Kosovo Polje (alb. Fushë Kosovë, Fushë Kosova) je gradsko naselje i sedište istoimene opštine u Srbiji, koje se nalazi u centralnom delu Kosova i Metohije i pripada Kosovskom upravnom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 12.919 stanovnika.[b]

Kosovo Polje
Administrativni podaci
Država Srbija
Autonomna pokrajinaKosovo i Metohija
Upravni okrugKosovski
OpštinaKosovo Polje
Stanovništvo
Stanovništvo
 — 2011.12.919
Geografske karakteristike
Koordinate42° 38′ 15″ S; 21° 05′ 39″ I / 42.63750° S; 21.094167° I / 42.63750; 21.094167
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina543 m
Kosovo Polje na karti Srbije
Kosovo Polje
Kosovo Polje
Kosovo Polje na karti Srbije
Registarska oznakaPR
Veb-sajt
kk.rks-gov.net/fushekosove/

Železnička stanica Kosovo Polje je bila četvrta po važnosti u Srbiji, posle Beograda, Novog Sada i Niša. Pored više domaćih linija, odvijao se i međunarodni saobraćaj na liniji AtinaSkopljeBeogradMinhen. Bio je glavno sedište železnice na Kosovu i Metohiji. Međutim, posle progona Srba 1999. godine, svu imovinu železnice uzurpirali su Albanci.

Geografija

uredi

Opština Kosovo Polje leži u središtu velikog kraškog Kosova polja, površine 89 km2 i nadmorske visine od 540 m.[1] Grad se nalazi između Prištine na istoku, Obilića na severu, Gračanice na jugu i Glogovca na zapadu.[1] Opština se od 18 naselja. Nalazi se u zoni raskrsnice puteva važnih za saobraćaj, kao što je železnička pruga koja povezuje Kosovo Polje sa Skopljem i Kosovskom Mitrovicom, a koja se potom spaja na međunarodne puteve. Takođe, nalazi se na raskrsnici važnih auto-puteva.[1] Na njenoj teritoriji se nalazi i Aerodrom Priština.[1]

Klima

uredi

Kosovo Polje ima srednje kontinentalnu klimu.[1] Nalazi se usred Kosova polja, otvorenog za severne kontinentalne klimatske uticaje.[1] Zima je hladna, dok je leto toplo i suvo.[1] Kosovo Polje, zbog visokih planina na jugu i zapadu, lišeno je vazdušnih masa Jadranskog i Egejskog mora. Najhladniji mesec je januar, a najtopliji avgust.[1]

Istorija

uredi
 
Gradina, jedno od znamenitih arheoloških nalazišta

U opštini Kosovo Polje, odnosno naselju Ariljača, nalazi se arheološko nalazište Gradina. Ona ima veliki arheološki značaj, jer njeni koreni datiraju još iz praistorije, dok se njen vrhunac razvoja dogodio od kasne antike do ranog vizantijskog perioda.

Kosovo Polje je dobilo ime po Kosovu polju iz Kosovske bitke (1389). Naselje Kosovo Polje nastalo je 1921. godine za vreme Kraljevine Srba Hrvata i Slovenaca, tokom povratka Srba koji su bili proterani u vreme Osmanskog carstva.[2]

Nakon završetka rata na Kosovu i Metohiji, u predgrađu grada formirana je baza multinacionalnih specijalizovanih jedinica u sklopu snaga KFOR. Jedinica je u potpunosti sastavljena od italijanskih karabinijera.

Poreklo stanovništva po rodovima

uredi

Podaci o poreklu stanovništva iz tridesetih godina XX veka.[3]

iz Donje Morače

  • Miković (1 k.), Bulatović (2 k.) i Bukelić (3 k.) 1921.

iz Grahova

  • Bulajić (1 k.) 1921.

iz Nikšića

  • Đapić (1 k.) i Drašković (1 k.) 1921.

iz Gusinja

  • Šijaković (1 k.) 1921.

iz Kuča

  • Vujošević (1 k.) 1921.

iz Pipera

  • Mihajlović (1 k.) 1925.

iz Krivošija

  • Vuković (1 k.) 1921.

iz Like

  • Agbaba (1 k.), Lukić (2 k.), Budimirović (3 k.), Vukobrada (1 k.), Balaban (1 k.) i Zorić (1 k.).

iz Slovenije

  • Mihelić (1 k.) i Škerl (1 k.) 1925. (Slovenci).

iz Istre

  • Hekić (2 k.), Jerić (1 k.), Paulin (1 k.) i Kromiš (1 k.) 1925. (Slovenci).

iz Bosne

  • Doroslovac (1 k.), Vojinović (1 k.), Jovanić (3 k.) i Stefanović (1 k.) 1921.

iz Hercegovine

  • Šantić (1 k.), iz Mostara 1931.

iz Slavonije

  • Kolarić (1 k.) 1925. (Hrvati).

iz Srema

  • Glišan (2 k.), Nestorović (2 k.), Ludoški (2 k.), Isaković (1 k.), Ungurović (1 k.), Linjački (1 k.), Maletić (1 k.), Kovačević (2 k.), Lazić (1 k.), Barić (1 k.), Rađenović (1 k.), Mađarević (2 k.), Brlje (3 k.), Zubović (2 k.), Krstić (1 k.), Subotić (1 k.), Jovanović (1 k.), Marinković (1 k.), Krainović (1 k.), Šujica (2 k.) i Gulanović (1 k.), svi 1921. Poslednja tri roda su starinom iz Like.

