Arilje
Arilje je gradsko naselje i sedište istoimene opštine u Zlatiborskom okrugu. Prema 2022. bilo je 6.639 stanovnika.
Arilje | |
|---|---|
 Crkva Svetog Ahilija u Arilju | |
.gif) Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Zlatiborski |
| Opština | Arilje |
| Stanovništvo | |
| — 2022. | 6.639 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 45′ 05″ S; 20° 05′ 55″ I / 43.751433° S; 20.098671° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 350 m |
.svg)  Arilje Arilje na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 31230 |
| Pozivni broj | 031 |
| Registarska oznaka | UE |
Arilje je najpoznatije po Crkvi svetog Ahilija koju je podigao za svoju zadužbinu kralj Dragutin 1296. godine.
Istorija uredi
Arilje nastaje u drugoj polovini desetog veka kao malo naselje na rimskom putu od Požege do Ivanjice. Tada se zvalo Moravice po reci Moravica na kojoj se nalazi. U istom tom periodu izbeglice iz Larise donele su mošti svetog Ahilija (po kome je naselje kasnije dobilo ime) na mesto današnje crkve. Sava Nemanjić, Sveti Sava, godine 1219. odredio je ariljski manastir za centar Moravičke eparhije, koja je takođe nazivana i Ariljskom. Tokom Velike seobe Srba u sedamnaestom veku Arilje i okolina ostali su pusti. Novo stanovništvo doselilo se sa prostora Hercegovine i Crne Gore. Značajan događaj za Arilje bilo je proglašenje za varošicu 23. oktobra 1880. godine od strane kneza Milana Obrenovića. Kraj je bio voćarski, naročito se gajila jabuka budimka.[1]
Ovde se nalaze Osnovna škola „Stevan Čolović“, Narodna biblioteka Arilje i Spomenik palim borcima u Arilju.
Demografija uredi
U naselju Arilje živi 5084 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 35,2 godina (34,3 kod muškaraca i 36,0 kod žena). U naselju ima 2161 domaćinstvo, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,12.
Ovo naselje je skoro u potpunosti naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednjih nekoliko popisa u drugoj polovini XX veka primećen je konstantan značajan porast u broju stanovnika.
 |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 2 | 10 | ||
| 80+ | 17 | 41 | ||
| 75—79 | 39 | 60 | ||
| 70—74 | 76 | 102 | ||
| 65—69 | 97 | 124 | ||
| 60—64 | 124 | 135 | ||
| 55—59 | 176 | 160 | ||
| 50—54 | 248 | 271 | ||
| 45—49 | 285 | 304 | ||
| 40—44 | 305 | 291 | ||
| 35—39 | 223 | 301 | ||
| 30—34 | 222 | 245 | ||
| 25—29 | 265 | 274 | ||
| 20—24 | 238 | 246 | ||
| 15—19 | 279 | 277 | ||
| 10—14 | 261 | 246 | ||
| 5—9 | 203 | 192 | ||
| 0—4 | 211 | 194 | ||
| Prosek : | 34,3 | 36,0 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 2.596 | 740 | 1.746 | 66 | 43 | 1 |
| Ženski | 2.841 | 631 | 1.767 | 325 | 112 | 6 |
| UKUPNO | 5.437 | 1.371 | 3.513 | 391 | 155 | 7 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 1.296 | 122 | 0 | 0 | 537 |
| Ženski | 1.123 | 95 | 0 | 0 | 461 |
| UKUPNO | 2.419 | 217 | 0 | 0 | 998 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 45 | 112 | 119 | 44 | 75 |
| Ženski | 15 | 16 | 166 | 34 | 6 |
| UKUPNO | 60 | 128 | 285 | 78 | 81 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 9 | 19 | 79 | 51 | 45 |
| Ženski | 17 | 15 | 66 | 86 | 123 |
| UKUPNO | 26 | 34 | 145 | 137 | 168 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 22 | 0 | 0 | 17 | |
| Ženski | 16 | 1 | 0 | 6 | |
| UKUPNO | 38 | 1 | 0 | 23 | |
Poznate ličnosti uredi
- Dobrilo Nenadić, srpski književnik
- Aco Jovičić, bivši načelnik Vojnomedicinske akademije
- Vladimir Jakovljević, redovni profesor na Fakultetu bezbednosti Univerziteta u Beogradu
- Krsman Milošević, general-major Jugoslovenske narodne armije
- Zoran Jovanović, redovni profesor Pravnog fakulteta Univerziteta u Kragujevcu.
- Miloš Pantović, srpski fudbaler u FK Bohum
- Mladomir Milutinović, doktor tehničkih nauka i redovni profesor na Fakultetu Tehničkih nauka (FTN) u Novom Sadu
Galerija uredi
Reference uredi
- ^ „Politika”, 5. jul 1936
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
