Primorsk (Lenjingradska oblast)
Primorsk (rus. Приморск), do 1948. Kojvisto (rus. Ко́йвисто; fin. Koivisto; šved. Björkö) grad je na severozapadu evropskog dela Ruske Federacije. Nalazi se u severozapadnom delu Lenjingradske oblasti, na području Viborškog rejona.
| Primorsk Приморск, Koivisto, Björkö | |
|---|---|
 Luteranska crkva sv. Marije Magdalene | |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Rusija |
| Federalni okrug | Severozapadni |
| Oblast |  Lenjingradska oblast |
| Rejon | Viborški rejon |
| Osnovan | prvi pomen 1268. |
| Status grada | 1940. |
| Stara imena | Berjozovsko (do 1323) Bjerke (do 1709) Kojvisto (do 1948) |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2015. | 5.791 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 60° 22′ 00″ S; 28° 37′ 00″ I / 60.366667° S; 28.616667° I |
| Vremenska zona | UTC+3 |
| Aps. visina | 5 m |
.svg)  Primorsk Primorsk na karti Rusije | |
 Primorsk Primorsk na karti Lenjingradske oblasti | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 188910 |
| Pozivni broj | (+7) 81378 |
| Registarska oznaka | 47 |
| OKATO kod | 41 215 508 |
| OKTMO kod | 41 615 108 001 |
Prema procenama nacionalne statističke službe za 2015. u gradu je živelo 5.791 stanovnika.
Luka u Primorsku je jedan od najvažnijih lučkih centara na celom severozapadu Rusije, i preko nje se ka ostatku Evrope izvoze značajne količine nafte i naftnih prerađevina.
Geografija uredi
Grad Primorsk nalazi se na na obali Finskog zaliva, na jugozapadu Karelijske prevlake (Viborški rejon). Južno od grada nalaze se Berjozovska ostrva, arhipelag od 16 ostrva koja se nalaze na listi zaštićenih ornitoloških područja. Ostrva su od grada odvojena uskim Bjerkesundskim moreuzom.
Grad se nalazi na oko 137 kilometara zapadno od Sankt Peterburga, odnosno na oko 45 kilometara severno od rejonskog centra Viborga. Kroz grad prolazi železnica na relaciji Sankt Peterburg–Viborg.
Istorija uredi
Današnji grad se u pisanim izvorima prvi put pominje 1268. godine u dokumentu kojim su hanzeatski trgovci sa Gotlanda tražili od vladara Novgorodske Republike siguran prolaz Nevom ka unutrašnjosti. U tom dokumentu pominje se kao „naselje okruženo brezovom šumom” ili Berjozovsko (rus. Берёзовское; šved. Björkö). Već 1293. Šveđani su tokom Trećeg švedskog krstaškog pohoda na Kareliju zauzeli celo to područje i sve do 1709. naselje je bilo poznato pod švedskim imenom Bjerke.
U granice jedinstvene ruske države ulazi 1719. (zajedno sa Viborgom) nakon velikih osvajačkih pohoda Petra Velikog na zapadu zemlje, i postaje delom Sanktpeterburške gubernije. Iste godine na ostrvu Veliki Berjozov postavljena je granična karaula. Ništatskim mirom iz 1721. godine okončan je Veliki severni rat, a Švedska je trajno izgubila svoje dotadašnje teritorije na Karelijskoj prevlaci.
U periodu između 1920. i 1940. naselje se nalazilo u sastavu nezavisne države Finske i u tom periodu bilo je poznato pod imenom Kojvisto (fin. Koivisto). Po okončanju Finskog rata, a shodno odredbama Moskovskog mirovnog ugovora, Kojvisto 1940. ulazi u sastav Sovjetskog Saveza, a iste godine mu je dodeljen zvanični administrativni status grada. Grad je privremeno, tokom Drugog svetskog rata (od 2. septembra 1941. do 18. juna 1944) bio pod okupacijom finske vojske.
Sadašnje ime nosi od 1. oktobra 1948. godine, kada je donesen zakon o rusifikaciji toponima na području koje je nekada pripadalo Finskoj.
Tokom 20. veka Primorsk se profilisao kao spoljna luka grada Viborga.
