Obren Ivković
Obren Ivković (Donji Drežanj, kod Nevesinja, 19. decembar 1911 – Donji Drežanj, kod Nevesinja, 17. jun 1972), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
| obren ivković | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Obren Ivković | |||||||
| Lični podaci | |||||||
| Datum rođenja | 19. decembar 1911. | ||||||
| Mesto rođenja | Donji Drežanj, kod Nevesinja, Austrougarska | ||||||
| Datum smrti | 17. jun 1972. (60 god.) | ||||||
| Mesto smrti | Donji Drežanj, kod Nevesinja, SR Bosna i Hercegovina SFR Jugoslavija | ||||||
| Profesija | vojno lice | ||||||
| Delovanje | |||||||
| Član KPJ od | 1942. | ||||||
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | ||||||
| Služba | Jugoslovenska vojska NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska narodna armija do 1959. | ||||||
| Čin | pukovnik | ||||||
| Heroj | |||||||
| Narodni heroj od | 24. jula 1953. | ||||||
| Odlikovanja |
| ||||||
Biografija uredi
Rođen je 19. decembra 1911. godine u selu Donji Drežanj, kod Nevesinja. Poticao je iz siromašne seljačke porodice i nije mogao da se školuje, pa je upisao Pešadijsku podoficirsku školu u Zagrebu.[1]
Kao podoficir Jugoslovenske vojske, najviše je službovao u Trebinju, gde je počeo da se druži sa nekim članovima Komunističke partije i preko njih se upoznao sa idejama revolucionarnog radničkog pokreta i tada ilegalne Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Pred početak rata je postao simpatizer KPJ.[1]
Aprilski rat, 1941. godine ga je zatekao u Crnoj Gori, na položajima prema Albaniji. Posle kapitulacije Jugoslovenske vojske, izbegao je zarobljavanje i vratio se u rodno selo. Odmah je počeo da politički deluje i da seljacima, koji su bili ogorčeni zbog brze kapitulacije i propasti zemlje, objašnjava uzroke aprilske katastrofe i da ih upoznaje sa stavovima komunista o ratu i izdaji zemlje. Ubrzo je postao ličnost oko koje su se okupljali meštani, očekujući spas u vreme otvorenih ustaških pretnji da će istrebiti Srbe u Hercegovini. Po njegovim savetima, seljaci su sklanjali i skrivali oružje od Italijana i ustaša i pripremali se za otpor.[1]
Kada su ustaše, 3. juna 1941, pošle u selo Drežanj u nameri da ubijaju i pljačkaju njegove žitelje, Obren je sa grupom meštana organizovao i pružio otpor ustašama. Ovaj primer potom su sledila i ostala sela u nevesinjskom srezu, a zatim i u celoj istočnoj Hercegovini. Nakon čega je tokom juna 1941. godine došlo do otvorenog ustanka u Hercegovini. Obren je bio jedan od organizatora i rukovodilaca oružane borbe u nevesinjskom srezu.[1]
U prvim borbama pokazao je organizatorske i vojničke sposobnosti. Posle niza poraza, neprijatelj je tražio pregovore, jer se ustanak vojnički nije mogao slomiti. U tim pregovorima, učestvovao je i Obren. Iako je iza sebe imao malobrojne i slabo naoružane ustanike, on je otvoreno tražio uslove – uklanjanje ustaške vlasti iz nevesinjskog sreza i izvođenje pred sud ustaša, koji su učestvovali u zločinima.[1]
Od jula 1941. godine, povezao sa članovima Okružnog komiteta KPJ za Hercegovinu i sa njima radio na organizovanju partizanskih jedinica i organizovanju oružane borbe u nevesinjskom srezu. Kada je septembra 1941. godine bio formiran Prvi partizanski bataljon “Nevesinjska puška” postavljen je za zamenika komandanta bataljona. Zbog svoje popularnosti, koju je imao među narodom nevesinjog sreza znatno je uticao na to da se mnogi borci i seljaci opredele za Narodnooslobodilački pokret (NOP), a od kraja 1941. je aktivno radio na razbijanju četničke propaganda protiv NOP-a.[1]
Zbog svoje aktivnosti i zasluga tokom ustanka, kao i privrženosti Narodnooslobodilačkom pokretu, sredinom decembra 1941. godine je bio primljen je u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Od aprila 1942. godine je bio komandant Petog udarnog bataljona Severnohercegovačkog partizanskog odreda. U proleće 1942, izvesno vreme se nalazio na dužnosti zamenika komandanta Štaba NOP odreda severne Hercegovine.
