Корисник:Bici67/Porko Roso

Porko Roso logo

Porko Roso (japanski: 紅の豚) je japanski animiran avanturističko komičan anime iz 1992. Koju je napisao i režirao slavni Hajao Mijazaki. Zasniva se na Mijazakijevom Hikotei Jidai ("Doba Letećeg Broda"), trodelnom manga delu rađenom vodenim bojama iz 1989. Zvezde ovog animiranog filma su glasovi Šuičiro Morijama, Tokiko Kato, Akemi Okamura i Akio Otsuka. Glavni producent bio je Tošio Suzuki. Ovaj film je još jedan u nizu uspešnih animiranih filmova Studija Ghibli.

Priča prati poznatog italijanskog borca iz Prvog svetskog rata, koji sada živi kao samostalni lovac na glave i lovi “vazdušne gusare” na Jadranskom moru. Međutim, neobična kletva će ga pretvoriti u antropomorfno prase. Ranije poznat kao Marko Pagot (Marko Rosolini u Američkoj verziji), on biva prozvan “Porco Rosso”, što na italijanskom znači “Crveno Prase” ili “Crvena Prasetina”, a može se prevesti i kao “Crvena Svinja” ili “Crvena Šunka”.

Prva verzija na engleskom jeziku napravljena je za Japansku avio kompaniju, a prvi DVD je pušten u prodaju 2002. godine. Film je kasnije ponovo prilagođen na engleskom jeziku od strane Dizni korporacije, i pušten u prodaju u Sjedinjenim Američkim Državama i Kanadi 22. februara 2005. GKIDS je ponovo objavila film na Blu-ray i DVD-u u novembru 2017. u skladu sa novim dogovorom sa studijom Ghibli.

Radnja

Godine 1929., Porko Roso, italijanski borac iz Prvog svetskog rata i lovac na glave, odbija napad na trajektnu liniju od strane vazdušnih gusara. Porco zatim odlazi na večeru u Hotel Adriano, koji vodi njegova prijateljica Gina.

U hotelu, vođe gusarskih bandi unajmljuju Kurtisa, arogantnog i ambicioznog Američkog borca, da im pomogne u njihovim sledećim napadima. Kurtis se na licu mesta zaljubljuje u Ginu, ali postaje frustriran kada njegove izjave ljubavi ostaju neuzvraćene jer je Gina zaljubljena u Porca. Nakon što je uspešno izvršio gusarsku misiju, Kurtis pronalazi Porka, koji u tom trenutku leti u Milano da popravi svoj avion. Kurtis puca u Porka, koji u tom trenutku ima problem sa motorom aviona. Avion je oboren, a Kurtis ubeđen da je ubio Porka. Porko preživljava, iako mu je avion veoma oštećen. Porko nastavlja put vozom sa ostacima svog aviona, dok ga zabrinuta Gina podseća da je u Italiji izdat nalog za njegovo hapšenje.

Porko u tajnosti dolazi u Milano gde se sreće sa Pikolom, svojim mehaničarem. Porko saznaje da su Pikolovi sinovi emigrirali u potrazi za poslom usled velike depresije, i da će veliki deo popravke biti odrađen od strane Pikolove mlade unuke Fio. Porko je u početku skeptičan prema njenim mehaničarskim sposobnostima, ali nakon što uvidi njenu predanost prema poslu, odlučuje da je prihvati kao sposobnog inženjera. Nakon što je Porkov avion popravljen, Fio mu se pridružuje u putu kući, pod obrazloženjem da će, ukoliko tajna policija uhapsi Pikolov tim, reći da ih je Porko naterao da mu pomognu i potom uzeo Fio za taoca. Dok su pravili pauzu za sipanje goriva, Porko saznaje da nova fašistička vlada počinje da unajmljuje vazdušne gusare za svoje potrebe, čime  Porko ostaje bez posla kao lovac na glave.

U hotelu Adriano Kurtis odlučuje da zaprosi Ginu, ali ga ona odbija, govoreći mu da čeka Porka Rosa. Pri povratku kući, Porko i Fio upadaju u gusarsku zasedu. Gusari prete da će ubiti Porka i uništiti njegov avion. Fio uspeva da ih odvrati od te ideje, ali pojavljuje se Kurtis i izaziva Porka na duel. Fio sklapa dogovor da ukoliko Porko pobedi, Kurtis mora da plati njegove dugove Pikolovoj kompaniji, a ukoliko Kurtis pobedi, moći će da oženi Fio.