Sremci povratnici iz Bugarske

  • Nikolić (1 k.), Popović (1 k.) i Vladisavljević (2 k.) doseljeni iz Bugarske 1921, iz Orehovca, gde su živeli petnaestak godina.

iz Banata

  • Ćurćin (2 k.), Petarski (1 k.), Miočin (1 k.), Karančev (1 k.), Vranješ (1 k.), Krstić (1 k.), Mudrić (1 k.) i Nemac Deh (1 k.), svi 1921. Ibračić (1 k.) takođe je iz Banata, ali u Kosovo Polje doseljen iz Toplice 1921.

iz Zaječara

  • Milovanović (1 k.) 1923.

iz Trstenika

  • Ilić (2 k.) 1921, Maksimović (1 k.) 1924.

iz Čačka

  • Jovović (1 k.) 1921.

iz Pirota

  • Ćirić ( 1 k.) 1924.

iz Župe (aleksandrovačke)

  • Šekularac (1 k.) 1926. Starinom je iz Crne Gore.

iz Niša

  • Oprijanović (2 k.) i Đaković (2 k.) 1926;

iz Prokuplja

  • Stojković (1 k.) 1921. i Manovski (1 k.) 1926. Starinom iz Srema.

iz Kuršumlije

  • Vrekić (1 k.) 1924.

iz Jablanice

  • Simonović (1 k.) i Vijatović (1 k.) 1924.

iz Vučitrna

  • Stanisavljević (1 k.) 1925, na kupljeno imanje.

Stanovništvo

uredi

Prema popisu iz 1981. godine grad je bio većinski naseljen Srbima i Crnogorcima. Nakon rata 1999. godine većina Srba i Crnogoraca je napustila Kosovo Polje. Kosovo Polje je potpuno promenilo etničku strukturu stanovništva zbog doseljavanja Albanaca iz Drenice, Podujeva i Medveđe, a izmenjen je i sam izgled grada. Nekada porodične kuće i mnoge restorane, po kojima je Kosovo Polje bilo poznato, zamenile su zgrade i poslovni objekti.

Etnički sastav prema popisu iz 1961.[4]
Srbi
  
1.641 67,7%
Crnogorci
  
515 21,2%
Albanci
  
144 5,9%
Hrvati
  
45 1,9%
Ukupno: 2.423
Etnički sastav prema popisu iz 1981.[5]
Srbi
  
5.399 41,8%
Albanci
  
2.831 21,9%
Romi
  
1.997 15,5%
Muslimani
  
1.268 9,8%
Crnogorci
  
1.220 9,4%
Ukupno: 12.917
Etnički sastav prema popisu iz 2011.[6]
Albanci
  
12.295 95,2%
Aškalije
  
353 2,7%
Egipćani
  
79 0,6%
Srbi
  
48 0,4%
Turci
  
42 0,3%
Romi
  
30 0,2%
Bošnjaci
  
18 0,1%
Goranci
  
15 0,1%
Ukupno: 12.919

Broj stanovnika na popisima:

Demografija[7]
Godina Stanovnika
1948. 847
1953. 1.122
1961. 2.423
1971. 6.992
1981. 12.917
1991. 16.154

Vidi još

uredi

Napomene

uredi
  1. ^ Republika Kosovo (alb. Republika e Kosovës) jednostrano je proglašena država na teritoriji Republike Srbije, protivno Ustavu Republike Srbije i Rezoluciji Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija 1244. Prema Rezoluciji, cela teritorija Kosova i Metohije, pravno gledano, nalazi se u sastavu Srbije dok ne bude postignuto konačno rešenje. Srbija ne priznaje jednostrano otcepljenje, po međunarodnom pravu, njene teritorije, preciznije autonomne pokrajine pod privremenom upravom Ujedinjenih nacija (UNMIK). Vlada sa sedištem u Prištini ima defakto vlast nad većinom teritorije, dok pojedine strukture Srbije funkcionišu na severu i u srpskim enklavama.
  2. ^ Popis iz 2011. na Kosovu i Metohiji su sproveli organi samoproglašene Republike Kosovo. Ovaj popis je bio bojkotovan od strane velikog broja Srba, tako da je realan broj Srba na Kosmetu znatno veći od onog iskazanog u zvaničnim rezultatima ovog popisa.

Reference

uredi
  1. ^ a b v g d đ e ž „Plani Lokal i Veprimit në Mjedis 2012/2017” (PDF). 
  2. ^ Pavlović, Aleksandar. „Prostorni raspored Srba i Crnogoraca kolonizovanih na Kosovo i Metohiju u periodu između 1918. i 1941. godine” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 2011-08-26. g. 
  3. ^ Urošević, Atanasije (1965). Kosovo. Beograd: Naučno delo.  COBISS.SR 155363340
  4. ^ Nacionalni sastav stanovništva FNR Jugoslavije 1961. godine pod2.stat.gov.rs
  5. ^ Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981. godine pod2.stat.gov.rs
  6. ^ Etnički sastav stanovništva Kosova i Metohije 2011. godine pop-stat.mashke.org (jezik: albanski)
  7. ^ Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.

Literatura

uredi

Spoljašnje veze

uredi