Википедија

Mokro Polje

Mokro Polje je naseljeno mjesto u opštini Ervenik, Republika Hrvatska. Jedno je od najvećih sela ove opštine. Geografski pripada oblasti Bukovica u sjevernoj Dalmaciji. Prema preliminarnim podacima sa poslednjeg popisa 2021. godine u mestu je živelo 168 stanovnika.[1]

Mokro Polje
Centar sela
Administrativni podaci
DržavaHrvatska
ŽupanijaŠibensko-kninska
OpštinaErvenik
OblastBukovica
Stanovništvo
 — 2011.Pad 168
Geografske karakteristike
Koordinate44° 04′ 38″ S; 16° 02′ 36″ I / 44.0773498° S; 16.0434397° I / 44.0773498; 16.0434397
Vremenska zonaUTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST)
Aps. visina228 m
Mokro Polje na karti Hrvatske
Mokro Polje
Mokro Polje
Mokro Polje na karti Hrvatske
Mokro Polje na karti Šibensko-kninske županije
Mokro Polje
Mokro Polje
Mokro Polje na karti Šibensko-kninske županije
Ostali podaci
Poštanski broj22307 Mokro Polje
Pozivni broj+385 22

Geografija uredi

Mokro Polje je smješteno u podnožju planine Kom dvadesetak kilometara jugozapadno od Knina, na putu ka Obrovcu, Velebitu i Zadru. Prostire se od Prevjesa na sjeveru pa do Ivoševaca na jugozapadu i Ervenika na sjeverozapadu, sa istočne strane graniči sa selom Pađene, a sa južne strane sa selom Radučić. Prostire se na 50 km². Kroz Mokro Polje, od Prevjesa ka Erveniku, protiče rijeka Zrmanja.

Crkva Svetog Luke uredi

 
Crkva Svetog Luke u Mokrom Polju.

Crkva posvećena Svetom jevanjđelisti Luki u Mokrom Polju, podignuta je 1537. godine. U tom periodu su bile podignute mnoge nove pravoslavne crkve, pa se u ljetopisu pravoslavne crkve pominje da su od 1524. do 1537. godine bile otvorene crkve u Biljanima, Ostrovici, Karinu, Đevrskama, Kistanjama, Biovičinom selu, Radučiću i Žagroviću i da se od toga vremena počeo bujnije razvijati crkveni život i pravoslavna vijerska svijest u Dalmaciji.[2] Crkva je izvedena kao građevina sa pravougaonim, prelomljenim svodom, presvedenim naosom, polukružnom aspidom na istoku i naknadno 1834. godine prizidanim zvonikom na preslicu. Ikonostas je noviji sa ikonama na platnu i srpskim svetiteljima na njima. Tu je nađeno Mokropoljsko jevanđelje, ćirilični rukopis iz XIII vijeka.[3] Jevanđelje, koje predstavlja jedno od najstarijih pisanih dela Srba u Dalmaciji i značajan spomenik slovenske pismenosti, je dugo čuvano u hramu.[4] U Drugom svjetskom ratu sačuvao ga je tutor Babić Đuro, a sada se nalazi u manastiru Krka.[5]

Kroz istoriju crkva je sačuvala prvobitan izgled unutrašnjosti sve do 1. juna 1999. godine kada je podmetnut požar u kojem je cijela unutrašnjost izgorjela. U Crkvi Svetog Luke na tavanu se nalazilo i treće rezervno zvono koje je ukradeno 1996. godine. Obnova hrama je započeta 2002. godine i još je u toku.

Istorija uredi

Do teritorijalne reorganizacije u Hrvatskoj naselje se nalazilo u sastavu bivše velike opštine Knin. Tokom rata u bivšoj Jugoslaviji (1991–1995), Mokro Polje je bilo u sastavu Republike Srpske Krajine. Nakon agresije na RSK tj. vojne operacije Oluja, selo je reintegrisano u ustavno-pravni poredak Republike Hrvatske. U operaciji Oluja, u selu je zapaljen veliki broj kuća, pobijena stoka i prema rečima živih svedoka, između 6. i 10. avgusta 1995. ubijeno je 15 ljudi.[a][b]

Spomenik palim borcima i žrtvama fašizma uredi

Spomenik je sagrađen 1952. godine u čast palim borcima i žrtvama fašizma, miniran je i srušen 1996. godine. Na spomeniku je bilo ukupno 117 imena palih boraca i žrtava fašizma, za vreme Drugog svjetskog rata.

