Pavle Popović (sovjetnik)
Pavle Popović (Vranić, sredina 18. veka — Vranić, 8. (20.) decembar[a] 1816)[1] bio ratnik i diplomata, učesnik u Prvom i Drugom srpskom ustanku, član Praviteljstvujušćeg sovjeta srpskog i član Narodne kancelarije u Beogradu.[2]
Pavle Popović | |
|---|---|
| Mesto rođenja | Vranić , Osmansko carstvo, danas Srbija |
| Datum smrti | 8. decembar 1816. |
| Mesto smrti | Vranić , Osmansko carstvo, danas Srbija |
Porodica Popovića uredi
Porodica Popovića pripadala je starim srpskim svešteničkim porodicama. Starinom je bila iz Crne Gore , a početkom 18. veka preselila se u Gružu. U Gruži su se uključili u politički rad Austrije na pripremanju Srba za ustanak protiv turaka. Kada su Turci otkrili da se sprema pobuna, Popovići su morali da se sklone od krvave osvete. Sa još nekim familijama pošli su ka popu Nikoli Radmanoviću.[3] Sredinom 18. veka u Vranić su došli Todor i Milica Popović, sa četiri sina i sinovcem. Njihovi sinovi Dimitrije i Atanasije su bili sveštenici, a Jovan, zvani Joka, bio je starešina zadruge Popovića. Pavle je bio uprav „rođen“ za narodne poslove, kako je rekao Petar Jokić Milanu Đ. Milićeviću: „Vojnik i savetnik kako valja“.
Ustanički i politički život uredi
Posle Kočine krajine, on je u Vraniću izabran za kneza. Sve do Prvog srpskog ustanka vodio je borbe protiv Turaka, iako je bio prijatelj sa Aganlijom. Izbegao je Seču knezova 1804. godine zahvaljujući tom prijateljstvu i tom prilikom je spasao svoje prijatelje Janka Katića, Simu Markovića, Milisava Čamdžiju i druge.[4]
Godine 1805. na Skupštini u Velikom Borku izabran je za člana Sinoda, kao predstavnik Beogradske nahije. Kao retko pismen Srbin, tog doba, odlikuje se diplomatskim sposobnostima. Za vreme Karađorđa, postaje član Narodnog suda, a za vreme Miloša, u jednom periodu, je bio šef narodne kancelarije.[5]
Pred kraj ustanka došao je u sukob sa Karađorđem, a kada se uverio da je ovaj napustio Srbiju, i on sa svojom porodicom prelazi u Srem 1813. godine. Kada je čuo da je počeo Drugi srpski ustanak 1815. godine, vratio se u Vranić i nastavio borbu protiv Turaka. Bio je jedan od posrednika između Turaka i kneza Miloša. Zbog rane pod plećkom, koju nikako nije mogao da zaleči, vratio se u Vranić. Pre smrti spasao je svoga kuma Simu Markovića, uz pomoć tadašnjeg vranićkog kneza Pavla Marinkovića, od osvete kneza Miloša.
Smrt uredi
Umro je u Vraniću, 8. (20.) decembra 1816. godine, sahranjen je u crkvenoj porti, a na njegovom grobu piše: „Vrsni Srbin, borac za oslobođenje naroda i otečestva svog za vreme ustanka Karađorđa i kneza Miloša 1804. i 1815, odlikovani član Prvog narodnog suda, Pavle Popović."[5][1]
-
Groblje u porti Crkve sv. Ilije u Vraniću, na kome se nalazi grob Pavla Popovića -
Nadgrobna ploča na grobu Pavla Popovića -
Memorijalna tabla na zidu crkve brvnare u crkvenoj porti u Vraniću
Napomene uredi
- ^ po starom kalendaru
Reference uredi
- ^ a b Milićević 1888, str. 567-570
- ^ „212 GODINA OD FORMIRANjA PRVA SRPSKE VLADE U VELIKOM BORKU”. zvanična prezentacija. Gradska opština Barajevo. Arhivirano iz originala 21. 05. 2018. g. Pristupljeno 20. 5. 2018.
- ^ Vasiljević, Radmila (2017). Pavle Popović iz Vranića i vojnik i sovjetnik kako valja. Beograd: "FABULA NOSTRA" Beograd. str. 5. ISBN 978-86-80762-06-7.
- ^ Zlatković 2010, str. 345-368
- ^ a b „Upoznajte Barajevo”. Zvanična prezentacija. Centar za kulturu Barajevo. Pristupljeno 20. 5. 2018.
Literatura uredi
- Milićević, Milan Đ. (1888). Pomenik znamenitih ljudi u srpskog naroda novijego doba. Beograd: U Srpskoj kraljevoj štampariji. Pristupljeno 20. 5. 2018.
- Zlatković, Branko (2010). „Dahija Aganlija u tradicijskom pamćenju”. „Folklor – Poetika – Književna periodika: zbornik radova posvećen Miodragu Matickom. Beograd: Institut za književnost i umetnost: 345-368. Arhivirano iz originala 21. 05. 2018. g. Pristupljeno 20. 5. 2018.
Spoljašnje veze uredi
- „1804: Ostružnička skupština”. Čegarski marš. 20. 12. 2017. Arhivirano iz originala 23. 12. 2018. g. Pristupljeno 20. 5. 2018.
- „Danas je 205 godina od uspostavljanja prve srpske vlade”. Politika. 27. 8. 2010. Pristupljeno 20. 5. 2018.
- „Istorija”. Zvanična prezentacija. Gradska opština Barajevo. Arhivirano iz originala 21. 05. 2018. g. Pristupljeno 20. 5. 2018.
