazi delom na rečnim terasama pored Ibra, a delom u podnožju brda iznad rečne terase. Severna granica na Rogozni je Klopotnik (988 m), a južna granica je na obronku Mokre Gore, na vrhu Varaško brdo (938 m). Uglavnom je naselje koncentrisano na desnoj obali Ibra oko magistralnog puta Ribariće-Kosovska Mitrovica. Delovi naselja su Varoško Polje, Budžak, Kućište, Varoško Brdo, Grajište, Kućetine, Bijele Vode. Naselje je razbijenog tipa, deli se na mahale ili zaseoke.

Istorija

Selo nosi naziv nekog starog roda, Varage, koji je ranije tu živeo. Od toga stanovništva ostali su crkvina, groblje i kapela u njemu. Za crkvinu u starom groblju, gde se i sada sahranjuju, kažu da je odavde crkva „preletela“ u Duboki Potok. Oko druge crkvine, na kojoj je obnovljena crkva, nema groblja. Verovatno je pripadala nekom vlastelinu. Posle oslobađanja od turske vlasti mesto je u sastavu Zvečanskog okruga, u srezu mitrovičkom, u opštini radič-poljskoj i 1912. godine ima 177 stanovnika.

Poreklo stanovništva po rodovima

Rodovi su:^[1]

Lekići-Radovići (5 kuća. Sv. Petka);. doselili su se Leka i Aleksa „iz Starog Kolašina u Crnoj Gori“ u 19. veku. Najpre su se nastanili u Bijelim Vodama u brdu iznad sela. Tu su bili njihovi rođaci Vujoš i Miloš, čiji su se potomci iselili u Toplicu (selo Grgure). Tamo se zovu Bradići. Od njih su takođe Šibutani u Maloj Vučoj i u selu Đake (Kosanica).

Dimovići (3 kuća., Petkovdan).

Milovanovići (2 kuća., Arhanđelov dan i Vel. gospođa), doseljeni su iz Kobilje Glave. Rođaci su im Kragovići u tom selu.

Janićijevići (5 kuća., Sv. Dimitrije); predak došao iz Lugova (Metohija) i bio sluga kod Božovića u Pridvorici; primio je njihovu slavu, oženio se iz Varaga i ostao na ženinom imanju.

Cvetnići — „Došljaci” (4 k., Sv. Petka), došli su iz Kopaonika (Koporiće). Pre, nego što su se ovamo doselili bili su neko vreme u obližnjem selu Jagnjenici. Nema sumnje da su oni iz ovoga kraja otišli u Kopaonik, pa se otuda posle izvesnog vremena vratili u stari kraj, kao što se to događa u mnogim slučajevima. Staro Cvetnića groblje u Prevlaku ukazuje na to da su oni ranije živeli u ovom selu.

Donje Varage tokom Drugog svetskog rata

Za vreme drugog svetskog rata od 1941. do 1943. godine stanovništvo sela Donje Varage je pobeglo u Kuršumliju. Jovan Radovanović nije hteo da napusti kuću i tu su mu našli kosti, kad su se vratili u selo posle tri godine. Porodica Jovanović je sačuvala neke papire iz kojih se saznaje koje godine je stradao i kako. Albanci su zapalili kuću i njega u njoj. Bilo je to u Donjim Varagama u Starom selu. Tek kad se srpsko stanovništvo vratilo, ispod ruševina su mu našli sagorele kosti. Kako je krov pao tako ga potrpao. Sahranili su ga na dašanjem groblju. U to vreme ta kuća je bila kao koliba, lako zapaljiva. Izgorela je kuća, štala, plot, koš, ambar i sva imovina koju su imali. Oni su na istom ognjištu obnovili kuću i danas tu žive. Jovan Radovanović nije hteo da napusti kuću jer nije verovao na će nešto tako da mu se desi. Imao je oko 20 godina i nije ostavio porod. Zločin su počinili Albanci-Arnauti, kako su ih Srbi sa Kosova zvali, koji su došli od pravca Strmca i odozgo su počeli da pale srpske kuće i imanja. Kad se video dim ko je šta mogao, pokupio je, decu, kravu, ovce i pobegao je. Otišli su u bežaniju prema Kuršumliji.^[2]

Demografija

Naselje ima srpsku etničku većinu.^[3]^[4]

Populacija (ist.): Donje Varage
Godina	1912	1948	1953	1961	1971	1981	1991	2011
Stanovništvo	177	271	282	293	274	312	267	260

Evolucija stanovništva

Reference

^ Dr Milosav Lutovac: Ibarski Kolašin– izdanje 1954. godine.
^ Jovanović 2009, str. 139.
^ „Composition ethnique 2009”. Pristupljeno 10. 4. 2018.
^ Na osnovu predstavljenih podataka (ažuriranje 2009) koji su stvarni i koji su vrlo približni sa podacima koji su proizišli iz popisa stanovništva 2011. kao i sa podacima iz ostalih izvora, ASK je upotrebila podatke iz ažuriranja 2009. godine kao zvanične podatke o proceni stanovništva opština: Leposavić,Zubin Potok, Zvečan i severni deo Mitrovice.

Literatura

Jovanović, Radojko (2009). Belo svetlo na mitrovačke crvene zapise. Kosovska Mitrovica: Gradska biblioteka "Vuk Karadžić" ; Istok : Dom kulture "Sveti Sava"-Hvosno. str. 259. ISBN 978-86-82907-31-12 Proverite vrednost parametra |isbn=: length (pomoć). COBISS.SR 167452428 COBISS.RS 167452428

[1] Dr Milosav Lutovac: Ibarski Kolašin– izdanje 1954. godine.

[FOOTNOTEЈовановић2009139-2] Jovanović 2009, str. 139.

[stats3-3] „Composition ethnique 2009”. Pristupljeno 10. 4. 2018.

[4] Na osnovu predstavljenih podataka (ažuriranje 2009) koji su stvarni i koji su vrlo približni sa podacima koji su proizišli iz popisa stanovništva 2011. kao i sa podacima iz ostalih izvora, ASK je upotrebila podatke iz ažuriranja 2009. godine kao zvanične podatke o proceni stanovništva opština: Leposavić,Zubin Potok, Zvečan i severni deo Mitrovice.

[1]

[2]

[3]

[4]