Te večeri, Porko priča priču Fio o Prvom svetskom ratu. Dva dana nakon Gininog prvog venčanja sa njegovim prijateljem Belinijem, njegova eskadrila je napadnuta od strane Austro-Ugarske  avijacije. Uznemiren i nemoćan da pomogne svojim kolegama pilotima, uleteo je u oblak da bi pobegao svojim progoniteljima. Seća se da se onesvestio i potom probudio u kompletnom miru i tišini visoko iznad oblaka, sa srebrnom trakom koja svetluca visoko na dalekom nebu. Prijateljske i neprijateljske letilice, upravljane od strane pilota koji su poginuli u borbi, zajedno sa Belinijem, izdigle su se iznad oblaka i letele pravo na gore, ignorišući Porka. Porko uskoro uviđa da su srebrna traka u stvari hiljade aviona koji lete zajedno. On ponovo pada u nesvest, i budi se leteći iznad mora, sam. Dok pada u san, Fio (i gledaoci) nakratko vide Markovo pravo lice umesto svinje.

Sledećeg dana je organizovan duel i gomila ljudi se skupila da posmatra Porka i Kurtisa.

Duga i neodlučna borba između Porka i Kurtisa završava se kao goloruki bokserski meč kada se oba avionska mitraljeza pokvare. Tokom borbe, Porko optužuje Kurtisa da je ženskaroš, ali Kurtis odgovara da je Porko još gori, jer ga Fio obožava a i Gina je zainteresovana samo za njega. Ovo je toliko iznenadilo Porka da Kurtis uspeva da ga nokautira. Međutim, Porko je spašen kada gusarski sudija odsvira kraj runde. Borba se završava tako što obojica učesnika bivaju nokautirani i padaju u plitku vodu. Gina dolazi i poziva Marka (Porka), koji ustaje prvi i biva proglašen pobednikom. Gina upozorava gomilu da je italijanska vazdušna armija obaveštena o duelu i da dolaze uskoro, i poziva sve da se okupe u njenom hotelu. Na Ginino iznenađenje, Porko šalje Fio kod Gine, zahtevajući da Gina vodi računa o njoj i odlazi. Trenutak pre nego što Ginin avion poleti, Fio se naginje ga Porku i ljubi ga.

Dok se ljudi razilaze, Porko se dobrovoljno javlja da otera vazdušnu flotu i poziva Kurtisa da mu se pridruži. Kurtis je iznenađen i poziva Porka da se okrene ka njemu, sugerirajući da je, kao i Fio, na trenutak video Markovo pravo lice. Fio pripoveda da je na kraju Porko uspeo da odvede italijansku flotu daleko i da više nikad nike progonjen od strane Italijana. Fio postaje predsednica Pikolove kompanije, koja je sada proizvođač letelica. Kurtis postaje poznati glumac, a gusari nastavljaju da posećuju hotel Adriano do duboke starosti. Fio ne otkriva da li se Ginina želja da bude sa Porkom Rosom ikada ostvarila, rekavši da je to njihova tajna. Međutim, crveni avion se može videti usidren u Gininom vrtu dok mlaznjak leti iznad hotela.

Nakon odjavne špice, poznati crveni hidroavion se pojavljuje na nebu pre nego što nestane u oblacima.

Uloge

Likovi	Japanski	Engleski
		Adaptacija za japansku avio kompaniju	Adaptacija za Volt dizni
Porko Roso / Marko Pagot (Marko Rosolini u engleskoj verziji)	Šuičiro Morijama	Patrik Harlan	Majkl Kejton
Donald Kurtis	Akio Otsuka	Greg Dejl	Keri Elvs
Fio Pikolo	Akemi Okamura	Lin Eve Haris	Kimberli Vilijams-Pisli
Madam Gina	Tokiko Kato	Feit Bah	Susan Egan
Gospodin Pikolo	Sanshi Katsura	Klej Lovri	David Ogden Stirs
Ferarin	Mahito Tsujimura	Žulian Mekfarlane	Tom Keni
Belini	Nepoznato	Nepoznato	Pet Freli
Giljora	Nepoznato	Nepoznato	Nepoznato
Sandra	Nepoznato	Nepoznato	Nepoznato
Marieta	Nepoznato	Nepoznato	Nepoznato
Kapo	Tsunehiko Kamiko	Nepoznato	Bred Geret
Mama Juto članovi bande	Reizo Nomoto Osamu Saka Ju Šimaka	Nepoznato Nepoznato Džef Maning	Bil Fagerbejk Kevin Majkl Ričardson Frenk Velker