Stanovništvo uredi

Podaci iz 1763. godine govore da je u Mokrom Polju živjelo 1.837 stanovnika, broj se konstantno povećavao do Drugog svjetskog rata, kada je selo brojalo 3.600 stanovnika. Što zbog velikih stradanja i migracija stanovništva nakon Drugog svjetskog rata broj stanovnika se konstantno smanjivao i 1989. godine broj stanovnika je pao na 803 ljudi. Početkom rata 1991. godine Mokro Polje broji oko 1.200 stanovnika što su pored ljudi popisanih 1989. godine činili i prognani Mokropoljci iz drugih gradova.

Prema popisu iz 1991. godine, Mokro Polje je imalo 803 stanovnika: 801 Srbina, nijedan Hrvat i 2 ostala, nepoznata i neopredeljena. Prema popisu stanovništva iz 2001. godine, Mokro Polje je imalo 211 stanovnika.[12] Mokro Polje je prema popisu stanovništva iz 2011. godine imalo 227 stanovnika.[13]

Nacionalnost[14] 1991. 1981. 1971. 1961.
Srbi 801 1.054 1.330 1.713
Jugosloveni 51 18
Hrvati 2 1 3
Makedonci 1
ostali i nepoznato 2 12 3 2
Ukupno 803 1.119 1.355 1.718
Demografija[14]
Godina Stanovnika
1961. 1.718
1971. 1.355
1981. 1.119
1991. 803
2001. 211
2011. 227

Popis 1991. uredi

Na popisu stanovništva 1991. godine, naseljeno mesto Mokro Polje je imalo 803 stanovnika, sledećeg nacionalnog sastava:

Popis 1991.‍
Srbi
  
 801 99,75%
neopredeljeni
  
 1 0,12%
nepoznato
  
 1 0,12%
ukupno: 803

Prezimena uredi

Prezimena u Mokrom Polju su:

  • Atlija — Pravoslavci, slave Sv. Nikolu
  • Babić — Pravoslavci, slave Sv. Jovana
  • Bajić — Pravoslavci, slave Sv. Jovana
  • Batos — Pravoslavci, slave Sv. Jovana
  • Bjedov — Pravoslavci, slave Đurđevdan
  • Boltić — Pravoslavci, slave Sv. Nikolu
  • Vagić — Pravoslavci, slave Sv. Luku
  • Vejnović — Pravoslavci, slave Sv. Vasilija
  • Vukmirica — Pravoslavci, slave Sv. Luku
  • Gambiroža — Pravoslavci, slave Sv. Nikolu
  • Demir — Pravoslavci, slave Sv. Jovana
  • Đurđević — Pravoslavci, slave Đurđevdan
  • Japundžić — Pravoslavci, slave Sv. Nikolu
  • Kanazir — Pravoslavci, slave Sv. Luku
  • Kostić — Pravoslavci, slave Sv. Luku
  • Martić — Pravoslavci, slave Đurđevdan
  • Muždalo — Pravoslavci, slave Sv. Luku
  • Opačić — Pravoslavci, slave Sv. Luku
  • Pavić — Pravoslavci, slave Sv. Luku
  • Popović — Pravoslavci, slave Sv. Luku
  • Rašetić — Pravoslavci, slave Sv. Nikolu
  • Seović — Pravoslavci, slave Sv. Nikolu
  • Sučević — Pravoslavci, slave Sv. Luku
  • Trivić — Pravoslavci, slave Sv. Luku

Fotogalerija uredi

  •  
    Most na Zrmanji
  •  
    Zrmanja kod Bjedova
  •  
    Slapovi Zrmanje
  •  
    Crkva
  •  
    Kula Kegljevića
  •  
    Ambulanta
  •  
    Srušeni spomenik
  •  
    Centar sela
  •  
    Skretanje za Mokro Polje iz Pađena