Demografija uredi
Prema podacima sa popisa stanovništva 2010. u gradu je živelo 6.119 stanovnika, dok je prema procenama nacionalne statističke službe za 2015. grad imao 5.791 stanovnika.[1]
| 1939. | 1959. | 1970. | 1979. | 1989. | 2002. | 2010. | 2015. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2.257 | 3.897 | 5.521 | 6.258 | 6.637[2] | 5.332[3] | 6.119[4] | 5.791 |
Primorska luka uredi
Tokom osamdesetih godina prošlog veka najveći deo teretnog saobraćaja Sovjetskog Saveza na Baltiku odvijao se preko luka koje su se nalazile u nekadašnjim baltičkim sovjetskim republikama. Tek 4 od ukupno 9 lučkih centara nalazili su se na teritoriji današnje Rusije (Kalinjingrad, Viborg, Visock i Lenjingrad). Kako je nakon raspada Sovjetskog Saveza Rusija izgubila mogućnost transporta roba preko luka u Estoniji, Letoniji i Litvaniji, ruska vlada je 1993. godine donela odluku o gradnji 4 nova lučka centra na teritoriji Lenjingradske oblasti. Grad Primorsk je odabran kao mesto buduće specijalizovane luke za transport nafte i naftnih prerađevina.
Gradnja luke Primorsk započela je 2000. godine, a već u decembru naredne godine upotrebnu dozvolu su dobila prva dva veza u luci. Još dva veza sagrađena su tokom 2004, odnosno 2006. godine kada je i Baltički naftovod (građen od 1997. godine), kojim je sirova nafta dopremana do luke, dostigao svoj maksimalni kapacitet.
Luka se nalazi na oko 5 kilometara jugoistočno od središta grada Primorska. Kopneni deo luke obuhvata površinu od 2,5 km², dok lučka akvatorija obuhvata 32,3 km². Na dokove primorske luke mogu da pristaju tankeri maksimalne tonaže do 150.000 tona, dužine do 307 m, odnosno širine do 55 m, i sa gazom od čak 15,5 m.[5][6]
U okviru luke nalazi se 18 tankova za naftu kapaciteta do 50.000 tona nafte, te nekoliko tankova koji se koriste u slučajevima havarija na tankerima.[7]
Godine 2009. kroz ovu luku je transportovano oko 79,1 miliona tona naftnih proizvoda.[8]
Gradske znamenitosti uredi
Arhitektonski najupečatljiviji deo Primorska je nekadašnja luteranska crkva posvećena Mariji Magdaleni građena u periodu 1902–1904. u stilu neogotike sa elementima moderne. Ckvu je projektovao finski arhitekt Josef Stenbek.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Leningradskaя oblastь. Ocenka čislennosti postoяnnogo naseleniя na 1 яnvarя 2009-2015 gg.”. Arhivirano iz originala 05. 03. 2016. g. Pristupljeno 04. 10. 2015.
- ^ „Vsesoюznaя perepisь naseleniя 1989 g. Čislennostь naličnogo naseleniя soюznыh i avtonomnыh respublik, avtonomnыh oblasteй i okrugov, kraёv, oblasteй, raйonov, gorodskih poseleniй i sёl-raйcentrov.”. Vsesoюznaя perepisь naseleniя 1989 goda (na jeziku: ruski). Demoscope Weekly. 1989. Pristupljeno 4. 9. 2012.
- ^ Federalьnaя služba gosudarstvennoй statistiki (21. 5. 2004). „Čislennostь naseleniя Rossii, subъektov Rossiйskoй Federacii v sostave federalьnыh okrugov, raйonov, gorodskih poseleniй, selьskih naselёnnыh punktov – raйonnыh centrov i selьskih naselёnnыh punktov s naseleniem 3 tыsяči i bolee čelovek”. Vserossiйskaя perepisь naseleniя 2002 goda (na jeziku: ruski). Federalni zavod za statistiku. Pristupljeno 4. 9. 2012.
- ^ Federalьnaя služba gosudarstvennoй statistiki (Federalni zavod za statistiku) (2011). „Vserossiйskaя perepisь naseleniя 2010 goda. Tom 1 (Nacionalni popis stanovništva 2010, 1. svezak)”. Vserossiйskaя perepisь naseleniя 2010 goda (Nacionalni popis stanovništva 2010) (na jeziku: ruski). Federalni zavod za statistiku. Pristupljeno 4. 9. 2012.
- ^ „Morskoй port Primorsk”. Arhivirano iz originala 05. 09. 2015. g.
- ^ „Sovfraht-Primorsk”. Arhivirano iz originala 05. 10. 2015. g.
- ^ „"Specmornefteport Primorsk"”. Arhivirano iz originala 29. 04. 2012. g.
- ^ PortNews — Novosti — Gruzooborot porta Primorsk (Lenoblastь) v 2009 godu vыros na 5% — do 79,1 milliona tonn
Spoljašnje veze uredi
