Mađarboja
Mađarboja[1] (mađ. Magyarbóly) je selo u Mađarskoj, u južnom delu države. Selo upravo pripada Šikloškom srezu Baranjske županije, sa sedištem u Pečuju.
| Mađarboja mađ. Magyarbóly | |
|---|---|
 Srpska pravoslavna crkva u Mađarboji | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Mađarska |
| Region | Južna prekodunavska regija |
| Županija | Baranja |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — | 945 |
| — gustina | 54,88 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 50′ 25″ S; 18° 29′ 37″ I / 45.8403° S; 18.4937° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Površina | 17,22 km2 |
  Mađarboja Mađarboja na karti Mađarske | |
| Poštanski broj | 7775 |
| Pozivni broj | 72 |
| Veb-sajt | |
| www.magyarboly.hu | |
Mađarboja je jedno od 20-ak naselja u današnjoj Mađarskoj u kojoj i danas postoji živa srpska zajednica.
Prirodne odlike uredi
Naselje Mađarboja se nalazi u južnoj Mađarskoj, u istorijskoj oblasti Baranja. Granica sa Hrvatskom se nalazi neposredno južno od sela. Najbliži veći grad je Šikloš.
Selo je smešteno u središnjoj Baranji i udaljeno je od obodnih reka, Dunava i Drave. Naselje je položeno u ravnici, na približno 100 metara nadmorske visine.
Stanovništvo uredi
Prema podacima iz 2013. godine Mađarboja je imala 945 stanovnika. Poslednjih godina broj stanovnika opada[2]
Pretežno stanovništvo u naselju čine Mađari rimokatoličke veroispovesti (93%), a jedina prisutna manjina su Romi (7%).
Popis 1910. uredi
| Mađarboja[3] | |
|---|---|
| Jezik | Vera |
ukupno: 1.497 Luterani 550 (36,74%) Rimokatolici 544 (36,33%) Pravoslavci 331 (22,11%) Kalvinisti 52 (3,47%) Jevreji 20 (1,33%) - (-%)
| |
Istorija uredi
Srbi su u naselju prisutni još od srednjeg veka, ali je njihov broj posebno narastao posle Velike seobe.
Posle Prvog svetskog rata i podele Baranje na dva dela — danas mađarski (severni, veći) i jugoslovenski (južni, manji), Mađarboja se našla u sasvim drugačijem, nepovoljnijem položaju. Nova granica između Republike Mađarske i Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, našla se uz samo naselje. U sledećim godinama ogromna većina Srba (blizu 300 duša) se iselila u srpske delove novoosnovane Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca[4].
Srbi u Mađarboji uredi
Srbi u selu su danas malobrojni, ali i dalje prisutni. Stara srpska crkva je verovatno građena 1777. godine, od kada potiču i crkvene matrikule.[5] Novi pravoslavni hram je podignut 1814. godine. Ikonostas je oslikao ikonopisac Ilija Dimitrijević između 1870-1873. godine.[6]
Bilo je u Mađarboji 1731. godine 16 pravoslavnih srpskih domova. Zabeležena su prezimena nekih domaćina: Marić, Dmitrov, Stanojev, kao i ime lica Baba, Knez, Stojan iz Šikluša i dr. Kada je mesni paroh ispovedao i pričešćivao parohijane pred Uskrs 1735. godine, po njegov epitrahilj je stavilo glavu 58 vernika. Godine 1796. u naselju je zabeleženo 323 srpske duša, a kroz vek 1890. godine njihov broj je iznosio 316 duša.[7] Mesto je 1867. godine imalo 290 pravoslavnih Srba stanovnika.[8] Boja je sa svojom parohijskom filijalom bila 1885. godine u sastavu Mohačkog izbornog sreza za crkveno-narodni sabor. U Mađarboji je zapisano tada 290 pravoslavaca a u filijali Viljanu još 197 duša.[9]
Pop Eftimije Ratković je bio paroh 1808-1809. godine. Jednu pedagošku knjigu namenjenu učiteljima, nabavili su 1816. godine, Pavel Salmašić učitelj i Jovan Ratković žitelj.[10] Zapisan je 1826. godine kao mesni paroh, pop Mihail Goić. [11]Paroh u Mađarboji bio je polovinom 19. veka pop Evtimije Ratković, koji se javlja kao prenumerant jedne srpske knjige, u društvu sa dvojicom sinova učenika Jovana i Stefana.
Srpska narodna škola postoji tokom 19. veka. Plata osnovna godišnja učiteljska je tada (1867) iznosila 40 f. sa dodacima u naturi - 18 požunskih merova žita, toliko i kukuruza i tri metra drva. Za učitelja je tada u Mađarboji postavljen mladi Branko Vlaškalić. On je završio šest razreda gimnazije u Subotici i Preparandiju u Somboru, gde je te godine i ispit položio.[12] Konkurs za učitelja raspisan je i 1897. godine kada je ponuđena osnovna plata bila 140 f.[13] Učitelj u Mađarboji 1913. godine bio je Vasa Terzić.[14]
U selu i danas stoji srpska pravoslavna crkva, posvećena Svetom jevanđelisti Luki. Crkva je podignuta 1814. godine, a danas je u dobrom stanju i u njoj se povremeno vrše bogosluženja[15].
Reference uredi
- ^ www.poreklo.rs/2014/04/14/optiranje-iseljavanje-srba-u-madjarskoj-1920-1931
- ^ Baranya (Hungary): County, Towns and Villages - Population Statistics in Maps and Charis
- ^ „Jezički i verski sastav stanovništva Kraljevine Ugarske po naseljima, Popis 1910. godine”. Arhivirano iz originala 13. 01. 2018. g. Pristupljeno 08. 04. 2019.
- ^ Optiranje i iseljavanje Srba u Mađarskoj 1920-1931. - Poreklo
- ^ "Nin", specijalni dodatak Dinka Davidova, Beograd 1990. godine
- ^ Srpski institut, internet baza podataka, Budimpešta
- ^ "Srpski sion", Karlovci 1895. godine
- ^ "Glasnik društva srpske slovesnosti", Beograd 1872. godine
- ^ "Zastava", Novi Sad 1885. godine
- ^ Jovan Berić: "Pedagogija i metodika za učitelja", Budim 1816. godine
- ^ "Serbski letopisi", Budim 1826. godine
- ^ "Školski list", sombor 1867. godine
- ^ "Srpski sion", Karlovci 1897. godine
- ^ "Školski glasnik", Novi Sad 1913. godine
- ^ http://www.snnovine.com/2011/45/pdfs/s05.pdf
Izvori uredi
Spoljašnje veze uredi
