Jovan Marinković Ivo
Jovan Marinković Ivo (Tribanj, 20. avgust 1913 — Zvečevo, 27. oktobar 1944) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
| jovan marinković | |||
|---|---|---|---|
 Jovan Marinković Ivo | |||
| Lični podaci | |||
| Datum rođenja | 20. avgust 1913. | ||
| Mesto rođenja | Tribanj, Austrougarska | ||
| Datum smrti | 27. oktobar 1944. (31 god.) | ||
| Mesto smrti | Zvečevo, ND Hrvatska | ||
| Profesija | lugar | ||
| Delovanje | |||
| Član KPJ od | juna 1941. | ||
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | ||
| Služba | NOV i PO Jugoslavije | ||
| Čin | potpukovnik | ||
| U toku NOB | komandant Istočne grupe odreda 6. korpusa NOVJ | ||
| Heroj | |||
| Narodni heroj od | 14. decembra 1949. | ||
| Odlikovanja |
| ||
Biografija uredi
Jovan Marinković rođen je 20. avgusta 1913. godine u podvelebitskom selu Tribnju. Odatle se vrlo rano sa roditeljima preselio u slavonsko selo Donja Pištana, na obroncima Papuka. Bio je zaposlen kao zemljoradnik i drvoseča. Učestvovao je u štrajku šumarskih radnika, zbog čega je otpušten s posla.
U potrazi za zaradom, otišao je sa bratom Markom i radio kao rudar i šumarski radnik u Francuskoj i Belgiji. Uoči Drugog svetskog rata vratio se u zemlju i zaposlio kao lugar.
Nakon Aprilskog rata, pri povratku kući napali su ga pripadnici „Mačekove zaštite“, razoružali, svukli, prebili i oterali u zatvor, iz koga je ubrzo pobegao. Otada se klonio rodne kuće i živeo po šumama Papuka. Sredinom juna 1941. godine postao je član Komunističke partije Jugoslavije. Nešto kasnije, ustaške vlasti poručuju mu da se vrati u službu, ali im je on odvratio: „Više volim da živim u slobodi na Papuku, nego da krepam u fašističkom ropstvu“.
Leta 1941. godine, on je među prvima pružio oružani otpor žandarima koji su tragali za njim. Oktobra 1941. godine prisustvuje u seoskoj školi Klokočaka formiranju jednog od prvih partizanskih odreda Slavonije, Papučko-krndijskog partizanskog odreda. U napadu partizana na opštinsko središte Slatinski Drenovac 21. novembra 1941. godine, uspešno rukovodi jednom od dve borbene grupe, upada u žandarmerijsku stanicu i prisiljava posadu na predaju. Potom je potrčao ka zapaljenoj zgradi opštine, probio se kroz plamen i dim, provalio vrata i spasao od sigurne smrti stanovništvo koje su zatvorili ustaše.
Decembra 1941. godine je postavio zasedu ustaškoj koloni kod Vrhovca, prvi na nju otvorio vatru, sa šest hitaca ubio šest ustaša i u jurišu svladao sedmog golim rukama. Januara 1942. godine, četnici iz Bosne pokušali su da organizuju svoje grupice u Slavoniji. Marinković se lično obračunao sa vođom četnika i sprečio njihov pokušaj da stvore bazu u Slavoniji. Sam ili sa grupom partizana, on je, pored mnogih podviga, napao kolonu neprijatelja i oslobodio veliku grupu seljaka koje su vodili na prisilan rad u Nemačku. Jednom je prilikom iz ustaškog logora oslobodio žene i decu, među njima svoju majku i decu, a u drugom je prepadu rasterao petoricu ustaša i iz zarobljeništva oslobodio svoju ženu.
Do leta 1942. godine, Marinković je obavljao dužnost vodnika, komandira čete i komandanta bataljona, a avgusta 1942. godine postavljen je za zamenika komandanta, a uskoro i za komandanta Drugog slavonskog partizanskog odreda, sa kojim je izvodio mnoge akcije, koje su dodatno uticale na razvoj Narodnooslobodilačkog pokreta u Slavoniji.
U toku Četvrte neprijateljske ofanzive, 11. februara 1943. godine, postavljen je za zamenika komandanta novoformirane Osamnaeste slavonske udarne brigade. Na toj dužnosti, već u napadu na Levanjsku Varoš, noću sa 11. na 12. februar, istakao se prikradajući se neprijateljskom bunkeru pod zaštitom dima od zapaljene slame, popeo se na krov, ubaciuo nekoliko bombi i uništio neprijateljsku posadu.
Krajem juna 1943. godine, njegova je brigada u sastavu Dvanaeste divizije krenula iz Slavonije ka Hrvatskom Zagorju radi razgaranja Narodnooslobodilačke borbe. Na južnim padinama Bilogore, sudarila se sa delovima nemačke 187. divizije, u borbama ih zadržala i omogućila glavnini Dvanaeste divizije da pređe na Kalnik. Njegova brigada ostala je odsečena na Bilogori. 6. jula 1943. godine, napale su je jake nemačke i ustaške snage. U višednevnim borbama poginuo je komandant brigade Uroš Popara. Marinković je preuzeo komandu, organizovao proboj preko komunikacija Virovitica-Daruvar, poveo borce na juriš, razbio nemačke snage i ličnim primerom, hrabrošću i preciznim naređenjima, rešio složenu situaciju. Na cesti i oko nje, ostalo je mnogo ranjenih i ubijenih Nemaca, a 21 ih je zarobljen.
Krajem 1943. godine, za vreme operacija u Podravini, Marinković se našao sa jednim bataljonom na zatvaranju komunikacije. Iznenada je naišla jaka kolona tenkova i kamiona i ugrozila položaje bataljona. On odmah povlači borce u korito rečice, kojim prikriveno stiže do puta, ručnim bombama i flašama benzina prvi napada nemačku kolonu, skače na tenk i uništava ga. Nekoliko kamiona i tenkova ubrzo su postali plamene buktinje, pa se nemačka kolona povukla. Kao komandant brigade i kasnije komandant Istočne grupe odreda Šestog korpusa NOVJ, stalno se isticao u borbama. U redovima vojske i naroda Slavonije, bio je poznat kao jedan od najboljih i najhrabrijih boraca.
Jovan Marinković poginuo je 27. oktobra 1944. godine u Zvečevu, kao potpukovnik NOVJ, na dužnosti obaveštajnog oficira Šestog korpusa NOVJ, od eksplozije paketa koji je neprijateljska obaveštajna služba uputila na njegovo ime. Njegov posmrtni pepeo razasut je preko slavonske zemlje.
Još za života, 25. septembra 1944. godine, Ukazom Predsedništva AVNOJ-a odlikovan je Ordenom partizanske zvezde drugog reda. Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine Federativne Narodne Republike Jugoslavije, 14. decembra 1949. godine, proglašen je za narodnog heroja.
Literatura uredi
- Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.
