Klima Republike Srpske

Na prostoru Republike Srpske oseća se više različitih klimatskih uticaja, koji različito deluju po regijama entiteta u zavisnosti od više faktora. Klimu u Republici Srpskoj određuju geografski položaj, reljef, geološka podloga, pokrivenost biljnim svetom i blizina Jadranskog mora. Na klimu u Republici Srpskoj utiču i struje suptropskog pojasa, niskog vazdušnog pritiska, struje sa Atlantika, ciklona iz Sredozemlja i Jadrankog mora, a udeo svih tih faktora je rezultat smene polarnih i tropskih vazdušnih masa. Sve procese na delovanje klime remeti reljef koji je jedan od glavnih faktora koji utiču na klimu Republike Srpske u kojoj se nalaze tri osnovna tipa klime:

• umereno-kontinentalna
• planinska i planinsko-kotlinska i
• mediteranska klima

Klima Republike Srpske
Kontinent	Evropa
Region	Južna Evropa
Površina	25.053 km² (.)  — kopno %  — voda %
Granice	Federacija Bosne i Hercegovine Republika Hrvatska Republika Srbija Republika Crna Gora
Najviša tačka	Maglić 2.386 metar nadmorske visine

Umereno-kontinentalna klima

Umereno-kontinentalna klima zastupljena je na severu Republike Srpske i obuhvata Krajinu, Posavinu i Semberiju. Na području regija u kojima je zastupljena ova klima nalaze se merne stanice u sledećim gradovima: Banja Luka, Bijeljina, Derventa, Doboj, Novi Grad, Gradiška, Prijedor, Srbac, Višegrad, Srebrenica i Zvornik. Semberija je specifična regija, jer su u njoj oseća i panonski klimatski uticaj, zbog blizine Panonske nizije. U toj regiji su zbog panonskog uticaja izuzetno topla leta i hladne i oštre zime. Temperature leti na prostoru gde deluje umereno-kontinentalna klima mogu dostići i veće podeoke od 40 °C, a najveća izmerena temperatura ikad zabeležena bila je 2012. godine u Višegradu, kada je u avustu izmereno 43 °C. Prosečna temperatura na području u kojoj je zastupljena umereno-kontinentalna klima je između 20 °C i 23 °C u mesecu julu, dok je zimi u januaru prosek oko nula stepeni celzijusa. Zimi se temperature mogu spustiti i do -30 °C, a 2017. godine na ovom području temperature se se spuštale i do -30 °C. Prosečna godišnja temperatura na području obuhvaćenom ovom klimom je 10 °C. od kada se vrše merenja. Na ovom području najveća količina padavine je u toplom delu godine, a najviše u junu. Prosečna količina padavina je oko 750 l/m² godišnje na severu regije, do 500 l/m² na zapadu Krajine. Umereno-kontinentalna klima klima delom je zastupljena i u planinsko-kotlinskim predelima, kao što su Mrkonjić Grad, Šipovo, Ribnik, Rudo, Foča i Drinić.

Planinska klima

Planinska klima zastupljena je delom u planinsko-kotlinskim predelima, a najviše u planinskim predelima Republike Srpske. Subplaninska klima se javlja na nadmorskoj visino od 1.000 do 1.400 metara, dok se na većim nadmorskim visina stvara prava planinska klima. Glavne stanice gde se javlja ovaj tip klime su Sokolac, Čemerno i Han Pijesak. Područja na kojima je zastupljen ovakav tip klime karakterišu sveža i kratka leta sa dugim i hladnim zimama. U ovim predelima, preovladavaju dva godišnja doba — leto i zima. Januarski prosek merenja na području gde je zastupljena planinska klima je od -3,5 °C do -6,5 °C, dok je julski prosek od 14,5 °C do 17 °C. Temperature mogu dostići minimum od -25 °C do -35 °C, dok se maksimalne temperature mogu popeti i do 35 °C. Ova područja karakteristična su po snežnim padavinama, gde se snežni pokrivač zadržava i do sredine proleća. Količina padavina je oko 1.200 l/m². Na ovim područijima najniže temperature se mere u kotlinama. Na nadmorskim visinama od 1.000 do 1.400 metara u oblastima gde deluje subplaninska klima, leta su umereno topla, a zime hladne, dok je količina padavina u ovim predelima manja od 1.000 l/m²..

Mediteranska klima

Mediteranska klima (poznata i kao sredozemna, jadranska, suptropska) deluje u Hercegovini, na jugozapadu Republike Srpske. U Oblasti Hercegovine javljaju se različiti tipovi klime. U oblasti Humine u Hercegovini (niska Hercegovina) preovladava mediteranska i modifikovana mediteranska klima, dok su Rudine na području gde deluje mediteranska i planinska klima. Jedina stanica na području gde deluje mediteranska klima u Republici Srpskoj je meteorološka stanica Trebinje. Na klimu u niskim delovima Hercegovine utiče Jadransko more, što dovodi do blagih zima koje su u januaru između 3 °C i 6 °C. Leta na ovom području su izuzetno topla, a srednje julske temperature dostižu od 22 °C do 25 °C. Porastom nadmorske visine, temperature su niže, pa su tako zimske temperature od -8 °C u nižim predelima Hercegovine, do -15 °C u znatno višim predelima Hercegovine. Leti na ovom području temperature često prelaze i 40 °C. U ovoj regiji prisutan je pomorski pluviometrijski režim pod uticajem Mediterana, koji utiče na to da se najveća količina padavina javlja u kasnu jesen i početkom zime, dok su leti često suše. Godišnja količina padavina je oko 2.000 l/m² pa sve do 3.000 l/m². Najkišovitije područje obuhvaćeno mediteranskom klimom je Grab, mesto u gradu Trebinje.

Umereno planinsko-mediteranska klima

Umereno planinsko-mediteranska klima javlja se u oblasti Rudina u Hercegovini. Sudaranje planinske i mediteranske klime doprinosi tome da su zime ovde oštrije sa januarskim prosecima od -3 °C do 0 °C, a najmanje temperature su od -15 °C do -20 °C. Leta na području Rudina (visoki delovi Hercegovine) blaža su od leta u oblasti Humine. Za svakih 10 km udaljenosti od mora temperatura opada između 0,6 °C do 0,8 °C. Ovo područje često je pogođeno jakim burama, naročito zimi.

Spoljašnje veze

• Republički hidrometeorološki zavod Republike Srpske