Produkcija

Film je u originalu bio planiran kao kratki film za japansku avio kompaniju, ali je prerastao u dugometražni film. Početak rata u Jugoslaviji bacio je senku na produkciju ovog filma, i dodao mu ozbiljniju notu, jer je film smešten u Dalmaciju, koja je u to vreme bila deo Jugoslavije. Japanska avio kompanija je ostala najveći sponzor ovog filma, i prikazivao ga tokom svojih letova mnogo pre bioskopskih premijera. Usled ovoga, film se može naći istovremeno na japanskom, italijanskom, korejskom, engleskom, kineskom, španskom, arapskom, ruskom, francuskom, i nemačkom jeziku.

Kao i za ostale Mijazakijeve filmove, muziku je komponovao Joe Hisaidi.

Mijazaki je 2011. godine izjavio da želi da kreira nastavak originalnog filma iz 1992. godine ukoliko njegovi predstojeći filmovi dožive uspeh. Radna verzija drugog dela bila bi Porko Roso: Poslednji Borbeni Let. Ovaj nastavak bio bi smešten u period Španskog građanskog rata, gde bi se Porko pojavio kao pilot veteran. Mijazaki bi bio scenarista, ali režija bi pripala Hiromasi Jonebajašiju. Studio Ghibli je kasnije objavio da ovaj nastavak ipak nije u planu za nadolazeći period.

Istorija i politika

Porko Roso je jedan od retkih Mijazakijevih filmova čije je istorijsko i geografsko uporište jasno određeno i gde je veliki deo priče mogao dogoditi u realnom svetu. Marko je italijanski heroj iz Prvog svetskog rata i prikazan je kako se bori protiv Austro-Ugarskih borbenih aviona u jednoj od scena. Priča je smeštena u Milanu i na istočnoj Jadranskoj obali u Dalmaciji, kao i u izmišljenom gradu Fiume nakon njegovog aneksiranja fašističkoj Italiji i Severnoj Italiji. Skrivena plaža koji Porko koristi kao skrovište neodoljivo podseća na južnu stranu hrvatskog ostrva Vis.

Mijazaki se osvrće na politički kontekst ovog remek dela u intervjuu za Emipre. On se priseća konflikta koji su se pojavili u tadašnoj Jugoslavili, pogotovo u Dubrovničkoj regiji u periodu nastanka ovog filma. Ove neprilike učinile su da Porko Roso evoluira u mnogo kompleksniji i kvalitetniji film.

Tokom godina, bilo je različitih tumačenja političke i istorijske pozadine ovog filma. Jedan od njih sugeriše da bi film mogao biti posmatran kao primer za ,,wakon yosai” (jap. ,,japanski duh, zapadnjačko učenje”), što predstavlja tendenciju japanskih umetnika da prikazuju Evropu kao spektakularnu, dok pritom zadržavaju distancu neophodnu da bi se održao osećaj specifičnog japanskom identiteta. Prema akademiku Krisu Vudu, u filmu Porko Roso ,,Evropa je krotka, prikazana kao šarmantno mesto za uživanje, ali ujedno i daleki, distancirani turistički raj”.

Kritike

Film je osvojio nagradu Cristal du long metrageya najbolji dugometražni film ma Međunarodnom Festivalu Animiranog Filma u gradu Aneci, 1993. godine. Takođe, nalazi se i na listi Top 50 najboljih animiranih filmova Njujorškog magazina Tajms. Na sajtu Roten Tomejtos, ima rejting od 95% sa 20 ocena.

Wilson Meklačlan, iz "Left Field Cinema", smatrao je da je ovo ,,najpodcenjeniji film studija Ghibli”. Dženet Ketsulis, iz "New York Times" magazina napisala je sledeće: ,,Gospodin Mijazaki spaja fantaziju i istoriju u prelepo plastelno klupko, neodoljivo kao i njegov feminizam.”

