Википедија

Radoslav Graić

Radoslav Graić (Mrkonjić Grad, 3. januar 1932 — Beograd, 18. mart 2023[1][2][3]) bio je srpski pjevač, kompozitor i bivši muzički urednik Televizije Beograd.

Radoslav Graić
Lični podaci
Datum rođenja(1932-01-03)3. januar 1932.
Mesto rođenjaMrkonjić Grad, Kraljevina Jugoslavija
Datum smrti18. mart 2023.(2023-03-18) (91 god.)
Mesto smrtiBeograd, Srbija

Biografija uredi

Rođen je od oca Nikole i majke Gospave (rođene Mudrenović). Sa porodicom se, zbog očevog posla, selio prvo u Prijedor, a zatim pred sam početak Drugog svjetskog rata u Sanski Most. Odatle su bili protjerani i čitava porodica je otišla prvo u Beograd, a potom u Valjevo i tu su ostali do 1946. Nakon toga su se preselili u Jajce. Ondašnje prosvjetne vlasti su poslale Radoslava Graića na školovanje u Tuzlu i tamo je završio dva razreda gimnazije. Školovanje je nastavio u banjalučkoj gimnaziji, koju je završio 1950, a istovremeno je pohađao i nastavu u muzičkoj školi. Studije je nastavio u Beogradu i diplomirao je istoriju umjetnosti na Filozofskom fakultetu i paralelno je išao u srednju muzičku školu.

Prvi nastup je imao u Banji Vrućici 1941. godine u hotelu „Krstić“, čiji vlasnik je bio prijatelj njegovog djeda. Od 1953. do 1955. je nastupao u Jugoslovenskom dramskom pozorištu u predstavi „Građanin plemić“. Godine 1956. je upisao Muzičku akademiju na kojoj je studirao solo pjevanje u klasi profesora Branka Pivničkog. U to vrijeme je postao član Zbora Radio Beograda, sa kojim je nastupao četiri godine. Tokom 1958. je počeo samostalnu karijeru i izvodio je pjesme narodne i starogradske muzike i šlagere. Sa Nadom Knežević je nastupio na festivalu Jugoslovenske radio-televizije u Opatiji 1959. godine.

Tokom 1960. je počeo da komponuje. Već sledeće godine su u takmičarskoj konkurenciji festivala Beogradsko proleće bile dvije njegove kompozicije, a pjesma „Anđelina“ koju je izveo sa Đorđom Marjanovićem je osvojila prvo mjesto. Iste godine, Graić je završio Muzičku akademiju i ponuđeno mu je da nastupa u operi. I pored nekoliko uspješnih proba, odlučio je da se bavi zabavnom muzikom.

Ponovo je nastupao na festivalima u Opatiji 1961, potom u Zagrebu 1964. i 1967. i na Beogradskom proleću u periodu od 1961. do 1968. godine. Na beogradskom festivalu je 1962. njegova kompozicija pod nazivom „Stjuardesa“, koju je pjevao sa Đorđom Marjanovićem, osvojila prvo mjesto. Sledeće godine je kompozicija „Prolećni cvet“, koju je izveo sa Arsenom Dedićem, osvojila treće mjesto. Njegove kompozicije su i u narednom periodu izvođene na velikom broju drugih festivala u zemlji i osvojio je više nagrada.

Tokom 60-ih godina je imao nekoliko turneja u zemljama Istočnog bloka, a 1964. je nastupio na festivalu Intervizija.

Oženio se Jelisavetom Nikolić 1965. i tri godine kasnije je sa njom dobio sina Vladimira, koji je i sam postao kompozitor. Zaposlio se kao urednik muzičke redakcije Televizije Beograd 1968. i te godine je prekinuo pjevačku karijeru, mada se i dalje bavio komponovanjem. Komponovao je muziku za zabavne i narodne pjesme, dječje pjesme, televizijske emisije i serije, pozorište itd. Uređivao je nekoliko uspješnih muzičkih emisija, a više televizija sa prostora bivše Jugoslavije je emitovalo emisije posvećene njegovom stvaralaštvu.

Penzionerske dane je provodio u Beogradu. Februara 2020. godine, povodom Dana državnosti Republike Srbije odlikovan je Zlatnom medaljom za zasluge.

Preminuo je 18. marta 2023. godine, sahranjen je pet dana kasnije na Novom groblju u Beogradu.[4]

Festivali uredi

Beogradsko proleće:

Opatija:

  • Intermezzo (duet sa Nadom Knežević) i Podijeli sa mnom sunca sjaj, '59
  • Pred Branovi (alternacija sa Blagom Videc) / Posle mnogih zima (alternacija sa Nadom Knežević), '61

Zagreb:

  • Sećanja na tebe, '64

Stvaralaštvo uredi

Nagrade i priznanja uredi

  • Zlatna medalja za zasluge, povodom Dana državnosti Republike Srbije (2020)[5]
  • Estradno-muzička nagrada Srbije za životno delo (2017)[6]
  • Zlatni melos - nagrada za životno delo (2015)[7]
  • Sabor narodne muzike Srbije, Beograd (2019) - treća nagrada za kompoziciju Rasti, rasti, moj zeleni bore

Reference uredi

  1. ^ „Preminuo kompozitor i pevač Radoslav Graić”. RTS (na jeziku: srpski). Pristupljeno 19. 3. 2023. 
  2. ^ „Preminuo Radoslav Graić”. B92. 19. 3. 2023. Pristupljeno 19. 3. 2023. 
  3. ^ „Preminuo tvorac pesme "Mito bekrijo"”. Nportal. 19. 3. 2023. Pristupljeno 19. 3. 2023. 
  4. ^ „Sahranjen Radoslav Graić”. b92.net (na jeziku: srpski). Pristupljeno 23. 3. 2023. 
  5. ^ „Uručena odlikovanja povodom Dana državnosti”. rts. 15. 2. 2020. Pristupljeno 19. 2. 2020. 
  6. ^ D., S. (12. 12. 2017). „Priznanja istaknutim umetnicima”. Novosti. Pristupljeno 5. 11. 2019. 
  7. ^ „Priznanje legendama”. www.novosti.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 15. 07. 2019. 

Literatura uredi

Spoljašnje veze uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Радослав_Граић&oldid=27396837”