Spomen-park Dudik

Spomen park „Dudik“ je ledina zasađena dudovima još od ranijih vremena, po kojima park nosi ime. Nalazi se na oko pet kilometara od centra Vukovara u naselju Mitnica. Autor kompleksa je arhitekta Bogdan Bogdanović.

Obnovljeni spomen park Dudik.

Drugi svetski rat

Tokom Drugog svetskog rata, u periodu od 1942. do 1943. godine, na Dudiku su pripadnici Župske redarstvene oblasti Nezavisne Države Hrvatske ubili pripadnike Narodnooslobodilačkog pokreta, saradnike i civile uhapšeni u znak odmazde zbog akcija partizanskog pokreta na Fruškoj gori. Hapšenja su sprovođenja na teritoriji Srema (Zemun, Batajnica, Nova Pazova, Stara Pazova, Ruma, Irig, Petrovaradin, Sremska Mitrovica, Sremska Rača, Kuzmin, Laćarak, Erdevik, Ilok, Vukovar, Bobota i u drugim mestima). Specijalnim železničkim kompozicijama sprovođeni su u Vukovar, gde je u magazinu grofovije Eltz, blizu vukovarske železničke stanice formiran logor. U logoru su uhapšeni izlagani torturi. Nakon kratkog sudskog postupka, na kome uhapšeni nisu imali pravo na adekvatnu odbranu, osuđivani su na smrt i u večernjim satima kamionima fabrike „Bata“ odvoženi na Dudik. Na Dudiku su bili primoravani da se oslobode odeće i ličnih stvari, u grupama su dovođeni do iskopanih raka, nakon čega su streljani. Na Dudiku je streljano 455 žrtava (većina civila), od čega 384 iz Srbije, 71 iz Hrvatske i 2 iz Bosne i Hercegovine.

Memorijalni kompleks

Nakon Drugog svetskog rata od strane Komisije za utvrđivanje ratnih zločina, od 25.04. do 03. 05. 1945. godine izvršene su ekshumacije i posmrtni ostaci 384 ubijenih sahranjeni su u "Kosturnicu sa spomenikom žrtava Dudika, palih boraca Pete vojvođanske udarne brigade i boraca Crvene armije" u neposrednoj blizini centra Vukovara. U Spomen parku „Dudik“ izgrađen je memorijalni kompleks. Spomenički kompleks rad beogradskog arhitekte Bogdana Bogdanovića, čine buktinje - pet stilizovanih vitkih konusa okruženih sa više desetina kamenih cvetova. Na kamenim cvetovima nalaze se epitafi: "Putniče, koji si u budućnost krenuo, zastani i na ovom izvorištu napij se bistrinom vode, lepotom slobode, ljubavlju onih koji za nju dadoše živote“, „Oj dudovi, vi dudovi stari, da li vaša duša krvari za onima koji su tu pali i slobodu krvlju zasejali, nisu oni samo tiha trava, već zvezdani trag nezaborava..."

Tokom oružanih sukoba 1990-ih godina memorijalni kompleks je u potpunosti devastiran. Konusi su probijeni, kameni cvetovi polegli a više od polovine dudova posečeno.

Iako je park još 1973. godine proglašen za spomenik kulture, oko 4.800 kvadratnih metara je nakon rata preuređeno u sportsko—rekreativni centar „Mitnica“, na kojem svoje utakmice igra fudbalski klub HNK Mitnica Vukovar.

Nakon višegodišnjeg insistiranja zvaničnika srpske zajednice u Hrvatskoj, Ministarstvo kulture RH je izdvojilo 300.000 kuna za obnovu spomen-parka u okviru Programa kulturnog razvoja za 2014. godinu. Ugovor o obnovi potpisan je 9. decembra 2014. godine, a u planu je da se tokom naredne godine obnove bakarni konusi, izrade i postave kameni cvetovi koji nedostaju, uredi amfiteatar i prilazni put do obeležja. U planu je da se obnova spomen–parka završi do aprila 2015. godine kada će biti obeležena 70. godišnjica oslobođenja Vukovara i Dan pobede nad fašizmom u Drugom svetskom ratu. Obnova spomen–parka započela je tek krajem 2015. godine, i za sada se radi na obnovi bakarnih kupola na konusima.

Spoljašnje veze

• Srpska zajednica i antifašisti traže obnovu Dudika Arhivirano na sajtu Wayback Machine (23. avgust 2010) (31. 7. 2009), pristupljeno 20. juna 2012.
• Srđan Sekulić, Dudik u Vukovaru:Stratište pod dudovima (1), Izvor (list zajedničkog veća opština) broj 66
• Srđan Sekulić, Dudik u Vukovaru:Stratište pod dudovima (3), Izvor (list zajedničkog veća opština) broj 68
• Za obnovu spomen-parka Dudik u Vukovaru Arhivirano na sajtu Wayback Machine (2. decembar 2013) (1. 7. 2013), pristupljeno 1. jula 2013.
• Novosti: Počinje obnova Dudika (24. 12. 2014), pristupljeno 24. decembra 2014.