Enes Orman
Enes Orman (Ljubuški, 1921 — Česim, kod Konjica, februar 1944) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
| enes orman | |
|---|---|
 Enes Orman | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1921. |
| Mesto rođenja | Ljubuški, Kraljevina SHS |
| Datum smrti | februar 1944. |
| Mesto smrti | Česim, kod Konjica, ND Hrvatska |
| Profesija | student medicine |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1941. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Služba | NOV i PO Jugoslavije |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 24. jula 1953. |
Biografija uredi
Rođen je 1921. godine u Ljubuškom. Poticao je iz službeničke porodice. Osnovnu školu je završio u rodnom mestu, a gimnaziju u Sarajevu. Nakon toga je započeo studije medicine na Medicinskom fakultetu u Beogradu.[1]
Nakon dolaska na Beogradski univerzitet, uključio se u tada vrlo aktivni revolucionarni studentski pokret. Bio je aktivan u studentskom pokretu i studentskim organizacijama, nakon čega je 1941. godine bio primljen u članstvo tada ilegalne Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Nakon okupacije Jugoslavije, aprila 1941. godine vratio se u Hercegovinu, gde se u Mostaru uključio u rad na pripremama oružanog ustanka.[1]
Delovao je kao ilegalac u okupiranom Mostaru, a posebno se istakao u izvođenju dobrovoljaca iz Mostara i njihovom prebacivanju na oslobođenu teritoriju, gde su stupali u partizanske odrede. Decembra 1941. godine je i sam napustio Mostar i otišao u Konjički partizanski odred. Nakon isticanja u nekoliko akcija u kojima je učestvovao, postao je najpre vodnik, a potom politički komesar čete.[1]
U Mostarskom partizanskom bataljonu je bio jedan od najistaknutijih boraca. Početkom juna 1942. godine, kada se njegova jedinica sukobila sa muslimanskom milicijom u selu Dramiševo, kod Konjica, Enes je sa još dvojicom boraca-bombaša uništio neprijateljsko uporište. Juna 1942. godine je učestvovao u borbama Mostarskog bataljona protiv četnika.[1]
Nalazio se u grupi od 30 članova KPJ i SKOJ, koja je 15. juna 1942. godine bila iznenada napadnuta od četnika u zgradi škole u selu Bijela, kod Konjica. Enes se tada popeo na krov škole i sa snajperskom preciznošću je ubio nekoliko četnika, među kojima i komandira čete, što je izazvalo pometnju kod četnika. Nakon 18 časova blokade, Orman je grupu članova KPJ i SKOJ-a poveo u juriš u kome je obruč bio probijen. Nakon ovoga, Enes je s još nekoliko drugova pokušao da se provuče kroz Konjic, ali je bio otkriven i uhapšen od strane ustaša.[1]
Nakon hapšenja bio je zatvoren u ustaškom zatvoru, koji je bio opasan zidom visokim nekoliko metara. Ovde mu je poznati ustaški komandant Rafael Boban, kao Muslimanu ponudio da pristupi ustašama, ali je Enes to odlučno odbio. Nakon nekoliko dana, specijalna desetina partizana je uspela da izvede akciju u kojoj je uspela da spasi iz zatvora Enesa i njegove zarobljene drugove.[1]
Nakon bekstva iz ustaškog zatvora, Enes se vratio u Mostarski bataljon, gde je bio postavljen na dužnost političkog komesara čete. Novembra 1942. godine, prilikom borbi za oslobođenje Jajca, Enes se nalazio na čelu grupe bombaša. Kao bombaš učestvovao je u teškim borbama Mostarskog bataljona s nadmoćnijim neprijateljskim snagama, u kojima je iz stroja bilo izbačeno više od 200 neprijateljskih vojnika, zaplenjena dva topa i dosta drugog materijala.[2]
Posle bitke na Sutjesci, Enes je s grupom boraca otišao u Ramski partizanski odred, gde je bio vodnika. Februara 1944. godine je bio postavljen za političkog komesara čete u obnovljenom Mostarskom bataljonu. Njegova četa je ubrzo nakon toga dobila zadatak da uništi četnike u selu Česimu, kod Konjica. Nakon obavljenog zadataka i zauzimanja ovog sela, 4. februara 1944. godine Enes je zajedno sa komandirom čete Mehmedom Trbonjom i Fadilom Riđanovićem otišao do kuće Danila Bjelice, načelnika Štaba četničke brigade, koja je bila opkoljena. Oni su započeli razgovore s njim, pozivajući ga da pristupi partizanima i garantovali mu život. Pošto se razgovor otegao, Enes je ustao i pokušao da oduzme pušku Danilu, koja je bila otkočena, pa ga je ovaj na mestu ubio. Nakon toga u sobi se ugasila lampa i nastao je metež, što je Danilo iskoristio, bacio bombu kroz otvorena vrata i iskočio kroz prozor. Partizani su zapucali za njim i ranili ga, ali je on uspeo da pobegne.[2][3]
Ukazom predsednika FNR Jugoslavije Josipa Broza Tita, 24. jula 1953. godine, proglašen je za narodnog heroja.[2]
Reference uredi
- ^ a b v g d đ Narodni heroji Jugoslavije 1982, str. 50.
- ^ a b v Narodni heroji Jugoslavije 1982, str. 51.
- ^ Ćemalović 1986, str. 300.
Literatura uredi
- Narodni heroji Jugoslavije tom II. Beograd: Narodna knjiga. 1982.
- Ćemalović, Enver (1986). Mostarski bataljon. Mostar: Skupština opštine Mostar i Odbor za istoriju revolucionarnog radničkog pokreta i NOB-a Mostara.
