Isak-begova džamija
Isak-begova džamija[a], poznata i kao Šarena džamija (Aladža džamija) je džamija u Skoplju, stacionirana u Staroj skopskoj čaršiji, u neposrednoj blizini Bit-pazara. Sagrađena je po naredbi drugog osmanskog guvernera grada Isak-bega, 1438. godine.
| Isak-begova džamija | |
|---|---|
 | |
  Isak-begova džamija Lokacija na mapi Severne Makedonije | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Skoplje  Severna Makedonija |
| Koordinate | 42° 00′ 16″ S; 21° 26′ 23″ I / 42.004444° S; 21.439722° I |
| Religija | islam |
| Država | Severna Makedonija |
| Arhitektonski opis | |
| Stil arhitekture | Osmanska arhitektura |
| Početak izgradnje | 1438. |
| Specifikacije | |
| Broj minareta | 1 |
| Visina minareta | 30 m |
Kroz istoriju džamija je pretrpela veliki broj oštećena, nekoliko puta je bila renovirana i ponovo građena. U njenom sastavu nalaze se turbe, medresa, imaret i konaci u kojima je Isak-beg osnovao jednu od prvih islamskih biblioteka u Evropi, 1445. godine.[1]
Poreklo imena
urediDžamiji je dodeljeno ime po njenom naručiocu za izgradnju, Isak-begu, osmanskog upravitelju, vojniku i skopskom sandžakbegu.[2] Osim kao Isak-begova džamija, poznata je i kao Šarena džamija zbog šarenih keramičkih poličica koje ukrašavaju fasadu.[3]
Istorija
urediPrema sačuvanim podacima, džamija je izgrađena 1438. godine, samo dve godina nakon izgradnje Sultan-Muratove džamije, a njenu izgradnju naredio je drugi osmanski guverner grada Skoplja, Isak-beg. Prvenstveno je sagrađena kao gostionica, a prema natpisima u njoj, zna se da je po naređenju Mehmeda, unuka Isak-bega džamija bila dograđivana, 1519. godine, tako što su joj dodata dva broda. Objekat je pretrpeo veliku štetu u požaru 1689. godine, kada su raznobojne keramičke poločice, koje su ukrašavale fasadu potpuno uništene.[3] Džamija je značajno oštećena i za vreme zemljotresa u Skoplju 1963. godine, a obnovljena je 1972. godine, kada su postavljene nove ukrasne keramičke pločice.[4]
Arhitektura
urediObjekat je skromne arhitekture, iako velike ulazne kapije sadrže rezbarene ukrase sa orijentalnim motivima.[3] Prvobitni izgled džamije nije poznat, ali se pretpostavlja da je imala kupolu sa tri otvora na njoj. Na severnoj strani džamije nalazi se pet otvora, a srednji deo zgrade prekriven je velikom kupolom, dok se manje kupole nalaze iznad bočnih delova trema. Ostali delovi džamije i trem prekriveni su polucilindričnim svodovima. Trem je sa svih strana zatvoren zidom, dok se lukovi oslanjaju na kamene stubove kvadratnog oblika. U zidovima sa strane trema nalaze se stepeništa, jedna vode do minareta, a druge do krova džamije. Unutrašnji deo trema krasi bogata dekoracija stalaktita, a tu se nalazi i mihrab. Na srednjem luku trema nalazila se bogata dekoracija, a danas je sačuvan samo deo nje. Džamija je izgrađena od mekog kamena[5]
Unutrašnjost džamije je ukrašena raznim obojenim ukrasima, a zidovi sa keramičkim pločicama. Minaret je visok 30 m i nalazi se na desnoj strani glavnog ulaza.[4] Ceo objekat izgrađen je od dobro obrađenih kamenih blokova, ukrašenih bogatim dekoracijama i pločama.[6]
U dvorištu džamije nalazi se šadrvan. Između džamije i turbe nalazilo se groblje, a danas postoji nekoliko grobnica iz 16. i 19. veka i one imaju veliku istorijsku vrednost za grad.[7] U prošlosti, džamija je imala veliki broj turbi, medresa, imareta i konaka. Upravo tu je Isak-beg osnovao jednu od prvih islamskih biblioteka u Evropi, koji ju je u svom svedočanstvu ostavio kao sastavni deo imovine džamije.[1]
Turba unutar džamije je zatvorenog tipa i ima šestougaonu osnovu. Izgrađena je sa dobro obrađenim kamenom, a unutrašnjost sadrži ukrasnu dekoraciju plave i zelene boje.[4] Medresa se sastojala od deset soba i njoj je živeo i učio poznati turski pesnik Isak Čelebija, a osim verskih nastava, ovde se učilo o islamskim zakonima, orijenalnim jezicima, filozofiji i matematici.[7]
Galerija
uredi-
Džamija 1917. godine -
Minaret -
-
-
Turba u dvorištu džamije -
Džamija i stari nadgrobni spomenici
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
Napomene
uredi- ^ Ne mešati sa Isa-begovom džamijom u Skoplju
Reference
uredi- ^ a b „Institut za nacionalna istorija na Makedonija”. bukovo36.com. Arhivirano iz originala 27. 06. 2018. g. Pristupljeno 31. 05. 2018.
- ^ Fine 1994, str. 468.
- ^ a b v „Ishak – begova ili Aladža (Šarena) džamija”. staracarsija.mk. Arhivirano iz originala 3. 3. 2018. g.
- ^ a b v Aladža džamija i turbeto Arhivirano na sajtu Wayback Machine (13. mart 2016), Old Skopje.
- ^ Isak-begova (Aladža) džamija, Skoplje
- ^ „Ottomans monuments in Macedonia” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 04. 03. 2016. g. Pristupljeno 31. 05. 2018.
- ^ a b Pavlov, Zoran, Radmila Petkova (2008). Ottoman Monuments (PDF). Skopje: Macedonian Cultural Heritage, Ministry of Culture of the Republic of Macedonia. str. 72. Arhivirano iz originala (PDF) 04. 03. 2016. g.
Literatura
uredi- Pavlov, Zoran, Radmila Petkova (2008). Ottoman Monuments (PDF). Skopje: Macedonian Cultural Heritage, Ministry of Culture of the Republic of Macedonia. str. 72. Arhivirano iz originala (PDF) 04. 03. 2016. g.
