Crkva Svetog Save u Torontu
Srpska pravoslavna crkva Svetog Save je pravoslavna crkva u Torontu, glavnom gradu kanadske provincije Ontario. Crkva pripada Eparhiji kanadskoj koja je organski deo Srpske pravoslavne crkve.
| Crkva Svetog Save | |
|---|---|
| Saint Sava Serbian Eastern Orthodox Church | |
 Izgled crkve, 2010. godine | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Toronto |
| Tip | crkva |
| Jurisdikcija | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Eparhija kanadska |
| Država | Kanada |
| Posvećenje | Svetom Savi |
| Veb-sajt | svetisavatoronto |
| Arhitektonski opis | |
| Arhitekt(i) | Petar Pera Popović |
| Stil arhitekture | Srpsko-vizantijski |
| Početak izgradnje | 10. jun 1953. |
| Završetak izgradnje | 1955. |
Crkva je posvećena Svetom Savi, prvom arhiepiskopu autokefalne Srpske pravoslavne crkve. Prva je srpska pravoslavna crkva izgrađena u Torontu zbog čega se često naziva i majkom crkvom lokalne srpske zajednice.
Istorijat
urediIzgradnja crkve i crkvenog doma (pod nazivom Srpski dom) na uglu ulica River i Džerard počela je 10. juna 1953. godine, a kamen-temeljac osveštao je nadležni episkop američko-kanadski Dionisije (Milivojević) 22. avgusta 1953. godine.
Arhitekta crkve i doma bio je Petar Pera Popović, a građevinski kontraktor Velja Relja. Jednobrodna crkva građena je u romanesknom stilu i adaptirana u srpsko-vizantijski stil. Polukružni oltar i apsida su na istoku, a na zapadu je glavni ulaz u crkvu sa malim predvorjem. Iznad krova na zapadnoj strani crkve izdiže se i mala okrugla kupola. Crkva ima tri crkvena krsta. Crkveni dom podignut je direktno na severnoj strani crkve, kroz koje se može ući i u crkvu.
Prvo bogosluženje održano je u crkvenom domu na Vaskrs 1954. godine, a temelje crkve je 5. septembra 1954. osveštao episkop Nikolaj (Velimirović).[1] Po završetku službe bio je moleban za zdravlje i spasenje uhapšenog i osuđenog mitropolita crnogorsko-primorskog Arsenija.[2]
Crkva je osveštana 22. maja 1955. godine. Obred osvećenja obavili su nadležni episkop američko-kanadski Dionisije, prota Miodrag Đurić iz Lakavane, otac Justinian Ilkić iz Montreala, otac Nikola Stojsavljević iz Nijagara Folsa, otac Aleksije Ševčenko iz Toronta i otac Branko Škaljac iz Mejsontauna. Otvaranju crkve prisustvovala je i ruska kneginja Olga Aleksandrovna koja je hramu poklonila ikonu svetog Aleksandra Nevskog.[1] Naredne godine osveštan je i crkveni ikonostas, rad Sime Temovskog.
U crkvi se nalazi slika Sveti Sava blagosilja Srpčad, rad slikarke Duške Arežine i verna kopija originalne slike Uroša Predića iz 1921. godine. Slika je otkrivena i osveštana 4. maja 1975. godine.[3][4]
Pri crkvi je, od svog osnivanja sve do 2. decembra 2002. godine, delovalo i Kolo srpskih sestara „Kraljica Aleksandra”. Tada su, na svojoj godišnjoj skupštini, sestre Kola sestara jednoglasno odlučile da svu svoju aktivnost prenesu u novosagrađeni Hram Sabora srpskih svetitelja i Srpski centar u Misisagi. Na skupštini održanoj 2. marta 2003. godine u sali Crkve Svetog Save, osnovano je novo Kolo srpskih sestara sa novim imenom i sestrinskom slavom – Svete žene mironosice.[5]
U proleće 2008. godine hram je renoviran: sređen je oltarski prostor, kao i kompletna podna površina.[6] List crkve „Glasnik” izlazio je od 27. septembra 1964. sve do 2009. godine.[7]
Hram je posetio patrijarh srpski u tri navrata: patrijarh Irinej u junu 2015. godine[6] i februaru 2016. godine[8] i patrijarh Porfirije u oktobru 2024. godine.[9]
Sveštenici
urediOd dolaska episkopa kanadskog Georgija na čelo eparhije 1984. godine, služe bar dva sveštenika u crkvi.[10]
- o. Aleksije Aleksej Ševčenko (1954–1963)[11]
- o. Simeon Grozdanović (1963–1964)
- o. Nikola Stojsavljević (1964–1972)[12][13]
- o. Simeon Grozdanović (1972–1973)
- o. Miloje Raičević (1973–1975)
- o. Žarko Mitrović (1975–1980)
- o. Mihajlo Doder (1980–1999)
- o. Vasilije Tomić (1987–2010)
- o. Ljubomir Rajić (1999–2010)
- o. Milutin Veljko (2010–2017) i o. Miloš Purić (2010–2017)
- o. Milovan Sredojević (2017–2021)
- o. Vladimir Vranić (2018)
- o. Dejan Obradović (2018–2019)
- o. Prvoslav Purić (2019–)
- o. Drago Knežević (2021–)
Galerija
uredi-
Vladika Nikolaj (Velimirović) prilikom osvećenja Srpskog doma pri crkvi -
Kapija i kamen-temeljac crkve -
Ikonostas crkve -
Članovi crkvenog hora sa patrijarhom srpskim Porfirijem -
Parking i zadnji deo crkve
.jpg)
Reference
uredi- ^ a b „Srpska kolonija u Torontu, Ontario”. svetisavatoronto.com. Arhivirano iz originala 30. 12. 2006. g. Pristupljeno 29. 4. 2024.
- ^ Marković, Olga B. „Početak srpskog crkvenog života u Torontu”. svetisavatoronto.org. Pristupljeno 29. 4. 2024.
- ^ TPL: Painting of Serbian saint
- ^ Painting of Serbian Saint („The Windsor Star”, 26. april 1975)
- ^ Kolo srpskih sestara
- ^ a b Istočnik (2015-06-10). „Patrijarh Irinej u Torontu” (na jeziku: srpski). Arhivirano iz originala 30. 1. 2016. g. Pristupljeno 2024-10-07.
- ^ Šezdeset godina crkve Svetog Save na Riveru (7)
- ^ „Patrijarh Irinej na Sretenje služio u Torontu” (na jeziku: srpski). spc.rs. 17. 2. 2016. Pristupljeno 7. 10. 2024.
- ^ „Patrijarh Porfirije bogoslužio u crkvi Svetog Save u Torontu” (na jeziku: srpski). spc.rs. 6. 10. 2024. Pristupljeno 7. 10. 2024.
- ^ Previranje i raskol ranih šezdesetih
- ^ Šezdeset godina crkve Svetog Save na Riveru (5)
- ^ TPL: Serbians Bless the Yule Log
- ^ TPL: It's Christmas for the Serbians
