Википедија

Crkva Svete Trojice u Klokočeviku

Crkva Svete Trojice u Klokočeviku je minirani srpski pravoslavni hram koji je dva puta rušen. Pripada slavonsko-pakračkom vladičanstvu. Pored hrama se nalazila i kapela (starija od novijeg hrama) koju je podigao Dušan Glumac i u kojoj je sahranjen. Od kapele su, nakon miniranja 1991. ostali samo temelji.

Crkva Svete Trojice u Klokočeviku
Osnovni podaci
JurisdikcijaEparhija pakračko-slavonska
Srpska pravoslavna crkva
Osnivanje1756. (stariji hram), 1988. (noviji hram)
OsnivačLokalni srpski pravoslavni narod
MestoKlokočevik, opština Garčin kod Slavonskog Broda
DržavaHrvatska

Istorija

uredi
 
Doček novoizabranog srpskog pravoslavnog vladike pakračko-slavonskog Lukijana Pantelića u Klokočeviku, ljeto 1985. Lijevo se vidi dio parohijskog doma, koji je miniran zajedno sa novom crkvom i kapelom 1991.

Ignjat Alojzije Brlić (srpska katolička porodica iz Broda), u svojoj drugoj knjizi „Uspomene na stari Brod” na strani 22. piše, u dijelu „Pravoslavna crkva i obćina”, i o Klokočeviku: „…Nu pokraj toga može se pouzdano tvrditi, da je bilo u Brodu i okolici pravoslavnih žiteljah još iz starijeg doba, jer su pravoslavni već g. 1524. Vasilija I… za svoje episkope sa siedištem u Požegi imali… u to doba podpadali su pravoslavni u Brodu pod parokiju u Klokočeviku, a groblje im je bilo u Trnjanih t.j. na brežuljku kod Trnjanih, kraj ceste iduć iz Broda. Tek oko godine 1780. kada se je pravoslavno žiteljstvo u Brodu znatno pomnožalo, dobili su groblje prema iztoku preko kanala Glogovice preko puta od katoličkog groblja, gdi se i danas nalazi.”

Dušan Kašić je zapisao da je Klokočevik bio naseljen Srbima ili još u tursko vrijeme, ili neposredno nakon izgona Turaka. Oko 1700. godine Srbi ce nalaze u Trnjanima, Klokočeviku, Korduševcima, Šušnjevcima, Vrhovini, Ježeviku, Selni i Zdencima. Polovinom 18. vijeka u Klokočeviku ce nalazilo 25 srpskih kuća, a 1759. ima u selu 42 srpske kuće i parohijska drvena crkva Svete Trojice. U selu je 1755. godine bila i rimokatolička crkva i kapela (i danas postoji novoizgrađena katolička kapelica) sa 20 domova . Tek u 19. vijeku doseljavanjima su ojačala i katolička i pravoslavna naselja u ovom kraju. Katolici su dolazili najprije iz Like, kasnije iz Dalmacije i Zagorja, a pravoslavni iz Like i Banije. Tako je broj Srba do 1929. godine porastao, te je te godine Klokočevik imao 137 srpskih domova, Vrhovina 18, Ježevik 17, Korduševci 30, Trnjani 58, Šušnjevci 30, Selna 14, Poljanica 13. Klokočevičku crkvu su 1941. srušile ustaše. Ha parohijskom groblju sagradio je novu kapelu 1960. univerzitetski profesor dr Dušan Glumac, sin ovog kraja.[1]

Pravoslavna crkva Svete Trojice podignuta je u periodu od 1756. do 1760. godine. Tokom Drugog svjetskog rata srušile su je do temelja hrvatske ustaše.[2][3] Tom prilikom stradao je ikonostas, crkveni predmeti, bogoslužbene knjige i arhiva. Poslije rata, profesor Bogoslovskog fakulteta SPC Dušan Glumac, koji je rođen u Klokočeviku, podigao je svoju zadužbinu (gdje je i sahranjen), kapelu, pored koje je 1988. godine izgrađena i nova crkva. Novi hram je osveštan od tadašnjeg slavonskog vladike Lukijana Pantelića 31. jula 1988. godine.[4]

Oba sakralna objekta su minirana u novembru 1991. godine, od strane katoličkih velikohrvatskih terorista, izvan ratnih operacija. Ruševine nisu uklonjene ni do danas (kraj 2022)[5].

