Ludvik Svoboda

Ludvik Svoboda (Hroznatin, 25. novembar 1895 — Prag, 20. septembar 1979) bio je čehoslovački političar. Bio je učesnik oba svetska rata i predsednik Čehoslovačke Socijalističke Republike.

ludvik svoboda
Ludvik Svoboda
Lični podaci
Datum rođenja	(1895-11-25)25. novembar 1895.
Mesto rođenja	Hroznatin, Moravska, Austrougarska
Datum smrti	20. septembar 1979.(1979-09-20) (83 god.)
Mesto smrti	Prag, ČSSR
Profesija	političar
Delovanje
Učešće u ratovima	Prvi svetski rat Drugi svetski rat
Služba	Austrougarska vojska Crvena armija
Čin	general
Heroj
Narodni heroj od	1946.
Odlikovanja	sovjetska odlikovanja: Heroj Sovjetskog Saveza Heroj Sovjetskog Saveza Orden Lenjina Orden Lenjina Orden Suvorova prvog stepena Orden Suvorova prvog stepena jugoslovenska odlikovanja:

Biografija

Rođen je 25. novembra 1895. godine u Hroznatinu, Moravska. Školovao se za agronoma. U martu 1915. godine bio je mobilizovan u austrougarsku vojsku. Te godine bio je upućen na Istočni front gde je, na čelu grupe čeških patriota, prešao na rusku stranu. Tamo se, 1916. godine, priključio čehoslovačkoj legiji, da bi se s oružjem u ruci borio protiv austrougarske vlasti i za stvaranje nezavisne Čehoslovačke države.

Posle povratka u Čehoslovačku, 1920. godine, Ludvik Svoboda je izvesno vreme vodio očevu farmu. Godine 1922. ponovo se vratio u Čehoslovačku armiju. Od 1931. do 1934. godine predavao je na Vojnoj akademiji u Hranicama. U vreme mobilizacije i minhenskog diktata 1938, bio je komandant bataljona Trećeg pešadijskog puka „Jan Žiška od Trocnova“, u Kromjeržižu.

Neposredno posle nacističke okupacije Čehoslovačke, Ludvik Svoboda je učestvovao u organizovanju antifašističkog pokreta otpora u istočnoj Moravskoj. Početkom juna 1939. godine, prešao je u Poljsku i u Krakovu organizovao jedinicu Čehoslovačke vojske u inostranstvu i zajedno s poljskom armijom borio se protiv okupatora u vreme napada na Poljsku.

Drugi svetski rat

Septembra 1939. godine, preveo je svoju vojnu jedinicu u Sovjetski Savez. Posle nemačkog napada na Sovjetski Savez, organizovao je Prvi nezavisni čehoslovački bataljon u Buzuluku, koji je postao čuven u znamenitoj bici kod Sokolova, marta 1943. godine. U leto 1943. godine, u Novokopersku je formirana Prva čehoslovačka nezavisna brigada, koja je stekla svoju prvu borbenu slavu blizu Kijeva, pod komandom Ludviga Svobode. Na čelu Prve čehoslovačke armijske grupe u SSSR, on je učestvovao u borbi za Dukla Pas, i u drugim operacijama na čehoslovačkoj teritoriji, Ludvik Svoboda je, 4. aprila 1945. godine, imenovan za ministra narodne odbrane, bio je supotpisnik vladinog Kbščkog programa i vratio se s čehoslovačkom vladom u oslobođenu domovinu.

Posleratna karijera

Bista Ludvika Svobode

Kao ministar narodne odbrane, Ludvig Svoboda je organizovao čehoslovačku narodnu armiju u periodu od 1945. do 1950. godine. U februaru 1948. godine, kada je velik broj ne-komunističkih članova Vlade dao ostavku, Svoboda je ostao u kabinetu. Nakon toga je izabran za poslanika Narodne skupštine, pristupio je Komunističkoj partiji Čehoslovačke i bio član Centralnog komiteta od 1948. do 1949. godine.

Godine 1950, Svoboda je pod pritiskom Staljina, isključen iz službe u Čehoslovačkoj armiji. Posle toga je kratko vreme vršio funkciju potpredsednika vlade i predsednika Državnog komiteta za fizičku kulturu i sport (1950—1951). Uskoro je razrešen svih funkcija i u politički život se vratio tek dolaskom Nikite Hruščova na vlast u SSSR-u.

Od 1954. do 1958. bio je komandant Vojne akademije „Klement Gotvald“ u Pragu. Od 1945. aktivno je radio u prezidijumu Društva čehoslovačko–ruskog prijateljstva.

Od 1948. do 1968. bio je poslanik Narodne skupštine, a od 1948. je član predsedništva Saveza antifašističkih boraca. Takođe je autor knjige „Od Buzuluka do Praga“. Aktivno je radio u Narodnoj skupštini i u Vojnoistorijskom institutu.

U martu 1968. bio je izabran za predsednika Čehoslovačke Socijalističke Republike i na tom položaju ostao do maja 1975, kad je zbog bolesti oslobođen dužnosti. Od avgusta 1968. je član CK KP Čehoslovačke i član njenog Predsedništva. Krajem 1968. i početkom 1969. godine, bio je član Izvršnog komiteta Predsedništva CK KP Čehoslovačke.

Nakon sloma Praškog proleća i invazije zemalja Varšavskog pakta na Čehoslovačku u avgustu 1968. godine, Svoboda je osigurao puštanje čehoslovačkih reformskih političara iz zatočeništva u Moskvi. Međutim, znao je da ne može uveriti Brežnjeva da cehoslovački predstavnici ne potpisuju tajne Moskovske protkole, koji su osigurali sovjetsko vojno prisustvo u Čehoslovačkoj sve do 1991. godine. Ostao je nedirnut u smenjivanju reformskih komunista sa čelnih pozicija u Čehoslovačkoj. Držao se politike podređenosti Sovjetskom Savezu, uveren kako je time nakon Praškog proleća spasao živote hiljada ljudi od „nezamislivih posledica“.

Odlikovanja

Svoboda je bio general armije i nosilac najviših odlikovanja. On je prvi proglašen za heroja Čehoslovačke Socijalističke Republike, 1965. godine. Nosilac je Ordena Klementa Gotvalda za izgradnju socijalističke domovine, dva Ordena Republike, Ordena heroja Sovjetskog Saveza, dva Ordena Lenjina i dva Ordena Suvorova, Ordena Crvene zvezde, jugoslovenskih Ordena narodnog heroja Jugoslavije (1946), Ordena zasluga za narod sa zlatnom zvezdom (1946) i Ordena partizanske zvezde sa zlatnom lentom (1948), kao i mnogih drugih visokih odlikovanja Čehoslovačke i drugih savezničkih država.

Literatura

• Narodni heroji Jugoslavije. „Mladinska knjiga“, Ljubljana 1982. godina.
• Biografija na Ludviksvoboda.cz