Napomene uredi

  1. ^ Ilija Babić, jedini preostali stanovnik iz zaseoka Babići je beležio podatke o žrtvama. Po njegovoj evidenciji, 11 stanovnika je ubijeno iz sela i 4 izbeglice iz drugih mesta koje su se sklonile u selo. Tvrdi da ima podatke o svim žrtvama i da su sahranjene na groblju u Kninu, pod oznakom NN. U istom izvoru se pominje ubistvo teško pokretne Ružice Babić, ubijene 6. avgusta 1995.[6] Još neki izvori pominju identifikaciju tela žrtava sahranjenih na Kninskom groblju: Stana i Mirko Popović ubijeni 7. avgusta 1995, i Sava Babić ubijena kasnije, oko 28. avgusta 1995.[7], Sušić Stevan[8][9], Seović Rade[10]
  2. ^ Prema nekim izvorima poginulih i nestalih iz Mokrog Polja je bilo 20.[11]

Reference uredi

  1. ^ „Prvi rezultati popisa 2021. godine”. popis2021.hr. Arhivirano iz originala 14. 1. 2022. g. Pristupljeno 17. 1. 2022. 
  2. ^ Nikodim Milaš (1989). Pravoslavna Dalmacija : istorijski pregled (na jeziku: (jezik: srpski)). Beograd: Sfairos. ISBN 978-86-81277-26-3. 
  3. ^ Budimir, Milojko (2002). Perić, Danko, ur. Kninska krajina 1 (na jeziku: (jezik: srpski)). Beograd: Srpsko kulturno društvo „Zora“ Knin-Beograd. ISBN 978-86-83809-07-3. 
  4. ^ „Parohija Pađeni, Mokro Polje” (na jeziku: (jezik: srpski)). Eparhija Dalmatinska. Pristupljeno 6. 9. 2010. 
  5. ^ Vanja Štrbac. „Biser pravoslavlja u Dalmaciji” (na jeziku: (jezik: srpski)). Glas Srpske. Arhivirano iz originala 30. 04. 2009. g. Pristupljeno 6. 9. 2010. 
  6. ^ Mirovna akademija: „Knin“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (5. mart 2016), Barbara Matejčić, avgust 2011, pristupljeno 14.4.2013.
  7. ^ Veritas Bilten br.: „Izjava Ilije Babića“, str. 8, avgust 2001, pristupljeno 14.4.2013.
  8. ^ Veritas Bilten br.39: Poginuli i nestali, str. 6, jun 2012, pristupljeno 14.4.2013.
  9. ^ Veritas Bilten br.41: [1] str. 7, avgust 2012, pristupljeno 14.4.2013.
  10. ^ Veritas Bilten br.95: Identifikacije, str. 6, 22.2.2006, pristupljeno 14.4.2013.
  11. ^ Vaseljenska TV: „Oluja: Etničko čišćenje – ozakonjeni zločin stoleća (I deo)“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (5. mart 2016), Svetozar Livada, 6. januar 2013, pristupljeno 14.4.2013.
  12. ^ Popis stanovništva 2001., Pristupljeno 13. 4. 2013.
  13. ^ „Popis stanovništva 2011.”. Državni zavod za statistiku RH. 2011. Pristupljeno 14. 4. 2013. 
  14. ^ a b Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.

Literatura uredi

  • Milaš, Nikodim (1989). Pravoslavna Dalmacija : istorijski pregled (na jeziku: (jezik: srpski)). Beograd: Sfairos. ISBN 978-86-81277-26-3. 
  • Budimir, Milojko (2002). Perić, Danko, ur. Kninska krajina 1 (na jeziku: (jezik: srpski)). Beograd: Srpsko kulturno društvo „Zora“ Knin-Beograd. ISBN 978-86-83809-07-3. 
  • Gelo, Jakov (1998). Narodnosni i vjerski sastav stanovništva Hrvatske, 1880-1991: po naseljima. Zagreb: Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske. ISBN 978-953-6667-07-9. 

Spoljašnje veze uredi

 
Mokro Polje na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Мокро_Поље&oldid=26943154”