Parohija Klokočevik je krajem 19. vijeka bila parohija IV razreda sa selima: Vrhovina, Garčin, Zadubravlje, Ješevik, Korduševci, Poljanci, Selna, Trnjani i Šušnjevci.[6] Do izbijanja rata 90.-ih godina 20. vijeka u njoj je služio svještenik Petar Paraklis (od naroda nazivan pop Pero), zaslužan za izgradnju novijeg hrama. On je služio liturgije i u hramu u Trnjanima. Početkom rata sa porodicom odlazi u Srbiju.[7] Prije njega, parohijski svještenik u Klokočeviku i Trnjanima je bio Lazar Hadžić (od naroda nazivan pop Lazo). U crkvenoj porti je postojao i parohijski dom koji je srušen 1991., a na njegovim temeljima slavonsko vladičanstvo opet podiže novi parohijski dom.

Galerija

uredi
  •  
    Osvećenje novije crkve. Nedjelja 31. jula 1988. Desno je Petar Paraklis, zaslužan za izgradnju ovog hrama (ima crveni pojas).
  •  
    Osvećenje novije crkve. Nedjelja 31. jula 1988. Desno, u narandžastim odeždama je arhimandrit Benedikt (Jovan) Ananić. Rodom je iz Trnjana, a pred kraj života je bio u manastiru Vrdniku. Sahranjen je u Platičevu.
  •  
    Osvećenje novije crkve. Nedjelja 31. jula 1988.
  •  
    Osvećenje novije crkve. Nedjelja 31. jula 1988.
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
  •  
    Unutrašnjost kapele koju je podigao dr Dušan Glumac. Krštenje iz 1980. Sveštenik koji krštava je Lazar Hadžić.
  •  
  •  
    Dio unutrašnjosti nekadašnje kapele.
  •  
    Kapela na dan osvećenja crkve, 31. jula 1988. Služila je do izgradnje novije crkve 1988. za bogoslužbene potrebe (Liturgije, krštenja, vjenčanja...)
  •  
    Ostatak poda minirane (1991.) kapele iz 1960., pored koje je izgrađena nova crkva 1988., takođe minirana 1991. Dr Dušan Glumac je izgradio ovu kapelu, a ispod nje je i sahranjen.
  •  
  •  
    Mrtvački sanduk dr Dušana Glumca ispod njegove zadužbine, kapele u Klokočeviku.

Vidi još

uredi

Reference

uredi
  1. ^ Kašić, Dušan (1988). Srpska naselja i crkve u sjevernoj Hrvatskoj i Slavoniji (PDF). Zagreb. 
  2. ^ Novak, Viktor (1986). Magnum Crimen, Pola vijeka klerikalizma u Hrvatskoj, reprint izdanje, poglavlje: Teror i katoličenje. Zagreb, Beograd: Nova knjiga. str. 694. 
  3. ^ Arhijerejska namjesništva. 
  4. ^ Svetosavsko Zvonce, br. 6., Zadužbinarstvo, Vlast u rukama. Beograd: SPC. 1988. str. 179. 
  5. ^ Gugl mape, zidine minirane (novije) srpske pravoslavne crkve u Klokočeviku. 
  6. ^ Šematizam pravoslavne srpske eparhije pakračke za godinu 1898. Eparhija pakračka. 1898. 
  7. ^ Paroh Crkvene opštine urovačko-krtinačke. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Црква_Свете_Тројице_у_Клокочевику&oldid=27825078”