Porko Roso bio je najprodavaniji japanski film 1992. godine sa zaradin od čak 5,4 milijardi japanskih jena.

Priznanje ranoj avijaciji

Vešto osmišljena kompanija za proizvodnju avio delova ,,Piccolo” koju vidimo na filmu bazirana je na italijanskim proizvođaćima aviona Kaproni i Pijađo (Caproni i Piaggio). Avion prikazan u poslednjoj sceni veoma je sličan Kapronijevom C-22J, letelici koju je dizajnirao Karlo Ferarin, čije je ime korišćeno u filmu za Markovog prijatelja. Letilica takođe ima prepoznatljiv V-rep, koji delimično podseća na Magisterov džet. Modeli Savoja Marketi (Savoia-Marchetti) S.55, Fiat C.R.20 i Maki (Macchi) M.39 takođe su prikazani u ovom filmu.

Porkov prijatelj iz avijacije, Ferarin, inspirisan je italijanskim avijatičarem Arturom Ferarinijem koji je leteo iz Rima do Tokija 1920. godine. Takođe, model Kaproni Ca. (Caproni Ca.) 309, poznatiji kao ,,Ghibli”, bio je inspiracija za ime Mijazakijevog i Takahatinog studija za animaciju.

Porkov avion nazvan je po modelu Savoja (Savoia) S.21 ali je baziran na modelu Maki (Macchi) M.33. U jednoj od scena u Pikolovoj mehaničarskoj radnji, jedan od motora koji je korišćen u opravci Porkovog aviona na sebi ima reč ,,Ghibli”. Pikolo pominje da je ovaj motor korišćen za trkački avion na Šnajderovoj trci prethodne godine.

U ranim tridesetim godinama prošlog veka, italijanski vazduhoplovci postavili su svetski rekord u brzini aviona. Jedan od pilota koji je preminuo tokom postavljanja rekorda zvao se Belini, tako da je još jedan Porkov prijatelj dobio ime prema italijanskom velikanu vazduhoplovstva. Još dva slavna italijanska avijatičara pomenuta su u Porku Rosu - Frančesko Baraka i Adriano Viskonti.

Marko Pagot, ime glavnog lika, takođe je svojevrsno priznanje braći Pagot, pionirima italijanske animacije. Nino i Toni Pagot bili su autori prvog italijanskog dugometražnog animiranog filma pod nazivom ,,The Dynamite Brothers”. Kasnije će njihovi potomci Marko i Gi Pagot sarađivati sa Mijazakijem na stvaranju filma ,,Šerlok lovački pas”.

Pretpostavlja se da je lik Kurtisa baziran na pioniru američke avijacije, Glenu Hamondu Kurtisu koji je, zajedno sa braćom Rajt, osnovano Kurtis-Rajt korporaciju (eng. Curtiss-Wright Corporation). Kurtisov avion u filmu je Kurtis R3C, koji je napravljen za Šnajderovu trku 1925. godine, koju Porko pominje Kurtisu u trenutku kada se po prvi put upoznaju. Njegov lik takođe podseća i na Ronalda Regana, jer njegove ambicije nisu samo usmerene prema Holivudu, već i prema predsedništvu. Smatra se da je Kurtisov lik u filmu delom baziran i na heroju avanturističkih filmova - Erolu Flinu. Zapaža se sličnost između Erola i Kurtisa, gde obojica imaju prepoznatljivu donju vilicu, razboriti stav i pomešane primese grubijana i romantičnog glavnog lika.

Mijazaki će posvetiti još jedan svoj film avijaciji, i to "The Wind Rises" iz 2013. godine.

O autoru

Hajao Mijazaki

Hajao Mijazaki (jap. 宮崎 駿) jedan je od najpoznatijih i najpoštovanijih stvaralaca anime (japanskih animiranih filmova).

Mijazaki je stvorio brojne anime filmove, jedan od najpoznatijih je Začarani grad koji je osvojio i Oskara za najbolji animirani film 2002. Filmovi Princeza Mononoki i Pokretni zamak su takođe jedni od uspešnijih. U filmovima se najčešće istražuje ljudska povezanost sa prirodom i tehnologijom.

