Nacionalni park Velika Fatra
Nacionalni park Velika Fatra (slč. Národný park Veľká Fatra) je nacionalni park u Slovačkoj. Veći deo njegove teritorije nalazi se u južnom delu Žilinskog kraja , a manji deo u severnom delu Banskobistričkog kraja. Nacionalni park i njegova okolna područja obuhvataju veći deo masiva Velika Fatra (slč. Veľká Fatra) koji pripada zapadnim Karpatima.
| Nacionalni park Velika Fatra Národný park Veľká Fatra | |
|---|---|
IUCN kategorija II (nacionalni park) | |
_-_southern_side.jpg) Planina Rakitov, Velike Fatre | |
  | |
| Mjesto |  Slovačka |
| Koordinate | 49° 4′ 5.22″ N 19° 11′ 16.56″ E / 49.0681167° S; 19.1879333° I |
| Površina | 40.371,34 ha |
| Osnovano | 1. april 2002. |
| Upravljačko tijelo | Správa Národného parku Veľká Fatra (Uprava Nacionalnog parka Velika Fatra) |
Odlike
urediNacionalni park je proglašen 1. aprila 2002. godine kao nadogradnja Zaštićenog predela (slč. Chránená krajinná oblasť Veľká Fatra) sa istim imenom koje je zaštićeno 1972. radi očuvanja planinskog venca sa visokim procentom dobro očuvane Karpatske šume u kojoj preovlađuje Evropska bukva, kojom je pokriveno 90% površine u kombinaciji sa pašnjacima koji datiraju iz 15-17. veka, i perioda tzv. Vlaške kolonizacije. Na nekim mestima javljaju se i reliktne šume Belog bora i dolina Harmanjec je značajna jer je područje sa najvećim brojem stabala Evropske tise u centralnoj i verovatno celoj Evropi.
Nacionalni park „Velika Fatra“ je takođe važan rezervoar slatke vode zahvaljujući visokim padavinama i niskim isparavanjem u toj oblasti. Zemljište na kome leži park ima granitnu osnovu koja izbija na površinu samo na nekim mestima, češća su područja argilošista, koja stvaraju blage grebene i vrhove, kao što je Hôlna Fatra, kao i stene krečnjaka i dolomita, koje stvaraju grub i slikovit teren koji se zove Bralná Fatra. Tu su i mnoge kraške oblasti, odnosno pećine, od kojih je samo Harmanječka pećina otvorena za javnost.
Razno kamenje i tipovi zemljišta, raznovrsni biomi sa prostranim livadama i pašnjacima, oštrim liticama i dubokim dolinama obezbeđuju izuzetno bogate vrste flore i faune. Sve vrste velikih mesojeda srednje Evrope ovde žive u izobilju: mrki medved, sivi vuk i evroazijski ris.
Područje je popularno među turistima, jer se oko Nacionalnog parka nalazi nekoliko odmarališta. U blizini parka se nalazi i selo Vlkolinec sa dobro očuvanim brvnarama izgrađenim na tradicionalan način, koje se nalazi na Uneskovoj listi svetske baštine.
Lista zaštićenih predela u okviru Nacionalnog parka
urediAs of February 2007, there were following small protected areas within the NP Veľká Fatra and its buffer zone:
| Naziv | Osnovan | Površina |
|---|---|---|
| Prirodni rezervat prirode | ||
| Borišov | 1981 | 430 ha (1.063 acres) |
| Čierny kameň | 1964 | 34 ha (84 acres) |
| Harmanecká tisina | 1949 | 20 ha (49 acres) |
| Jánošíkova kolkáreň | 1964 | 243 ha (600 acres) |
| Kornietová | 1973 | 84 ha (208 acres) |
| Kundračka | 1973 | 115 ha (284 acres) |
| Lysec | 1984 | 70 ha (173 acres) |
| Madačov | 1984 | 331 ha (818 acres) |
| Padva | 1972 | 325 ha (803 acres) |
| Rakšianske rašelinisko | 1984 | 6 ha (15 acres) |
| Rumbáre | 1973 | 52 ha (128 acres) |
| Skalná Alpa | 1964 | 525 ha (1.297 acres) |
| Suchý vrch | 1988 | 71 ha (175 acres) |
| Tlstá | 1981 | 3.066 ha (7.576 acres) |
| Veľká Skalná | 1988 | 645 ha (1.594 acres) |
| Rezervat prirode | ||
| Biela Skala | 1993 | 185 ha (457 acres) |
| Harmanecký Hlboký jarok | 1998 | 53,33 ha (131,78 acres) |
| Katova skala | 1982 | 47 ha (116 acres) |
| Korbeľka | 1973 | 86 ha (213 acres) |
| Rojkovské rašelinisko | 1950 | 3 ha (7 acres) |
| Spomenik prirode | ||
| Perlová jaskyňa | 2001 | 450 m (1.480 ft) |
| Dogerské skaly | 1952 | 0,2 ha (0,5 acres) |
| Hradené jazero Blatné | 1990 | 4 ha (10 acres) |
| Jazierske travertíny | 1952 | 2 ha (5 acres) |
| Krkavá skala | 1952 | 0,3 ha (0,7 acres) |
| Majerova skala | 1992 | 9 ha (22 acres) |
| Matejkovský kamenný prúd | 1986 | 9 ha (22 acres) |
| Prielom Teplého potoka | 1984 | 21 ha (52 acres) |
| Rojkovská travertínová kopa | 1971 | 0,1 ha (0,2 acres) |
| Travertínové terasy Bukovinka | 1980 | 2 ha (5 acres) |
| Vlčia skala | 1952 | 1 ha (2 acres) |
| Zaštićeni areal | ||
| Dekretov porast | 1999 | 6 ha (15 acres) |
| Háj pred dolinou Teplô | 1975 | 0,2 ha (0 acres) |
| Krásno | 1997 | 125 ha (309 acres) |
| Mošovské aleje | 1969 | 272,92 ha (674,4 acres) |
| Revúca | 2002 | 39 ha (96 acres) |
Literatura
uredi- Brandos, Otakar (2004). Veľká Fatra, Šípska Fatra. Ostrava: SKY. ISBN 978-80-86774-02-2.
- VKÚ Harmanec (2003). Veľká Fatra. Edícia turistických máp 1:50000. Harmanec: VKÚ. ISBN 978-80-8042-044-4.
- „Veľká Fatra”. Pristupljeno 23. 10. 2015.
- „Štátny zoznam osobitne chranených častí prírody SR”. Arhivirano iz originala 18. 5. 2007. g. Pristupljeno 23. 10. 2015.