Njegov bataljon je marta 1942. godine je u nekoliko sukoba potukao Italijane u severoistočnoj Hercegovini. Potom se sredinom juna istakao u borbama protiv četnika. Posebno se istakao u borbama sa četnicima na Gatu, kada je njegov bataljon omogućio povlačenje partizanskih snaga u pravcu Sutjeske.
Prilikom pohoda glavnine partizanskih snaga sa Centralnom bolnicom u zapadnu Bosnu, juna 1942. godine, njegov bataljon je na planini Treskavici na juriš zauzeo vrhove planine, odbacio neprijatelja i time omogućio nesmetan prolazak boraca i ranjenika. Kada je 10. avgusta 1942. godine formirana Deseta hercegovačka udarna brigada, njegov bataljon je uključen u njen sastav, a on je postavljen za komandanta Drugog bataljona.[1]
Sa Desetom hercegovačkom brigadom, je učestvovao u brojnim borbama u centralnoj i zapadnoj Bosni – oko Prozora, Kupresa i dr. Kao već iskusan borac i rukovodilac, februara 1943. godine je bio postavljen za zamenika komandanta Prve dalmatinske udarne brigade. Sa Prvom dalmatinskom brigadom je učestvovao u teškim borbama tokom Čertvrte neprijateljske ofanzive, na Neretvi i tokom Pete neprijateljske ofanzive, na Sutjesci. Posle teških borbi na Sutjesci, sa grupom boraca i članova Vrhovnog štaba uspeo je da se probije u Hercegovinu i stupi u Desetu hercegovačku brigade, gde je ponovo bio komandant Drugog bataljona.[1]
Septembra 1943. godine postao je komandant Druge grupe udarnih bataljona Hercegovine, a formiranjem 29. hercecegovačke udarne divizije novembra 1943. postao je komandant Jedanaeste hercegovačke udarne brigade. Sa ovom brigadom, učestvovao je u borbama protiv Nemaca, četnika i ustaša u Hercegovini i Crnoj Gori. U napadu na Bileću, sredinom novembra 1943. godine, bio je teško ranjen u obe noge, pa se dugo lečio u partizanskim bolnicama.[1]
Posle izlaska iz bolnice, radio je u Komandi područja 29. hercegovačke divizije u Gacku, a pred kraj rata je bio načelnik Štaba Bosanskohercegovačke divizije Korpusa narodne odbrane Jugoslavija (KNOJ).
Posle oslobođenja Jugoslavije, nalazio se na dužnosti načelnika Trećeg odeljenja Korpusa narodne odbrane u Beogradu, sve do 1947. godine. Potom je završio Vojnu akademiju u Beogradu i postao načelnik Trećeg odeljenja Sedme armije u Sarajevu. Potom se do 1959. godine nalazio na funkciji pomoćnika komandanta područja u Banjaluci, kada je u činu pukovnika otišao u penziju.[2]
Svoje penzionerske dane provodio je u Beogradu i svom rodnom kraju, za koji je izuzetno bio vezan. Iznenada je umro 17. juna 1972. godine u svom rodnom selu Donji Drežanj, gde je i sahranjen.[1][3]
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden bratstva i jedinstva prvog reda, Orden partizanske zvezde drugog reda, Orden za hrabrost i dr.[4] Ordenom narodnog heroja odlikovan je 24. jula 1953. godine.[1][3]
Reference uredi
Literatura uredi
- Ko je ko u Jugoslaviji. Beograd. 1958.
- Ko je ko u Jugoslaviji. Beograd. 1971.
- Vojna enciklopedija tom V. Beograd. 1973.
- Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982.