Rođen u Tokiju, Mijazaki je od ranih godina izrazio interesovanje za mangu i animaciju, a pridružio se i Toej Animejšon-u 1963. godine. Tokom ranih godina u Toej Animejšon-u je radio nai poboljšavanju animacije, a kasnije je sarađivao s režiserom Isao Takahata. Značajni filmovi kojima je Mijazaki doprineo u Toej su Pseći Marš i Guliverova putovanja izvan meseca. On je pružio ključnu animaciju drugim filmovima u Toej-u, kao što je Mačak u čizmama i Životinjsko ostrvo blaga, pre nego što je prešao u A-Pro 1971. godine, gde je zajedno sa Takahatom režirao Lupin Treći Deo. Nakon prelaska u Zuijo Eizo (kasnije poznat kao Nippon Animejšon) 1973. godine, Mijazaki je režirao televizijsku seriju Budući dečak Кonan. Pridružio se Telekom Animejšon Film / Tokio filmu Šinsa 1979. godine da napravi svoj prvi dugometražni film, Dvorac Кagliostro 1979. i Naušika iz vetrove doline 1984. godine, kao i televizijsku seriju Šerlok lovački pas.

Mijazaki je osnovao Studio Gibli zajedno sa Isao Takahatom 1985. Režirao je nekoliko filmova sa Gibli, uključujući Dvorac na nebu 1986. godine,Moj komšija Totoro 1988. godine,Кikin servis za dostavljanje 1989. i Porko Roso 1992. godine. Filmovi su imali komercijalan i kritičan uspeh u Japanu. Mijazakiov film Princeza Mononoke bio je prvi animirani film koji je osvojio nagradu Japanske akademije za sliku godine i na kratko postao film sa najviše zarade u Japanu nakon objavljivanja 1997. godine, a njegova distribucija na zapadu značajno je povećala popularnost i uticaj Giblija van Japana. Njegov film Začarani grad iz 2001. godine postao je najveći film u istoriji Japana, osvajajući Oskara za najbolju animaciju na 75. dodeli Oskara i smatra se jednim od najboljih filmova ove decenije. Кasniji filmovi Pokretni dvorac, Ponjo i Vetar se diže takođe su imali komercijalan uspeh. Nakon objavljivanja Vetar se diže, Mijazaki je objavio svoje penzionisanje od dugometražnih filmova, iako se vratio da radi na novom filmu u 2016. godini.

Radove Mijazakija karakteriše ponavljanje tema kao što su odnos čovečanstva sa prirodom i tehnologijom, prirodan i tradicionalan način života, značaj umetnosti i zanatstva i teškoća održavanja pacifističke etike u nasilnom svetu. Protagonisti njegovih filmova često su jake devojke ili mlade žene, a nekoliko njegovih filmova predstavljaju moralno dvosmislene antagoniste. Mijazakijevi radovi su hvaljeni i nagrađivani; dobitnik je priznanja Akademije za svoj uticaj na animaciju i bioskop u novembru 2014. godine. Američki filmski kritičar Rodžer Ibert je 2002. godine nagovestio da je Mijazaki možda najbolji filmski animator u istoriji, hvaleći dubinu i umetnost njegovih filmova.

Porko Roso je jedini njegov film čija je radnja smeštena u Evropi i to baš na nama blisko Jadransko more. U filmu se pored ljubavne priče provlače i tenkovi i italijanski nacisti, što pokazuje Mijazakijevu drugu stranu. Mijazaki je po uverenju marksista.

Mijazaki podržava emancipaciju žena što se vidi i u njegovim filmovima, gde se pojavljuju brojni jaki ženski likovi. U animeu Princeza Mononoke na čelu Gvozdengrada je žena Eboši. Mijazaki je to objasnio time što je rekao da žena na vlasti predstavlja revoluciju, dok bi muškarac bio samo šef.

Mijazakija je teško razumeti jer ide iz krajnosti u krajnost, on kao obožavalac prirode uništava prirodu u animeu Princeza Mononoke. U istom animeu Eboši ubija Boga šume, što Mijazaki objašnjava time da želi da u tom svetu postoje i loši ljudi, jer ne želi da ubije nekoga zato što je zao.

Spoljašnje veze

• Volt Dizni zvanična stranica
• Porko Roso clanak na nausicaa.net
• Porko Roso clanak na The Big Cartoon DataBase
• Porko Roso clanak na Anime News Network online enciklopediji
• Porko Roso clanak na IMDB
• Porko Roso clanak na AllMovie