Dušan Jereb
Dušan Jereb - Štefan (Ljubljana, 26. januar 1908 — Veliki Lipovec, 12. mart 1943), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
| dušan jereb | |
|---|---|
 Dušan Jereb Štefan | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 26. januar 1908. |
| Mesto rođenja | Ljubljana, Austrougarska |
| Datum smrti | 12. mart 1943. (35 god.) |
| Mesto smrti | Veliki Lipovec, Kraljevina Italija |
| Profesija | veterinar |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | krajem 1935. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Služba | NOV i PO Jugoslavije |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 21. jula 1953. |
Biografija
urediRođen je 26. januara 1908. godine u Ljubljani. Otac mu je bio sudski činovnik, često premeštan, tako da je porodica živela u Kostanjevici, Radečama, Črnomlju, Konjicama, Ptuju i Kočevju. Dušan je posle osnovne škole, koju je pohađao u više mesta, učio gimnaziju u Ruju i Kočevju, a posle velike mature otišao je u Beč, da tamo studira veterinu. U Beču je prvi put došao u dodir sa studentima-marksistima, od kojih su mnogi morali da pobegnu iz svoje zemlje u Austriju, u kojoj je tada Komunistička partija bila legalna. Kratko vrijeme je studirao i na Veterinarskom fakultetu u Zagrebu, ali se brzo vratio u Beč, razočaran nedemokratskim prilikama i niskim naučnim nivoom studija.
Kao diplomirani veterinar, vratio se u zemlju. Nije hteo da stupi u državnu službu, jer se bojao premeštanja i političkog pritiska. Vojsku nije služio zbog lošeg vida i srčane mane. Kratko vreme je služio u Petrinji, kod „Gavrilovića“, ali se već 1934. godine vratio u Sloveniju i zaposlio se u Novom Mestu, kao opštinski veterinar. Tu je našao društvo istomišljenika, progresivnih intelektualaca. Krajem 1935. godine primljen je u Komunističku partiju Jugoslavije.
Član Okružnog komiteta za Novo Mesto i okolinu postao je 1940. godine, a odmah posle Aprilskog rata, postao je predsednik Okružnog odbora Oslobodilne fronte. U tom svojstvu, Jereb je radio na pripremama za oružani ustanak, a posle izbijanja rata između sila Osovine i SSSR-a, rukovodio je organizacijom prvih partizanskih jedinica. U novembru ga je tražila policija, zbog čega je prešao na ilegalni rad u Ljubljanu, gde je postao član Okružnog komiteta i sekretar Okružnog odbora Osvobodilne fronte. Jula 1942. godine, kad su veliki delovi novomeškog okružja oslobođeni, Jereb je vraćen na staro mesto. Ubrzo je počela velika okupatorska ofanziva, posle koje su počele da se pojavljuju oružane jedinice Bele garde. Decembra 1942. godine, Jereb je postao sekretar povereništva Osvobodilne fronte za Dolenjsku i rukovodio političkom akcijom protiv Bele garde.
Početkom marta, rukovodio je savetovanjem na padinama Trske gore. Vraćajući se prema Rogu, gde je bila najveća oslobođena teritorija, pokušao je, u noći između 11. i 12. marta 1943, da pređe s grupom aktivista Krku, ali nije uspeo. Kako je tada „Jurčetova četa“ Zapadnodolenjskog odreda logorovala u selu Veliki Lipovec, otišli su do nje da se odmore i osuše, a navečer da ponovo pokušaju prelaz. Tek što su počeli da se raspremaju, više stotina Italijana i belogardista jurišalo je na selo. Partizanska četa je branila odstupnicu prema Brezovoj rebri. Kod poslednje kuće u selu, Jereb je izvadio pištolj i stao iza kuće da puca. Kad su se Italijani povukli, našli su ga mrtvog kod te iste kuće. Verovatno je bio ranjen, pa se sam ubio da ga neprijatelj ne bi zarobio.
Ukazom predsednika Federativne Narodne Republike Jugoslavije Josipa Broza Tita, 21. jula 1953. godine, proglašen je za narodnog heroja.
Literatura
uredi
- Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.